تاریخچه ی:
دستگاههای طیف بینی نوری
تفاوت با نگارش: 1
- |
| |
- | |
- | {picture=lamma.jpg height=140 width=160} | |
- | |
| |
| !دید کلی | | !دید کلی |
| نخستین دستگاهای طیف بینی ، برای استفاده در ناحیه نور مرئی ابداع شدند و از این رو ، آنها را __دستگاههای نوری__ نامیدند. این اصطلاح ، امروزه در مورد دستگاههایی که برای استفاده در نواحی ((طیف سنجی ماورای بنفش|فرابنفش)) و ((طیف سنجی مادون قرمز|زیر قرمز)) طراحی شدهاند، نیز تعمیم یافته است. این واژه ، با اینکه کاملا صحیح و دقیق نیست، مع هذا ، از این نظر که بر بسیاری از نکات اساسی عمومی دستگاههای مورد عمل برای مطالعه در این سه ناحیه طیفی مهم تاکید دارد، سودمند است. | | نخستین دستگاهای طیف بینی ، برای استفاده در ناحیه نور مرئی ابداع شدند و از این رو ، آنها را __دستگاههای نوری__ نامیدند. این اصطلاح ، امروزه در مورد دستگاههایی که برای استفاده در نواحی ((طیف سنجی ماورای بنفش|فرابنفش)) و ((طیف سنجی مادون قرمز|زیر قرمز)) طراحی شدهاند، نیز تعمیم یافته است. این واژه ، با اینکه کاملا صحیح و دقیق نیست، مع هذا ، از این نظر که بر بسیاری از نکات اساسی عمومی دستگاههای مورد عمل برای مطالعه در این سه ناحیه طیفی مهم تاکید دارد، سودمند است. |
| + |
| + | {picture=lamma.jpg height=200 width=200} |
| + | | |
| !اساس روشهای طیف بینی نوری | | !اساس روشهای طیف بینی نوری |
| روشهای طیف بینی نوری ، بر پدیده های ~~green:نشر~~ ، ~~green:جذب~~ ، ~~green:فلوئورسانس~~ ، ~~green:فسفرسانس~~ و ~~green:پراکندگی~~ استوارند. ضمن اینکه دستگاههای هر یک از این روشها ، از لحاظ پیکربندی و قدرت متفاوتند، اجزای اصلی آنها از شباهت قابل ملاحظه ای برخوردارند. علاوه بر این ، خواص مورد لزوم این اجزای سازنده ، صرفنظر از نواحی طیفی که این دستگاهها برای آنها طراحی شدهاند، یکسانند. | | روشهای طیف بینی نوری ، بر پدیده های ~~green:نشر~~ ، ~~green:جذب~~ ، ~~green:فلوئورسانس~~ ، ~~green:فسفرسانس~~ و ~~green:پراکندگی~~ استوارند. ضمن اینکه دستگاههای هر یک از این روشها ، از لحاظ پیکربندی و قدرت متفاوتند، اجزای اصلی آنها از شباهت قابل ملاحظه ای برخوردارند. علاوه بر این ، خواص مورد لزوم این اجزای سازنده ، صرفنظر از نواحی طیفی که این دستگاهها برای آنها طراحی شدهاند، یکسانند. |
| !اجزای دستگاههای طیف بینی نوری | | !اجزای دستگاههای طیف بینی نوری |
| دستگاههای طیف بینی از پنج جزء سازنده زیر تشکیل شدهاند:
| | دستگاههای طیف بینی از پنج جزء سازنده زیر تشکیل شدهاند:
|
| *منبع ثابت تابش انرژی.
| | *منبع ثابت تابش انرژی.
|
| *طول موج گزین ، که جدا سازی ناحیه طول موج محدودی را امکانپذیر میسازد.
| | *طول موج گزین ، که جدا سازی ناحیه طول موج محدودی را امکانپذیر میسازد.
|
| *ظرف شفاف مخصوص نمونه مورد آزمایش.
| | *ظرف شفاف مخصوص نمونه مورد آزمایش.
|
| *آشکارساز یا ترانسدیوسر تابش که انرژی تابشی را به علامت کاربرد پذیر (معمولا الکتریکی) تبدیل میکند.
| | *آشکارساز یا ترانسدیوسر تابش که انرژی تابشی را به علامت کاربرد پذیر (معمولا الکتریکی) تبدیل میکند.
