تاریخچه ی:
خاکستر آتشفشان
||به جای ((مواد ناشی از آتشفشان|مواد آتشفشانی)) بهتر است اصطلاح مواد منفصل و ناپیوسته آتشفشانی بکار برده شود. هر چند که این اصطلاح شامل موادی است که به صورت جامد و گاهی مایع بوسیله گازها و ((فوران آتشفشان|انفجارات آتشفشانی)) به خارج پرتاپ می‌شوند و ساختارهای همانند لایه بندی‌های رسوبی نمایان می‌سازند. کلیه مواد منفصل و ناپوسته پرتاپ شده از دهانه آتشفشان را ((تفرا)) (Tephra) می‌گویند. این اصطلاح را می‌توان در مورد مواد ناپیوسته پرتاپی از دهانه آتشفشان ، بدون در نظر گرفتن اندازه آنها بکار برد.
تفرا ممکن است از جنس مواد متفاوت از جمله قطعات ((شیشه)) ، ((کانی)) ، قطعات سنگی ، موادی که مستیقما در هنگام فوران از دهانه آتشفشانی به هوا پرتاپ می‌شود و مستیقما از ماگمای سازنده حاصل شده‌اند و به آنها اجزای اصلی می‌گویند. موادی که از مجاری و دودکش آتشفشان کنده می‌شوند و ممکن است منشا ماگمایی و غیر ماگمایی داشته باشد در این صورت به آنها قطعات عارضه‌ای می‌گویند.||
!تقسیم بندی مواد آتشفشانی بر اساس دانه بندی
تفرا را بر اساس قطعات تشکیل دهنده به انواع زیر تقسیم بندی می‌کنند.
*قطعاتی که قطر آنها بین 64 تا 256 میلیمتر و حتی بزرگتر از آن باشد، ((تخته سنگ)) (بلوک) یا لمپ خوانده می‌شوند.
*ذراتی را که قطر بین آنها 2 تا 64 میلیمتر داشته باشند ((لاپیلی)) می‌گویند.
*ذرات با قطر کمتر از 0.06 تا 2 میلیمتر داشته باشند، خاکسترهای دانه درشت نامیده می‌شوند.
*ذرات با قطر کمتر از 0.06 میلیمتر را خاکسترهای دانه ریز می‌گویند.
!خاکستر Cinder
مواد نرم شبیه پودر یا ماسه هستند که یا از دانه‌های ریز گدازه (خاکستر شیشه‌ای) یا از خرد شدن سنگهای جدار دودکش حاصل شده‌اند. در مطالعات توصیفی خاکسترها لازم است نکات زیر رعایت شود.
*مانند آنچه در ((رسوب شناسی)) گفته می‌شود از خاکسترها نیز باید آزمایش دانه سنجی به عمل آورد تا اندازه دانه‌ها تعیین شود و آنها را به دانه‌های ریز ، متوسط و درشت تقسیم و خاکسترها را از ((مواد ناشی از آتشفشان|ماسه‌های آتشفشانی)) جدا نمود.
*مقدار درصد خاکسترهای شیشه‌ای و منشا آنها تعیین می‌شود باید اضافه کرد که در اثر انتقال خاکستر بوسیله باد ، عمل جدا کردن دانه‌ها خودبه‌خود انجام می‌شود. خاکسترهای خیلی دانه ریز می‌توانند هفته‌ها در هوا به حالت معلق باقی بمانند، ولی خاکسترهای آتشفشانی دانه درشت خیلی زود و در مجاورت مرکز فوران بر جای گذاشته می‌شوند گسترش خاکسترها در درجه اول به ((مشخصات آتشفشان|شدت انفجار)) و در درجه دوم به وزش باد بستگی دارد.
!مواد جامد به هم پیوسته آتشفشانی خاکسترها
!!توف Tuff
((سنگهای آتشفشانی|سنگ آذر آواری)) به هم پیوسته که میانگین اندازه قطعات کمتر از 2 میلیمتر (در حد خاکستر) باشد. اگر قطعات شیشه یا پونس در آن فراوان باشد به آن توف شیشه‌ای می‌گویند.
!!ایگنیمبریتها
این قبیل سنگها را توفهای جوش خورده هم گفته‌اند. هنگامی که خاکستر داغ روی هم قرار گرفته باشد، بخش زیرین به هم جوش می‌خورند و منظره گدازه‌های روان دروغی به خود می‌گیرند و از این لحاظ به ((ریولیت)) شباهت دارند. اینگنیمریتها اصولا ترکیب اسیدی دارند و از ماگمای بسیار داغ و سیال بوجود می‌آیند. سیالیت آن هم به علت گازهای فراوانی است که در ماده مذاب وجود دارد. دمای زیاد و قدرت انبساط گازهای موجود در ((ماگما)) ، گدازه کف‌داری بوجود می‌آورد که تنها در دره ها و نواحی پست جریان می‌یابند و سریعا این نواحی را پر می‌کنند. بنابراین سطح فوقانی اینمبریتها مسطح ولی سطح زیرین آن ، سطح توپوگرافی قدیمی و پراعوجاج است.
!!رسوبات لاهاز
لاهارها یا جریانهای گلی آتشفشانی بر روی دامنه‌های برخی از آتشفشانهای خشکی یافت می‌شود. لارهای سرد بیشتر توسط ریزش باران شدید بر روی خاکسترهای آتشفشانی سخت نشده تولید می‌شوند. لارهای داغ در زمانی که یک جریان پیروکلاستیکی به یک ((دریاچه)) یا ((رودخانه)) وارد شده یا در هنگامی که خاکسترهای حاصل از سقوط در هوا به داخل یک دریاچه دهانه آتشفشانی که بعدا لبریز می‌شود، ریخته شود، تشکیل می‌گردد.
لارهای داغ حاصل از امواج خروشان پیرولاستیکی در طی سال 1980 از انفجار مانت سنت هلتر تشکیل شده است. رسوبات لارها ، بافتی مشابه جریانهای گلی در مخروطهای افکنه و جریانهای خرده‌دار در دریای عمیق را دارند و نبود ((جورشدگی)) و فابریک با گل فراوان. لایه قاعده‌ای ممکن است ((دانه بندی)) تدریجی معکوس داشته باشد و ممکن است بلوکهای بزرگ در خاکسترها شناور باشند.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((انواع آتشفشان))
*((انواع گازهای آتشفشانی))
*((ایمنی در برابر آتشفشان))
*((بمب آتشفشانی))
*((بهره برداری از آتشفشان))
*((پیشگویی آتشفشان))
*((تفرا))
*((چشمه معدنی و آب گرم))
*((دریاچه آتشفشانی))
*((سنگهای آتشفشانی))
*((علل پیدایش آتشفشان))
*((فعالیت آتشفشانی))
*((فوران آتشفشان))
*((گدازه آتشفشان))
*((مشخصات آتشفشان))
*((مواد ناشی از آتشفشان))
