نماز یکی از برترین عبادات است. ارتباط مخصوص بنده با خداوند و ملاقات شیرین و دلنشین عبد با مولای خود است.
نماز مانند دیگر عبادات ،یک پیکره و اندامی دارد و یک روحی !

پیکر نماز عبارتند از:قیام،رکوع،سجود،ـتشهد،واذکاری که در نماز بز زبان جاری میکنیم،ولی روح نماز ،یاد خداوند است، که به آن حضور قلب گفته میشودیعنی قلب حاضر باشد همچنان که در بقیه مخاطبات ومکالمات با افراد قلب حضور دارد یعنی انسان توجه به مخاطب خود ومعنی سخنی که میگوید دارد.

بر این اساس نمازی که بدون حضور قلب ویاد خداوند باشد پیکری بدون روح است که فقط تشکیل شده از حرکاتی و الفاظی !! واصولاًتمام توصیفاتی که از نماز شده است مانند :« الصلوة معراج المؤمن » «نماز معراج مؤمن است » و یا«الصلوة قربان کل تقی » «نماز نزدیک کننده انسان با تقوی به خداوند است» مربوط به نماز با حضور قلب است.
واین سخن از ائمه علیهم السلام رسیده که :از نماز آن مقداری که با حضور قلب باشد پذیرفته میشود
یعنی نمازگزار از آغاز تا پایان نماز، بایدکوشش کندخود را به صورت واقعی و حقیقی در محضر پروردگار ببیند و دل را که حرم پرودگار است به روی غیر خدا نگشاید.
او این نکته را همگی در نظر داشته باشیم که ریشه همه آثار معنوی اخلاقی و اجتماعی که عبادات است در یک چیز است :

یاد کردن حق وغیر او را از یاد بردن !!!

قرآن مجید در یک جا به اثر تربیتی و جنبه تقویت روحی نماز اشاره میکند و می گوید:
« نمازاز کار بد و زشت باز می دارد » و در جای دیگر می گوید :
«نماز را برای اینکه به یاد من باشی بپادار »
اشاره به اینکه انسان که نماز می خواند و در یاد خدا است همواره در یاد دارد که خدای دانا و بینائی مراقب اوست و فراموش نمی کند که خودش بنده است.
ذکر خدا و یاد خدا که هدف تمامی عبادتهاست دل را جلا میدهد و صفا می بخشد وآنرا آماده عنایتهای الهی قرار میدهد.

این یاد حق واحساس حضور،اگر به درجه کمالی خود برسد چنانچه که در اولیاء خداوند مشاهده میشود، زمینه هرگونه توجه به هر چیز یا هر کس یا هر موضوعی را از بین می‌برد و واقعاً تا انسان از نماز فارغ نشود متوجه غیر خدا نخواهد شد.
بعضی ازاموری که در حضور قلب در نماز تأثیردارد عبارتند از :

1-هنگام وضو برای نماز به خداوند توجه داشته باشد.

2-درمواقعی که در منزل نماز میخواندمکان مشخص و ثابتی را برای نماز خود قرار دهد،وسعی کند در موقع نماز خلوت باشد.

3- درنماز از سجاده ، انگشتر عقیق ، و عطر استفاده کند که روایاتی در استحباب آنها نیز رسیده است.

واز همه مهم تر اینکه برحضور قلب در نماز عزم جدی داشته باشد و در تمام نماز به آن متوجه باشد.