منو
 صفحه های تصادفی
ایگنمبریت
خود اجتماعی
آزمایش تیتر کردن اسید و باز
نقشه توپوگرافی
حذف و انقباض
تقسیم بندی خاک از لحاظ سنگهای تشکیل دهنده
نابودی باطل - اسراء : 81
خط مایل در عکاسی
رقص کیهانی
بیماری فیبروز کیستیک
 کاربر Online
738 کاربر online
تاریخچه ی: خواص مغناطیسی زمین

تفاوت با نگارش: 1

Lines: 1-39Lines: 1-63
 !دید کلی  !دید کلی
-اگر آهنربایی را از نقطه‌ای آویزان کنیم، آهنربا چرخیده و در راستای شمال و جنوب جغرافیایی قرار می‌گیرند. قطبی از آهنربا را که در راستای شمال جغرافیایی قرار داردقطب N و دیگری را قطب S مرنامند. دلیل رفتار این گونه آهنربا وجود میدان مغنا طیسی در زمین میباشد. +اگر ((آهنربا|آهنربایی)) را از نقطه‌ای آویزان کنیم، آهنربا چرخیده و در راستای شمال و جنوب جغرافیایی قرار می‌گیرند. قطبی از آهنربا را که در راستای شمال جغرافیایی قرار دارد، قطب N و دیگری را قطب S می‌نامند. دلیل رفتار این گونه آهنربا وجود میدان مغناطیسی در زمین مباشد.








{img src=img/daneshnameh_up/a/a9/earths_magnetism.gif}
 !تاریخچه !تاریخچه
- ویلیام گیلبرت (willam gilbert) یکی از فیزیکدانان پیشگامی بود که اولین بار به وجود میدان مغناطیسی زمین پی برد. وی نشان داد که اگر یک میله آهنی را در راستای شمال وجنوب قرار داده و برروی آن بکوبیم، میله آهنربا خواهد شد. او همچنین برای اثبات وجود میدان مغناطیسی زمین یک آهنربا را درون کره‌ای قرار داد و نام ان را Terrlla نامید که در زبان لاتینی به معنای زمین کوچک بود. گیلبرت یک قطبنما را بر روی آن حرکت داد و مشاهده نمود که وقتی قطبنما در راستای سطح Terrlla قرار می‌گیرد، جهت عقربه مغناطیسی آن همواره ثابت می‌ماند، که نشانگر قرار گرفتن عقربه تحت تاثیر میدان مغناطیسی آهنربای درون کره است. +((ویلیام گیلبرت)) (willam gilbert) یکی از فیزیکدانان پیشگامی بود که اولین بار به وجود ((میدان مغناطیسی زمین)) پی برد. وی نشان داد که اگر یک میله آهنی را در راستای شمال و جنوب قرار داده و بر روی آن بکوبیم میله ، آهنربا خواهد شد. او همچنین برای اثبات وجود میدان مغناطیسی زمین یک آهنربا را درون کره‌ای قرار داد و نام ان را Terrlla نامید که در زبان لاتینی به معنای زمین کوچک بود. گیلبرت یک ((قطب نما)) را بر روی آن حرکت داد و مشاهده نمود که وقتی قطب نما در راستای سطح Terrlla قرار می‌گیرد، جهت عقربه مغناطیسی آن همواره ثابت می‌ماند، که نشانگر قرار گرفتن عقربه تحت تاثیر میدان مغناطیسی آهنربای درون کره است.
 !قطب‌های میدان مغناطیسی زمین !قطب‌های میدان مغناطیسی زمین
-در واقع کره زمین مانند یک آهنربای قوی عمل می‌کند که قطب N آن در جنوب جغرافیایی قرار دارد (که می‌تواند قطب S آهنربا‌ها را به سمت خود منحرف کند) و قطب S آندر شمال جغرافیایی قرار دارد (که قطب N آهنربا را به سمت خود منحرف می‌سا زد). />
همه خطوط میدان مغناطیسی در نیمکره شمالی در نقطه‌ای که به آن قطب جنوب مغناطیسی زمین گفته می‌شود، به هم می‌رسند. این خطوط در نیمکره جنوبی در نقطه‌ای به قطب شمال مغناطیسی زمین معروف است، به هم می‌رسند. />
از آنجا که محور مغناطیسی زمین (خطی که از دو قطب مغناطیسی زمین می‌گذرد) کاملا بر محور دوران زمین (خطی که از قطب شمال و جنوب جغرافیایی زمین می‌گذرد) منطبق نیست، بنابراین یک عقربه مغناطیسی که در جهت مماس بر محور مغناطیسی زمین قرار می‌گیرد، نمی‌تواند جهت شمال و جنوب جغرافیایی زمین را دقیقا تعیین نماید.
+*در واقع ((کره زمین)) مانند یک آهنربای قوی عمل می‌کند که قطب N آن در ((جنوب جغرافیایی)) قرار دارد (که می‌تواند قطب S آهنربا‌ها را به سمت خود منحرف کند) و قطب S آن در شمال جغرافیایی قرار دارد (که قطب N آهنربا را به سمت خود منحرف می‌سازد). >>
*همه خطوط میدان مغناطیسی در نیمکره شمالی در نقطه‌ای که به آن ((قطب‌های مغناطیسی زمین|قطب جنوب مغناطیسی زمین)) گفته می‌شود، به هم می‌رسند. این خطوط در نیمکره جنوبی در نقطه‌ای که به ((قطب‌های مغناطیسی زمین|قطب شمال مغناطیسی زمین)) معروف است، به هم می‌رسند.>>
*از آنجا که ((حرکت وضعی زمین|محور مغناطیسی زمین)) (خطی که از دو قطب مغناطیسی زمین می‌گذرد) کاملا بر محور دوران زمین (خطی که از قطب شمال و جنوب جغرافیایی زمین می‌گذرد) منطبق نیست، بنابراین یک ((عقربه مغناطیسی)) که در جهت مماس بر محور مغناطیسی زمین قرار می‌گیرد، نمی‌تواند جهت شمال و جنوب جغرافیایی زمین را دقیقا تعیین نماید.
 !مولفه‌های مشخص کننده میدان مغناطیسی زمین !مولفه‌های مشخص کننده میدان مغناطیسی زمین
-*میل مغناطیسی:>
>از آنجا که خطوط میدان مغناطیسی زمین بر سطح آن منطبق نیستند، بین شدت میدان مغناطیسی زمین و سطح افق همواره زاویه‌ای وجود دارد، که به آن زاویه میل مغناطیسی می‌گویند.


