منو
 کاربر Online
211 کاربر online
تاریخچه ی: حرکت پرتابی

در حال مقایسه نگارشها

نگارش واقعی نگارش:2


حرکت پرتابی یکی از انواع حرکت با شتاب ثابت است که در یک مسیر خمیده انجام می‌شود. در این حرکت جسم پرتاب شده پس از طی مسیری روی منحنی فرضی در فاصله‌ای دورتر از محل پرتاب به زمین می‌رسد.




img/daneshnameh_up/f/fe/p75.jpg

دید کلی

در حالت کلی هر حرکتی با شتاب و نوع مسیر حرکت مشخص می‌شود. به عنوان مثال ، در یک حرکت یکنواخت در امتداد خط راست که اصطلاحا حرکت مستقیم‌الخط یکنواخت گفته می‌شود، شتاب صفر بوده و مسیر حرکت یک خط راست می‌باشد. در تشریح انواع حرکت‌های شتابدار ، به دلیل سادگی ، حرکت با شتاب ثابت بیشتر مورد توجه است. حرکت پرتابی یکی از انواع حرکت با شتاب ثابت است که در یک مسیر خمیده انجام می‌شود. حرکت ایده‌آل توپ چوگان یا توپ گلف نمونه‌ای از حرکت پرتابی است.

حرکت پرتابی در غیاب مقاومت هوا

اگر از مقاومت هوا صرف‌نظر کنیم، تنها نیرویی که بر جسم وارد می‌شود، نیروی گرانش است. این نیرو به خاطر میدان گرانش زمین ، شتاب ثابت و رو به پایین g (شتاب گرانشی) را بر جسم وارد می‌کند. بنابراین شتاب تنها یک مولفه قائم خواهد داشت و مولفه افق شتاب صفر خواهد بود. البته لازم به ذکر است که جهت سادگی شتاب گرانشی را ثابت اختیار می‌کنیم. چون نیروی گرانشی یک نیروی پایستار خواهد بود، بنابراین می‌توانیم یک نیروی پایستار تعریف کرده و هر جا که لازم شد، از قانون بقای انرژی استفاده کنیم.

اگر در فضای سه بعدی جهت g را در امتداد محور z ها اختیار کنیم، چون در امتداد محورهای x و y شتابی وجود ندارد، لذا حرکت در این دو امتداد یکنواخت خواهد بود و تنها در جهت محور z حرکت شتابدار خواهیم داشت. به این ترتیب می‌توانیم معادلات حرکت را تشکیل داده و در مورد مسیر حرکت و سایر پارامترهای دیگر که در امر حرکت دخالت دارند، پیشگویی کنیم. اگر معادلات حرکت را با استفاده از روشهای حل معادلات دیفرانسیل حل کنیم، معادله مسیر مشخص می‌شود. بنابراین ملاحظه می‌کنیم که مسیر حرکت یک سهمی خواهد بود.



img/daneshnameh_up/7/7f/p83.jpg

حرکت پرتابی در حضور مقاوت هوا

در این حالت که تقریبا حالت واقعی‌تر حرکت یک پرتابه است، فرض می‌کنیم که مقاومت هوا به‌صورت یک نیروی تلف کننده بر پرتابه عمل کند. در این صورت حرکت پایا نبوده و در اثر آن اصطکاکی ناشی از مقاومت هوا ، انرژی کل بطور مداوم در حال کاهش می‌باشد. اگر برای سادگی فرض کنیم که نیروی مقاومت هوا به‌صورت خطی با سرعت تغییر کند، در این صورت دو نیرو بر پرتابه اثر می‌کند که یکی نیروی مقاومت هوا و دیگری نیروی گرانشی زمین است. بنابراین اگر معادلات حرکت را بنویسیم، در اینصورت در راستای سه محور مختصات شتاب خواهیم داشت.