|
| *پردازشگر علامت و سیستم قرائت. | | *پردازشگر علامت و سیستم قرائت. |
| !طیف بینی نشری | | !طیف بینی نشری |
| طیف بینی نشری ، از این نظر که در آن به منبع تابشی خارجی نیازی نیست و نمونه آزمایشی ، خود نشر کننده است، با دو نوع دیگر متفاوت است. در اینجا ، ظرف محتوی نمونه آزمایشی یک __قوس__ ، یک __جرقه__ ، یک __سطح گرمایی__ با یک شعله است که هم نمونه آزمایشی را نگه میدارد و هم موجب نشر تابش مشخصه آن میشود. | | طیف بینی نشری ، از این نظر که در آن به منبع تابشی خارجی نیازی نیست و نمونه آزمایشی ، خود نشر کننده است، با دو نوع دیگر متفاوت است. در اینجا ، ظرف محتوی نمونه آزمایشی یک __قوس__ ، یک __جرقه__ ، یک __سطح گرمایی__ با یک شعله است که هم نمونه آزمایشی را نگه میدارد و هم موجب نشر تابش مشخصه آن میشود. |
| !طیف بینی جذبی | | !طیف بینی جذبی |
| طیف بینی جذبی به یک منبع خارجی انرژی تابشی نیاز دارد و دسته پرتو خروجی از منبع ، پس از عبور از طول موج گزین ، از نمونه آزمایشی عبور میکند (در برخی از دستگاهها موضع نمونه آزمایشی و طول موج گزین معکوس است). | | طیف بینی جذبی به یک منبع خارجی انرژی تابشی نیاز دارد و دسته پرتو خروجی از منبع ، پس از عبور از طول موج گزین ، از نمونه آزمایشی عبور میکند (در برخی از دستگاهها موضع نمونه آزمایشی و طول موج گزین معکوس است). |
| |
- | {picture=MAT95_1.jpg height=140 width=160} |
+ | {picture=MAT95_1.jpg height=200 width=200} |
| | | | |
|
| !فلوئورسانس | | !فلوئورسانس |
| ((طیف سنجی فلوئورسانس|فلوئورسانس)) نیز مانند طیف بینی جذبی به یک منبع خارجی انرژی تابشی نیاز دارد. برای فلوئورسانس ، منبع ، نمونه آز مایشی را که در ظرفی قرار دارد، القا کرده و به نشر تابش مشخصه خود وادار میکند و سپس این تابش در زاویه معینی نمبت به منبع (معمولا زاویه 90 درجه) ، اندازه گیری میشود. | | ((طیف سنجی فلوئورسانس|فلوئورسانس)) نیز مانند طیف بینی جذبی به یک منبع خارجی انرژی تابشی نیاز دارد. برای فلوئورسانس ، منبع ، نمونه آز مایشی را که در ظرفی قرار دارد، القا کرده و به نشر تابش مشخصه خود وادار میکند و سپس این تابش در زاویه معینی نمبت به منبع (معمولا زاویه 90 درجه) ، اندازه گیری میشود. |
| !تفاوت دستگاهها | | !تفاوت دستگاهها |
| بدیهی ا ست که اجزای سازنده دستگاهها ، بسته به ناحیه ((طول موج)) مورد عمل ، در جزئیات با هم تفاوت دارند. طراحی آنها نیز به کاربرد اولیه دستگاه بستگی دارد، یعنی ، بسته به این است که آیا در ((شیمی تجزیه|تجزیه کیفی)) یا ((شیمی تجزیه کمی|کمی)) بکار میرود و یا اینکه در طیف بینی اتمی یا مولکولی بکار گرفته میشود. مع هذا ، شرایط کار وعملکرد کلی هر نوع جزء سازنده ، صرفنظر از ناحیه طول موج و کاربرد ، مشابهند. | | بدیهی ا ست که اجزای سازنده دستگاهها ، بسته به ناحیه ((طول موج)) مورد عمل ، در جزئیات با هم تفاوت دارند. طراحی آنها نیز به کاربرد اولیه دستگاه بستگی دارد، یعنی ، بسته به این است که آیا در ((شیمی تجزیه|تجزیه کیفی)) یا ((شیمی تجزیه کمی|کمی)) بکار میرود و یا اینکه در طیف بینی اتمی یا مولکولی بکار گرفته میشود. مع هذا ، شرایط کار وعملکرد کلی هر نوع جزء سازنده ، صرفنظر از ناحیه طول موج و کاربرد ، مشابهند. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((دستگاه طیف سنج رزونانس مغناطیسی هستهای)) | | *((دستگاه طیف سنج رزونانس مغناطیسی هستهای)) |
| *((دستگاه طیف سنج ماورای بنفش)) | | *((دستگاه طیف سنج ماورای بنفش)) |
| *((دستگاه طیف سنج ماورای بنفش - مرئی)) | | *((دستگاه طیف سنج ماورای بنفش - مرئی)) |
| *((شیمی تجزیه دستگاهی)) | | *((شیمی تجزیه دستگاهی)) |
| *((طول موج)) | | *((طول موج)) |
| *((طیف سنج جرمی)) | | *((طیف سنج جرمی)) |
| *((طیف سنجی تشدید مغناطیسی هسته)) | | *((طیف سنجی تشدید مغناطیسی هسته)) |
| *((طیف سنجی مادون قرمز)) | | *((طیف سنجی مادون قرمز)) |
| *((طیف سنجی ماورای بنفش)) | | *((طیف سنجی ماورای بنفش)) |
| *((طیف سنجی جذب اتمی)) | | *((طیف سنجی جذب اتمی)) |
| *((طیف سنجی نشر اتمی)) | | *((طیف سنجی نشر اتمی)) |