*زاویه انحراف مغناطیسی:>
>صفحهاتی که بر روی آن عقربه مغناطیسی قرار دارد، صفحه نصف النهار مغناطیسی و به زاویه بین آن و صفحه نصف النهار جغرافیایی ، زاویه انحراف مغناطیسی می‌گویند، که مقدار آن در هر منطقه متفاوت خواهد بود. چون دریانوردان و خلبانان در مسیریابی به نصف النهار جغرافیایی احتیاج دارند، لذا دانستن مقدار زاویه انحراف مغناطیسی برای آنان بسیار مهم است.
*مولفه افقی میدان مغنا طیسی:>
>اگر میدان مغناطیسی زمین به دو مولفه عمود بر هم تجزیه کنیم، در این مولفه افقی میدان مغناطیس زمین حاصل می‌شود.
!جابه جایی قطبهای مغناطیسی زمین
دانشمندان ا ز دیرباز می‌دانستند که قطب‌های مغناطیسی زمین حرکت می‌کنند. جیمز روس (james ross) نخستین فردی بود که محل قطب شمال را تعیین نمود. وی این کار را در طی سفری خطرناک انجام داده بود. در سال 1904 روالد اماند سون دوباره محل قطب شمال را تعیین نمود، و متوجه شد که محل قطب شمال به اندازه 50 کیلومتر جابه جا شده‌ است. اوایل سرعت حرکت قطب 10 کیلومتر در یک سال بود ولی بعدها به 40کیلومتر در سال رسید.
+*__میل مغناطیسی:__
از آنجا که ((خطوط میدان مغناطیسی|خطوط میدان مغناطیسی زمین)) بر سطح آن منطبق نیستند، بین ((شدت میدان مغناطیسی|شدت میدان مغناطیسی زمین)) و سطح افق همواره زاویه‌ای وجود دارد، که به آن ((زاویه میل مغناطیسی)) می‌گویند.