حال اگر با استفاده روشهای حل معادلات دیفرانسیل ، معادلات حرکتی را حل کنیم، در این صورت به جوابهایی خواهیم رسید که توابعی نمایی از زمان هستند. در این حالت مسیر حرکت به‌صورت یک سهمی نیست، بلکه این مسیر به صورت منحنی است که زیر مسیر سهمی متناظر (حالت بدون مقاومت هوا) قرار دارد. البته لازم به ذکر است که در حرکت واقعی یک پرتابه در جو زمین ، قانون مقاومت هوا به صورت خطی نیست، بلکه به صورت تابع پیچیده‌ای از تندی است. با استفاده از روشهای انتگرال گیری عددی به کمک کامپیوترهای با سرعت بالا ، می‌توان محاسبات دقیق مسیر حرکت را انجام داد.

برد حرکت پرتابی

اصطلاحا واژه برد به مسافت افقیی اطلاق می‌شود که پرتابه طی می‌کند تا به زمین برسد. بعد از حل معادلات حرکت و مشخص نمودن مولفه‌های حرکت در راستاهای مختلف ، در مؤلفه z حرکت z = 0 قرار داده و مقدار t را محاسبه می‌کنیم. حال این مقدار t را در مولفه‌های x و y جایگذاری می‌کنیم. طبیعی است که جذر مربع مجموع مولفه‌های x و y حرکت ، برابر برد پرتابه خواهد بود.

کاربرد حرکت پرتابی

کاربرد حرکت پرتابی معمولا در موارد نظامی بیشتر از موارد دیگر است. به عنوان مثال ، دیدبان با استفاده از قوانین حرکت پرتابه مختصات محلی را که می‌خواهند بوسیله توپخانه هدف قرار دهند، تهیه می‌کند و آن را در اختیار افرادی که در کنار توپ قرار دارند، می‌دهد. سپس افراد دیگری این مختصات با تنظیم لوله توپ پیاده می‌کنند، حال اگر توپ شلیک شود، به هدف مورد نظر اصابت خواهد نمود. بنابراین حرکت پرتابی در امور نظامی و جنگی کاربرد فوق‌العاده مهمی دارد.

مباحث مرتبط با عنوان


{پیام:در دست تهیه}

حرکت پرتابی
دید کلی
در حالت کلی هر حرکت با شتاب و نوع مسیر حرکت مشخص می شود. به عنوان در یک حرکت یکنواخت در امتداد خط راست که اصطلاحا حرکت مستقیا الخط یکنواخت گفته می شود، شتاب صفر بوده و مسیر حرکت یک خط راست می باشد. در تشریح انواع حرکت های شتابدار، به دلیل سادگی حرکت با شتاب ثابت بیشتر مورد توجه است. حرکت پرتابی یکی از انواع حرکت با شتاب ثابت است که در یک مسیر خمیده انجام می شود. حرکت ایده آل توپ چوگان یا توپ گلف نمونه ای از حرکت پرتابی لست.

حرکت پرتابی در غیاب مقاومت هوا

اگر از مقاومت هوا صرفنظر کنیم، تنها نیرویی که بر جسم وارد می شود، نیروی گرانشی است. این نیرو به خاطر میدان گرانش زمین شتاب ثابت و رو به پایین g را بر جسم وارد می کند. بنابر این شتاب تنها یک مولفه قایم خواهد داشت و مولفه افق شتاب صفر خواهد بود. البته لازم به ذکر است که جهت سادگی شتاب گرانشی را ثابت اختیار می کنیم. چون نیروی گرانشی یک نیروی پایستار خواهد بود، بنابراین می توانیم یک نیروی پایستار تعریف کرده و هر جا که لازم شد از قانون بقای انرژی استفاده کنیم. اگر در فضای سه بعدی جهتg را در امتداد محورz ها اختیار کنیم، چون در امتداد محورهای x وy شتابی وجود ندارد لذا حرکت در این دو امتداد یکنواخت خواهد بود و تنها در جهت محور z حرکت شتابدار خواهیم داشت.
به این ترتیب می توانیم معادلات حرکت را تشکیل داده و در مورد مسیر حرکت و سایر پارامترهای دیگر که در امر حرکت دخالت دارند، پیشگویی کنیم. اگر معادلات حرکت را با استفاده از روشهای حل معادلات دیفرانسیل حل کنیم، معادله مسیر مشخص می شود. بنابراین ملاحظه می کنیم که مسیر حرکت یک سهمی خواهد بود.

