: رابطه دین با علم

نظام ((معرفت دینی)) همیشه رقیب داشته است . این رقابتها مسأله ای تحت عنوان ((عقل و وحی)) به وجود آورده است . مسأله علم ودین همان مسأله عقل و ((وحی)) نیست ولی مسبوق به به آن می باشد .

*در مورد تاریخچه بحث باید گفت بعد از ((رنسانس)) و رشد خیره کننده علم جدید ، علم جدید به راه علم قدیم نرفت . در ((قرون وسطی)) ، ((علم)) و ((دین)) و ((فلسفه)) هم سرنوشت بودند و این نکته بسیار مهمی است. علم قدیم زمین خورد و علم جدید متولد شد.

علم جدید در درون خود ، نطفه تعارض با دین داشت ، لذا مسأله ای به وجود آورد بنام ((تعارض علم ودین)) . بعدها به تدریج این مسأله به شکل یک مسأله کلامی در آمد و با عنوان نسبت علم ودین موضوع مطالعه ((فیلسوفان دین)) قرار گرفت. اکنون یکی از مسائل مهم ((فلسفه دین)) همین مسأله می باشد.

*موضوع رابطه علم و دین از زوایاى مختلف و گوناگونى مورد بحث قرار گرفته است، مثلا ازجنبه ((معرفت شناسی)) که صورت آن اینست که نسبت معرفت دینی و ((معرفت تجربی)) چیست.

و یا در ((فلسفه علم)) بررسی شود که در آن صورت ساختار قوانین علمی با ساختار گزاره های دینی مقایسه می گردد.

و یا در ((فلسفه دین)) که در این صورت معرفت تجربی و دینی باهم مقایسه می شوند .

و نیز در ((الهیات)) و ((کلام)) و ((جامعه شناسی)) و ((روانشناسی)) می تواند قابل بررسی باشد.

و نیز دیده می شود که ((مورخان)) و ((جامعه‏شناسان)) علم، مساعدت‏ها و موانعى را که دین و یا نهاد دینى در طول تاریخ براى پیدایش و رشد علم فراهم کرده است، مورد بحث قرار مى‏دهند.

و یا ((متکلمین)) و ((فلاسفه دین)) از سازگارى و عدم سازگارى محتواى دین با دستاوردهاى علوم بحث مى‏کنند.

به هر حال پیرامون رابطه علم ودین سه دیدگاه مطرح شده است:

*الف: ((تعارض میان علم ودین))

*ب: ((تفکیک یا تباین میان علم ودین))

*ج:((تعاضدو سازگاری علم ودین))