*__زاویه انحراف مغناطیسی:__
صفحاتی که بر روی آن عقربه مغناطیسی قرار دارد، صفحه نصف النهار مغناطیسی و به زاویه بین آن و صفحه نصف النهار جغرافیایی ، ((زاویه انحراف مغناطیسی)) می‌گویند، که مقدار آن در هر منطقه متفاوت خواهد بود. چون دریانوردان و خلبانان در مسیریابی به ((نصف النهار جغرافیایی)) احتیاج دارند، لذا دانستن مقدار زاویه انحراف مغناطیسی برای آنان بسیار مهم است.


*__مولفه افقی میدان مغنا طیسی:__
اگر میدان مغناطیسی زمین به دو مولفه عمود بر هم تجزیه کنیم، مولفه افقی میدان مغناطیس زمین حاصل می‌شود. />







{img src=img/daneshnameh_up/f/fb/earth_mag.JPG}

!جابجایی قطبهای مغناطیسی زمین
دانشمندان از دیرباز می‌دانستند که قطب‌های مغناطیسی زمین حرکت می‌کنند. ((جیمز روس)) (james ross) نخستین فردی بود که محل قطب شمال را تعیین نمود. وی این کار را در طی سفری خطرناک انجام داده بود. در سال 1904 ((روالد اماند سون)) دوباره محل قطب شمال را تعیین نمود، و متوجه شد که محل قطب شمال به اندازه 50 کیلومتر جابجا شده‌ است. اوایل سرعت حرکت قطب 10 کیلومتر در یک سال بود ولی بعدها به 40 کیلومتر در سال رسید.
 !ناهنجاری مغناطیسی زمین !ناهنجاری مغناطیسی زمین
-وقتی انجمن زمین شناسی ایالت متحده امریکا متوجه شد که دور زدن عقربه مغناطیسی در افریقا به اندازه 0.1 درجه کم شده ، و میدان مغنا طیسی 10 درصد از قرن نوزدهم ضعیف تر شده است. برای جراید این سوال پیش آمد که آیا ممکن است روزی میدان مغناطیسی زمین از بین برود؟ />پروفسور گری گلاتز مایر (gary Gratsmaier) از دانشگاه کالیفرنیا در جواب این سوال گفت، با توجه به مطالعات مغناطیسی در زمانهای گذ شته (علم paleomagnetism) ملاحظه می‌شود که میدان مغناطیسی در اعصار گذشته گاهی در حال افزایش و گاهی در حال کاهش است. در واقع امروزه کره زمین دارای بیشترین شدت میدان مغناطیسی خود در طول تاریخ است. />
هرگاه در نقطه‌‌ای از کره زمین مقدار کمیتهای مغناطیسی (انحراف مغناطیسی ، میل مغناطیسی ، مولفه افقی بردار میدان مغناطیسی) بطور فاحشی با نقا ط مجاورش فرق کند، اصطلاحا گفته می‌شود که ناهنجاری مغناطیسی اتفاق افتاده و احتمالا در آن نقطه از زمین مخازن ارزشمندی از سنگهای معدن مغنا طیسی مانند سنگ آهن وجود دارد. استفاده از این روش در کشف ذخایر معدنی بسیار مفید است.
+وقتی انجمن زمین شناسی ایالت متحده امریکا متوجه شد که دور زدن عقربه مغناطیسی در ((افریقا)) به اندازه 0.1 درجه کم شده ، و میدان مغنا طیسی 10 درصد از قرن نوزدهم ضعیف تر شده است. برای جراید این سوال پیش آمد که آیا ممکن است روزی میدان مغناطیسی زمین از بین برود؟ پروفسور ((گری گلاتز مایر)) (gary Gratsmaier) از ((دانشگاه کالیفرنیا)) در جواب این سوال گفت، با توجه به مطالعات مغناطیسی در زمانهای گذشته (علم paleomagnetism) ملاحظه می‌شود که ((میدان مغناطیسی)) در اعصار گذشته گاهی در حال افزایش و گاهی در حال کاهش است.

در واقع امروزه ((کره زمین)) دارای بیشترین شدت میدان مغناطیسی خود در طول تاریخ است. هرگاه در نقطه‌‌ای از کره زمین مقدار کمیتهای مغناطیسی (انحراف مغناطیسی ، میل مغناطیسی ، مولفه افقی بردار میدان مغناطیسی) بطور فاحشی با نقا ط مجاورش فرق کند، اصطلاحا گفته می‌شود که ناهنجاری مغناطیسی اتفاق افتاده و احتمالا در آن نقطه از زمین مخازن ارزشمندی از ((سنگ معدن مغناطیسی|سنگهای معدن مغناطیسی)) مانند ((سنگ آهن)) وجود دارد. استفاده از این روش در کشف ذخایر معدنی بسیار مفید است.