حرکت پرتابی در حضور مقاوت هوا

در این حالت که تقریبا حالت واقعی تر حرکت یک پرتابه است، فرض می کنیم که مقاومت هوا به صورت یک نیروی تلف کننده بر پرابه عمل کند. در اینصورت حرکت پایا نبوده و در اثر آن اصطکاکی ناشی از مقاومت هوا ، انرژی کل به طور مداوم در حال کاهش می باشد. اگر برای سلدگی فرض کنیم که نیروی مقاومت هوا به صورت خطی با سرعت تغییر کند، در اینصورت دو نیرو بر پرتابه اثر می کند که یکی نیروی مقاومت هوا و دیگری نیروی گرانشی زمین است. بنابراین اگر معادلات حرکت را بنویسیم، در اینصورت در راستای سه محور مختصات شتاب خواهیم داشت.
حال اگر با استفاده روش های حل معادلات دیفرانسیل، معادلات حرکتی را حل کنیم، در اینصورت به جواب هایی خواهیم رسید که توابعی نمایی از زمان هستند. در این حالت مسیر حرکت به صورت یک سهمی نیست، ملی این مسیر به صورت منحنی است که زیر مسیر سهمی متناظر (حالت بدون مقاومت هوا) قرار دارد. البته لازم به ذکر است که در حرکت واقعی یک پرتابه در جو زمین، قانون مقاومت هوا به صورت خطی نیست، بلکه به صورت تابع پیچیده ای از تندی است. با استفاده از روش های انتگرال گیری عددی به کمک کامپیوترهای با سرعت بالا، می توان محاسبات دقیق مسیر حرکت را انجام داد.

برد حرکت پرتابی

اصطلاحا واژه برد به مسافت افقی اطلاق می شود که پرتابه طی می کند. بعد از حل معادلات حرکت و مشخص نمودن مولفه های حرکت در راستاهای مختلف، در مولفه zحرکتz =0 قرار داده و تعداد t را محاسبه می کنیم. حال این مقدار t را در مولفه های x وy جایگذاری می کنیم. طبیعی است که جذر مربع مجموع مولفه های x وy حرکت برابر برد پرتابه خواهد بود.

کاربرد حرکت پرتابی

کاربرد حرکت پرتابی معمولا در موارد نظامی بیشتر از موارد دیگر است. به عنوان مثال دیدبان با استفاده از قوانین حرکت پرتابه مختصات محلی را که می خواهند به وسیله توپ خانه هدف قرار دهند، تهیه می کند و آن را در اختیار افرادی که در کنار توپ قرار دارند، می دهد. سپس افراد دیگری این مختصات با تنظیم لوله توپ پیاده می کنند، حال اگر توپ شلیک شود، به هدف مورد نظر اصابت خواهد ننمود. بنابراین حرکت پرتابی در امور نظامی و جنگی کاربرد فوق العاده مهمی دارد.


حلقه های زحل:

دیدکلی:

بین تمام سیارات منظومه شمسی ، زحل جلوه ای خاص دارد ، واین ویژگی را مدیون حلقه های زیبایی است که آن را در میان گرفته اند. حلقه ها از دهها هزار ذره و تکه های یخ تشکیل یافته اند که در ضخامتی بیش از دهها متر دور سیاره در گردش هستند. مدتهای مدید زحل یگانه سیاره منظومه شمسی تصور می شد که دارای چنین حلقه هایی است ولی بعدها حلقه های اورانوس و مشتری نیز کشف شدند.
بررسی های اولیه:
پس از سالها بررسی و رصد ، برای منجمان مسلم شده است که زحل دارای 4 حلقه است. این 4 حلقه به ترتیب از خارج به داخل با حروف A,B,C,D مشخص می شوند. سپس حلقه پنجمی هم کشف شد که بسیار دورتر از حلقه های چهارگانه قبلی بود. این حلقه را با E مشخص کردند.
کشف حلقه پنجم و هفتم:
اطلاعات بدست آمده توسط ایستگاههای فضایی آمریکایی – پایونیر 2 و ویجر1 و ویجر2 – طی دوره 1979-1981 ، نوید بخش عصر نوینی در مطالعه حلقه های دور سیارات بود. یا یونیر2 ، دورترین حلقه زحل ، یعنی حلقه F را کشف کرد. با بررسی عکسهای بعدی ویجر1 ، احتمال وجود هفتمین حلقه نیز مطرح شد.
تعداد واقعی حلقه ها:
معلوم شد که زحل فقط 6 یا 7 حلقه عریض بدور خود ندارد. بلکه صدها نوار متحدالمرکز باریک این سیاره را در بر گرفته اند و دور آن می گردند. تعداد این نوارها را در حدود 500 و شاید هم 1000 حلقه برآورد شده است.
ویژگی کلی حلقه ها:
هیچ کدام از حلقه ها شکل یکنواختی ندارند. عرض یکی از این نوارها در نقاط مختلف از 25 تا 80 کیلومتر متغیر است. حلقه های کوچکتر از حلقه های بزرگتر تشکیل شده اند. که این روند را به تاثیرگرانشی قمرهای زحل ، و ماهک های آن ، که اخیرا کشف شده است ، نسبت می دهند.
ویژگی حلقه F:
غرض این حلقه بسیار کم است و به احتمال قوی می توان این ویژگی را به تاثیر دو قمر از قمرهای زحل نسبت داد.
شکل حلقه F یکنواخت نیست و پیچ و تاب ها و بافته هایی در دورن آن مشاهده می شود.
پدیده های موجود در حلقه های زحل:
ویژگی شگفت انگیز در حلقه های زحل ، پره هایی است با ساختاری گوه ای شکل که طرف تیز آنها به سوی مرکز متوجه است. پره ها در سرتاسر حلقه B پراکنده اند و همراه با آن دور زحل می گردند. آنگاه گاه و بیگاه در نقاط مختلف حلقه مزبور ظاهر ، و چند ساعت بعد ناپدید می شوند.
منشا تشکیل حلقه های غیر یکنواخت:
فرض بر آن است که حلقه های غیر یکنواخت ، از فرایند ناتمام تشکیل قمرهایی برجای مانده اند که می بایست از ذرات ابر مانند بوجود می آمدند.



خواص اشعه ماورای بنفش:

دیدکلی:

اشعه ماورا بنفش انرژی الکترومغناطیسی است که طول موج بین 0.0144 میکرومتر و 0.39 میکرومتر را دارد. این اشعه دارای خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی می باشد که از این خواص در پزشکی استفاده می شود.

خواص فیزیکی اشعه ماورا بنفش:
  • خاصیت فوتوالکتریک:
اگر اشعه ماورا بنفش به فلزات بتابد از آنها الکترون جدا می کند ولی جدا شدن الکترون در کلیه فلزات به یک اندازه نیست و حساسیت کادمیوم بیش از همه می باشد. مقدار الکترونی که از فلز جدا می شود متناسب با مقدار انرژی اشعه ای است که به آن می تابد.
خواص شیمیایی اشعه ماورا بنفش:
  • خاصیت فلوئورسانس
یکی از خواص مهم و جالب اشعه ماورا بنفش خاصیت فلوئورسانس آن می باشد. اگر در مقابل اشعه ماورا بنفش و یا یک چراغ بخار جیوه ، اجسامی از قبیل گچ و کولوفان (Colophan) و محلول سالیسیلات دو سود یا آنتی پیرین و یا بعضی از سنگهای معدنی را قرار دهند ملاحظه می شود که هر یک به نسبت جذب اشعه به رنگهای مختلف درخشندگی پیدا می کند.
این خاصیت نیز بستگی به طول موج و شدت جذب اشعه دارد. بعضی اجسام در مقابل اشعه ماورا بنفش با موج بلند این خاصیت را ندارد. و به عکس در مقابل اشعه ماورا بنفش با موج کوتاه خاصیت فلوئورسانس پیدا می کند.
  • خاصیت فوتو شیمیایی:
اشعه ماورا بنفش باعث تعداد زیادی فعل و انفعالات شیمیایی می شود و این خاصیت در اشعه با موج کوتاه 0.3 میکرومتر شدید تر است. از جمله مانند نور مرئی املاح نقره را تجزیه و فلز آنها را آزاد می سازد و این خاصیت در اشعه با موج کوتاه بیشتر است. مدتها برای اندازه گیری مقدار اشعه ماورا بنفش از این خاصیت استفاده می کردند.
مباحث مرتبط با عنوان:
  • اشعه ماورا بنفش


