تاریخچه ی:
حق مادر و حرمت او در فرهنگ دین
احسان و نیکی به پدر و مادر در فرهنگ دینی از اهمیت خاصی برخوردار است. در چهار سوره از قرآن کریم امر به احسان به پدر و مادر بلافاصله پس از مسأله توحید و پرستش خداوند قرار گرفته است و این خود نشانگر جایگاه ویژه والدین در قرآن کریم است به عنوان نمونه در سوره بنی اسرائیل آیه 23 چنین می فرماید: (__وقضی ربک الا تعبدوا الا ایاه و بالوالدین احسانا __)، (خداوند حکم فرموده است که جز او را نپرستید و در حق پدر و مادر نیکی کنید )
و نیز همین مضمون در سوره های بقره / 83، نساء / 36، انعام / 151 مطرح است. قرار گرفتن سپاس برای والدین در ردیف سپاس برای خداوند نیز بیانگر اهمیت قدردانی از زحمات پدر و مادر است.
خداوند متعال در سوره لقمان آیه 14 می فرماید: ( __و وصینا الانسان بوالدیه. . . ان اشکرلی و لوادیک __ )؛ ( ما به انسان سفارش کردیم نسبت به پدر و مادرش. . . و این که سپاسگذار من و پدر و مادرت باش ) و نیز در سوره اسراء آیه 25 می فرماید: هنگامی که پدر و مادرت به سن بزرگی رسیدند در گفتارت نسبت به آنها بی احترامی نکن و با آنها در نهایت فروتنی و کریمانه سخن بگو.
گذشته از دستورات عمومی نسبت به احترام و نیکی در حق پدر و مادر به طور مستقل درباره مادر نیز سفارش های موکدی وارد شده است.
((حضرت امام جعفر صادق علیه السلام|امام صادق علیه السلام)) در روایتی می فرماید: (مردی خدمت رسول خدا آمد و پرسید: ای رسول خدا به چه کسی نیکی کنم؟ حضرت فرمود: به مادرت. دو مرتبه پرسید: پس از مادر به چه کسی نیکی کنم؟ حضرت فرمود: به مادرت. برای بار سوم پرسید: دیگر به چه کسی نیک کنم؟ رسول خدا فرمود: به مادرت. برای بار چهارم که پرسید به چه کسی نیکی و احسان کنم. حضرت فرمود: به پدرت )
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: مردی خدمت پیامبر آمد و گفت: دختری برایم متولد شد و او را پرورش دادم تا بالغ شد. آنگاه جامه و زیورش را پوشیدم و او را سر چاهی آوردم و در میان آن انداختم و آخرین سخنی که از او شنیدم این بود که می گفت: پدر جان.
اکنون کفاره این خطا چیست؟ حضرت به او فرمود: آیا مادرت زنده است، گفت: نه حضرت فرمود: آیا خاله ات زنده است، گفت: آری، رسول خدا فرمود: با او خوش رفتاری کن که او بجای مادر توست و خوش رفتاری با او کفاره گناهت می شود.
منابع:
اصول کافی، ج 3، ص 233، ح 9 و ص 237، ح 18