{img src=img/daneshnameh_up/9/9a/earth-magthumb.jpg}
 !توفان مغناطیسی !توفان مغناطیسی
-معمولا مقدار سه کمیت مغناطیسی در طی روز و سال تغییرات جزئی دارند. ولی گاهی اوقات در میدان مغناطیسی ، در نتیجه در مولفه‌های آن(سه کمیت) به مدت 6 یا 12 ساعت تغییرات ناگهانی رخ می‌دهد، که اصطلاحا به آن توفان مغناطیسی می‌گویند. این توفانها معمولا هر 11.5 سال تکرار می‌شوند. جالب توجه است که پدیده‌هایی مانند شفقهای قطبی و لکه‌های خورشیدی و انتشار امواج رادیویی نیز دارای دوره‌های 11.5 ساله هستند، که نشان دهنده ارتباط بین آنها است.
!کمربند تشعشعی وان آلن:
هرگا ه ذره بارداری در میدان مغنا طیسی زمین قرار گیرد، بر آن ذره نیروی وارد می‌شود، که به نیروی لورنتس معروف است. می‌دانیم که در نتیجه اندرکنش هسته‌ای درون خورشید و طو فانهای خورشیدی ، بطور مداوم ذرات پر انرژی با سرعت 500 کیلومتر بر ثانیه در فضا گسیل می‌شوند. این موضوع سبب می‌شود که سیلی از این ذرات به سمت زمین بیایند و در دام حوزه‌های مغناطیسی آن بیافتند. از آنجا که در قطبین ، شدت میدان مغناطیسی بیشینه است، نیروی لورنتس وارد بر ذرات بنیادی بسیار بزرگ است. />
اگر یک گروه پروتون یا الکترون بطور عمود وارد میدان مغنا طیسی شوند، از طرف میدان بر این ذرات یک نیروی عمودی و مرکزگرا به نام نیروی لورنتس وارد خواهد شد، که سبب حرکت دورانی آنها می‌شود. در اثر این نیرو ذرات در یک مسیر دورانی به شعاع r شروع به حرکت می‌کنندو مسیر حرکت آنها حول خطوط میدان مغنا طیسی زمین خواهد بود.

بنابراین تعداد بیشماری ذره در حوزه‌های قطبی زمین در رفت و آمد هستند. و چون در قطبین مانند سا یر نقا ط مختلف زمین هوا موجود است، این ذرات به مولکولهای هوا برخورد می‌کنند. این ذرات چون حامل انرژیهای زیادی هسند، با جذب مولکولهای هوا ،‌ آنها را یونیزه کرده و ذرات جدید و پرتوهای گاما تولید می‌کنند، و ما نقا ط در خشانی را در قطب مشاهده خواهیم کرد، که به آن کمربند تشعشعی وان آلن گفته می‌شود.
!منش میدان مغناطیسی زمین:
در قلب سیاره ما گلوله سخت ویکپارچه‌ای از آهن وجود دارد که به اندازه سطح خورشید داغ است و به آن هسته زمین می‌گوییم. اقیانوسی از آهن مایع دور هسته درونی وجود دارد که به آن هسته خارجی می‌گویند. محققان منشا میدان مغناطیسی را هسته خارجی می‌دانند که لایه عمیقی از آهن مایع است و به دور هسته می‌گردد.