خواص امواج ماورا صوت
دید کلی:
امواج ماورا صوت دارای حواص فیزیکی زیادی است که از این خواص می توان در توجیه آثار شیمیایی و بیولوژیکی امواج ماورا صوت استفاده کرد. مهمترین این خواص عبارتنداز:
ایجاد حباب:
ایجاد حفره ( cavitation ) مهمترین خاصیت امواج ماورا صوتی است.
هرگاه ظرف آبی در معرض تابش امواج مافوق صوتی قرار گیرد، در اثر کم شدن فشار موضعی، و به علت وجود گازهای محلول در آب، حبابهای کوچکی در ظوف ظاهر می شود و در سطح آن می ترکد. این حبابها در حرکت بوده و بخوبی با چشم دیده می شود.
هرگاه شدت امواج را زیاد کنند، حبابها نیز زیادتر می شوندو به نظر می رسد که آل می ج.شد. اگر آب را قبلا حرارت دهند، این اثر ضعیف میشود زیرا گازهای محلول در آب کمتر می گردند.
فشار امواج در هوا و مایعات:
در محیطی که امواج ماورا صوتی انتشار می یابد فشار در یک نقطه معین محیط نسبت به مقدار متوسط آن متناوبا کم و زید می شود یا به عبارت دیگر در دو طرف حد وسط آن نوسان میکند ( نتیجه ارتعاش طولی ). مثلا عبور امواج از هوا سبب می شود که در یک نقطه معین فضا، فشار از مقدار متوسط که همان جو است ( یک اتمسفر ) گاهی بدو اتمسفر برسد و گاهی فشار منفی شود.
فشار تشعشعی:
همیشه در هر نقطه میدان انتشار امواج، فشار دائمی در جهت انتشار این امواج، وجود دارد که آنرا فشار تشعشعی گویند.
انعقاد غبارهای هوایی:
موقعیکه یک ذره معلق در هوا، مثلا دود سیگار،در معرض امواج ماورا صوتی قرار گیرد، بسرعت رسوب می کند.علت آن است که عبور امواج در زرات معلق در هوا، حرکات اضافی بوجود می آورد و در نتیجه احتمال تلاقی مولکولها و چسنبیدن آنها بیکدیگر زیاد می شود. وقفیکه چند زره با ها جمع شدند مجموعه حاصل سنگین شده و رسوب می کند.
بالا آمدن سطح مایعات:
فشار تشعشعی امواج در مایعات، سبب بالا رفتن سطح مایع و پیدایش فوران به شنل مخروط در سطح آزاد آن می باشد. هرگاه امواج ماورا صوتی را به مایعی انتقال دهیم در صورتی که شدت امواج کم باشد، پدیده ای مشاهده نمی شود ولی اگر شدت را به تدریج زیاد کنیم ارتعاش خفیفی در سطح مایع پیدا می شود و هر گاه شدت کافی باشدذرات مایع به اطراف پرتاب می شوند و نیز تمام مایع به شدت بهم می خورد و کمی هم گرم میشود.
خاصیت نیرو الکتریسیته:
هرگاه روی سطح فرستنده پروژکتور یک ورقه کوارتز قرار دهند و سپس یک سر لامپ نئون را به سطح فوقانی این تیغه تماش دهند، لامپ روشن می شود، یعنی ارتعاشات مکانیکی که به کوارتز منتقل شده بین دو سطح آن اختلاف پتانسیل متناوب پر فرکانس تولید کرده سبب روشن شدن لامپ می شود.
با استفاده از یک تیغه کوارتز نیرو الکتریک و با مطالعه اختلاف پتانسیل حاصله بین دو سطح آن، می توان به وجود امواج ماورا صوتی پی برد.
عبور امواج ماورا صوت از فلزات:
امواج ماورا صوت از ورقه های فلزی که ضخامت آنها مضرب صحیحی از نصف طول موج این امواج در آن فلز باشد، بخوبی می گذرد.
شکست امواج ما فوق صوت:
تجربه نشان می دهد که امواج ماورا صوت مانند امواج نورانی بوسیله یک عدسی همگرا، همگرا می شوند. اگر پروژکتر مولد امواج مافوق صوت را به طور قائم در ته ظرف آبی که ارتفاع آن چند سانتی متر است بگذارند و عدسی محدب مخصوص امواج ماورا صوت را وارد ظرف کنند چون امواج ماورا صوتی پس از خروج از عدسی همگرا می شود مایع درون ظرف بصورت خواره مرتفع در می آید، به طوریکه ذرات ریز آببصورت مه به اطراف پرتاب می شود.
توجیه:
توجیه این پدیده این است که سرعت انتشار امواج ماورا صوت در شیشه بیشتر از سرعت آن در آب است، بنابراین ضریب شکست شیشه برای امواج مافوق صوت کمتر از آب می باشد. آب در عدسی مخصوصی امواج مافوق صوت که مقعر است به شکل دیوپتر کروی محدب در می آید و امواج صوتی در کانون حقیقی آن متمرکز می گردد. انرژی متمرکز در این نقطه سبب بوجود آمدن خواره می شود.
انعکاس امواج مافوق صوت:
یکی از مهمترین خواص اموتج مافوق صوت انعکاس آن است. هرگاه امواج مافوق صوت به هد فاصل دو محیط که غلظت آنها با هم خیلی متفاوت باشد برخورد کند، در سطح محیط دوم منعکس می شود و در آن محیط نفوذ نمی کند.
پولوریزاسیونتوسط امواج مافوق صوت:
پولوریزاسیون ( pulverisation ) یعنی تبدیل شدن جسمی به ذرات بسیار ریز.
امواج مافوق صوت می توانند ساختمان فیزیکی بعضی از اجسام بخصوص مایعات را تغییر داده و آن را به صورت زرات ریز در آورد. اگر روی سطح پروژکتر امواج مافوق صوت چند قطره آب بریزیم پس از چند لحظه قطرات آب به صرعت تذدیل به ذرات ریز شده و بصورت مه در ما آید و پراکنده می شود. ( این موضوع را نباید با تبخیر آب در اثر حرارت اشتباه نمود.)
تولید امولسیون توسط امواج ماورا صوت:
به وسیله امواج ماورا صوت می توان مایعات مخلوط نشدنی ( مانند آب و روغن ) را بصورت ریز در آورده و آنها را با هم مخلوط نمود و بدین ترتیب از آنها امولسیون ( Emulsion ) تهیه کرد.
آزمایش:
برای مشاهده این خاصیت، در لوله آزمایش قدری جیوه و سپس چند قطره آب می ریزیم. به سطح پروژکتور چند قطره آب ریخته و ته لوله آزمایش را روی آن قرار می دهیم تا امواج ماورا صوت به داخل لوله منتقل شود.پس از چند دقیقه بخوبی دیده می شود که ذرات خیلی ریز جیوه بطرف آب پرتاب شده آن را کدر می نماید و در نتیجه یک امولسیون جیوه در آب بدست می آید.
تهیه محلول کلوئیدی:
امواج مافوق صوت دارای خواص متعدد دیگری نیز هستند. مثلا بوسیله این امواج می توان از محلولهای فلزی مختلف که در اثر الکترولیز رسوب می دهند محلول کلوئیدی آن ظرف را بدست آورد. بدین طریق که محلول الکترولیتی را در میدان امواج مافوق صوت قرار داده تا در اثر پرتاب ذرات از رسوب آن جلوگیری شود.