در واقع هسته خارجی مانند آب روی اجاق ، بر روی هسته داخلی در جوش و خروش است. از طرفی اثر نیروی کریولیس دوران زمین ، درون هسته خارجی ایجاد طوفان و گرداب می‌کند. مجموع این حرکتها است که میدان مغناطیسی سیاره زمین را بوجود می‌آورد.
+معمولا مقدار سه کمیت مغناطیسی در طی روز و سال تغییرات جزئی دارند. ولی گاهی اوقات در میدان مغناطیسی ، در نتیجه در مولفه‌های آن (سه کمیت) به مدت 6 یا 12 ساعت تغییرات ناگهانی رخ می‌دهد، که اصطلاحا به آن ((توفان مغناطیسی)) می‌گویند. این توفانها معمولا هر 11.5 سال تکرار می‌شوند. جالب توجه است که پدیده‌هایی مانند ((شفق قطبی|شفقهای قطبی)) و ((لکه‌ خورشیدی|لکه‌های خورشیدی)) و ((موج رادیویی|انتشار امواج رادیویی)) نیز دارای دوره‌های 11.5 ساله هستند، که نشان دهنده ارتباط بین آنها است.
!((کمربند تشعشعی زمین|کمربند تشعشعی وان آلن))
هرگا ه ذره بارداری در میدان مغناطیسی زمین قرار گیرد، بر آن ذره نیرویی وارد می‌شود، که به ((نیروی لورنتس)) معروف است. می‌دانیم که در نتیجه ((همجوشی خورشیدی|اندرکنش هسته‌ای درون خورشید)) و ((طوفان خورشیدی|طوفانهای خورشیدی)) ، بطور مداوم ذرات پر انرژی با سرعت 500 کیلومتر بر ثانیه در فضا گسیل می‌شوند. این موضوع سبب می‌شود که سیلی از این ذرات به سمت زمین بیایند و در دام ((حوزه‌ مغناطیسی|حوزه‌های مغناطیسی)) آن بیافتند. از آنجا که در قطبین ، شدت میدان مغناطیسی بیشینه است، نیروی لورنتس وارد بر ((ذرات بنیادی)) بسیار بزرگ است. اگر یک گروه ((پروتون)) یا ((الکترون)) بطور عمود وارد میدان مغناطیسی شوند، از طرف میدان بر این ذرات یک نیروی عمودی و جانب مرکز به نام نیروی لورنتس وارد خواهد شد، که سبب ((حرکت دورانی)) آنها می‌شود.

در اثر این نیرو ذرات در یک مسیر دورانی به شعاع r شروع به حرکت می‌کنند و مسیر حرکت آنها حول خطوط میدان مغناطیسی زمین خواهد بود. بنابراین تعداد بیشماری ذره در حوزه‌های قطبی زمین در رفت و آمد هستند. و چون در قطبین مانند سا یر نقا ط مختلف زمین هوا موجود است، به مولکولهای هوا برخورد می‌کنند. این ذرات چون حامل انرژیهای زیادی هسند، با جذب مولکولهای هوا ،‌ آنها را یونیزه کرده و ذرات جدید و ((اشعه گاما|پرتوهای گاما)) تولید می‌کنند، و ما نقاط درخشانی را در قطب مشاهده خواهیم کرد، که به آن کمربند تشعشعی وان آلن گفته می‌شود.
!منش میدان مغناطیسی زمین
در قلب سیاره ما گلوله سخت و یکپارچه‌ای از ((آهن)) وجود دارد که به اندازه سطح خورشید داغ است و به آن ((هسته زمین)) می‌گوییم. اقیانوسی از آهن مایع دور هسته درونی وجود دارد که به آن هسته خارجی می‌گویند. محققان منشا میدان مغناطیسی را هسته خارجی می‌دانند که لایه عمیقی از آهن مایع است و به دور هسته می‌گردد. در واقع هسته خارجی مانند آب روی اجاق ، بر روی هسته داخلی در جوش و خروش است. از طرفی اثر ((نیروی کوریولیس)) دوران زمین ، درون هسته خارجی ایجاد طوفان و گرداب می‌کند. مجموع این حرکتها است که میدان مغناطیسی ((سیاره زمین)) را بوجود می‌آورد.
 !مباحث مرتبط با عنوان !مباحث مرتبط با عنوان
- +*((آشفتگی میدان مغناطیسی زمین))
*((توفان مغناطیسی))
*((حوزه‌ مغناطیسی))
*((سنگ معدن مغناطیسی))
*((شفق قطبی))
*((شدت میدان مغناطیسی))
*((کره زمین))
*((کمربند تشعشعی زمین))
*((قبله نما))
*((قطب نما))
*((مغناطیس طبیعی))
*((منشا میدان مغناطیسی زمین))
*((موئلفه‌های میدان مغناطیسی زمین))
*((میدان مغناطیسی زمین))
*((نصف النهار مغناطیسی))

تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 یکشنبه 09 مهر 1385 [06:02 ]   3   مجید آقاپور      جاری 
 یکشنبه 15 آذر 1383 [05:50 ]   1   حسین خادم      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..