آینه تخت

دید کلی:

آینه های معمولی را که سطح آنها مسطح است آینه تخت می نامند هنگامی که روبروی آینه ای می ایستید خودتان را در آینه می بینید. یا اگر تصاویر اطراف آب، در آب قابل مشاهده است به این علت است که از سطح آینه با آب نورها بازتاب پیدا می کنند و به چشم می رسند آنچه در آینه دیده می شود تصویرش در مقابل آینه است. آیا تاکنون تصویر درختان یا منظره های اطراف یک استخر آب را به سطح آب مشاهده کرده اید؟

چگونگی تشکیل تصویر در آینه تخت

هنگامی که یک شی که در روشنایی واقع است در مقابل آینه تخت قرار می گیرد از هر نقطه جسم پرتوهای نور به آینه می تابند این پرتوها پس از بازتاب از آینه به چشم می رسند مثل اینکه پرتوها از نقطه ای که در پشت آینه واقع است به چشم می رسند این نقطه همان نقطه ای است که از تقاطع امتداد پرتوهای بازتابشی به چشم در پشت آینه هم می رسند و آن نقطه تصویر نقطه ای، نقطه انتخاب شده از جسم نامیده می شود. به این ترتیب می توانیم تصویر هر نقطه دیگری از جسم را به کمک حداقل دو پرتو که از آن نقطه به آینه می تابد مشخص کنیم.

ویژگی تصویر در آینه تخت

  • اگر واقعا در پشت آینه نقطه نورانی وجود داشت و پرتوهایی از آن به چشم می رسید آن پرتوها مانند پرتوهایی بودند که از سطح آینه به چشم رسیده اند به همین سبب انسان تصور می کند نقطه نوری جسم در پشت آینه است. نقطه نورانی پشت آینه تصویر مجازی جسم نامیده می شود تصویر مجازی از برخورد امتداد پرتوهای بازتاب حاصل می شود.
  • در آینه تخت طول تصویر با طول شی برابر است.
  • تصویر در آینه تخت نسبت به جسم مستقیم است.
  • تصویر در آینه تخت دارای وارونه جانبی است، اگر کتابی را در مقابل آینه قرار دهید نوشته های کتاب که قبلا از راست به چپ قابل خوندن بود اکنون از چپ به راست قابل خواندن است.

دوران آینه تخت: اگر شعاع تابش ثابت بماند و آینه را حول محوری واقع در سطح آن به اندازهα دوران دهیم شعاع بازتابش به اندازه α 2 دوران می کند.

انتقال آینه:

اگر آینه تخت بموازات سطح خود به اندازه L منتقل شود تصویر به اندازه 2L منتقل می شود. و اگر آینه ای با سرعت V به جسمی نزدیک یا دور شود تصویر با سرعت 2V به جسم نزدیک یا دور می شود اگر جسم به سرعت V'به آینه نزدیک یا دور شود تصویر با سرعت 2V به جسم نزدیک یا دور می شود اگر جسم با سرعت V' به آینه نزدیک یا دور شود تصویر با سرعت V' نسبت به جای اولیه خود نسبت به آینه حرکت می کند ولی با سرعت2V' نسبت به جسم حرکت می کند.

آزمایش

یک شیشه را روی فر نسب کنید دو شمع مشابه را در طرفین شیشه قرار دهید پس از آنکه یکی از شمع ها را روشن کردید از طرز شمع روشن به شیشه نگاه کنید. شمع خاموش و تصویر شمع روشن را در شیشه خواهید دید. شمع روشن را جابجا کنید با این کار تصویر آن جابجا خواهد شد این را آنقدر جابجا تا تصویر شمع روشن بر شمع خاموش منطبق شود در این صورت در شیشه فقط یک شمع و آن هم روشن دیده می شود فاصله بین شمع ها و آینه را اندازه بگیرید.


تکامل جهان

نگاه اجمالی

جهان پیرامون ما چنان پهناور است که ابعاد آن در اندیشه بشر نمی گنجد. به هر سو که تلسکوپهارا متوجه می کنیم دسته دسته کهکشان می بینیم و علائم رادیویی دور دست ترین کوازراها را می شنویم. شکوه کیهان ما را در شگفت فرو می برد و از حود می پرسیم که اینها چگونه . کی و کجا پدید آمده اند.

اولین مرحله پیدایش جهان

نخستین مرحله پیدایش جهان انفجاری بزرگ بوده که کهکشانها را همچون ترکشهای پرتاب کرده است در این حالت، دما و چگالی به طرز باورنکردنی زیاد بوده است. به طوری که هنوز هم اثرات آن در جهان باقی است. اخترشناسان رادیویی دریافته اند که امواج رادیویی ضعیفی در سرتاسرجهان پخش است. اینها در واقع پژواک میرای امواج رادیویی انفجار بزرگ هستند به این طریق معلوم شده است که فضا کاملا سرد نیست بلکه گرمای حاصل از انفجار بزرگ های جهان را تا k^º3 بیشتر از صفر مطلق پائینترین دمای ممکن است.

نظریه انفجار بزرگ

بنا به این نظریه همه ماده و انرژی که در حال حاظر در جهان وجود دارد زمانی در گوی کوچک، بی نهایت سوزان ولی بی اندازه چگال متمرکز بوده است این آتش گوی کوچک بیشتر متشکل از هیدروژن و اندکی هلیم بود. درصد 10 الی 15 میلیارد سال پیش این آتشگوی منفجر شد. (انفجار بزرگ) و طوفانهای از گاز عمدتا متشکل ار پروتونها، نوترونها، الکترونها و مقداری ذره آلفا که در اقیانوس وسیعی از آتش غوطه ور بودند به فضا فرستاد. با مشاهده تغییر مکان سرخ انبساط آن هنور هم ادامه دارد. با گذشت زمان تراکم ماده در بسیاری از نقاط این توده گاز پدید آمد (که سحابی نامیده می شود).

پیش ستارگان

بسیاری از پیش ستارگان در حالیکه تحت تاثیر نیروهای گرانش و گریز از مرکز خود کوچک و پهن می شوند، نا پایدار شده ، موجب گردیده که در توده های کوچکتری از گاز از آنها جدا شوند و سپس ستاره ها را تشکیل دهند و پیش ستاره ها نیز به نوبه خود پیش قمر ها را به وجود آورند سرانجام پیش ستاره ها ، ستاره شوند.

پیش سیاره و پیش قمرها

پیش سیاره و پیش قمرها نیز پس از آنکه سرد، متراکم و منقبض شدند بصورت سیارات و اقمار در آمدند تا جائیکه می دانم پیش ستاره ای به ستاره در مورد خورشید 5 میلیارد سال پیش ثورت گرفت. سیارات و اقمار منظومه شمسی نیز اندک زمانی بعد تشکیل شد.

نظریه جهان نوسان کننده

مطابق این نظریه استنباطی که با انفجار بزرگ آغاز شد بر اثر نیروی گرانش سرانجام متوقف خوا هد شد و انقباض را شروع خواهد کرد و مجدداً همة مادة جهان را به آتشگوی اولیه باز خواهد گرداند. سپس انفجار بزرگ دوم روی خواهد داد و روند تکامل بار دیگر آغاز خواهد شد. مطابق این نظریه چنانچه جهان سیکلی باشد، فاز انبساطی آینده از فاز مربوط به سیکل امروزی دوبار بیشتر طویل حواهد بود.

نظریه جهان پایدار

تصویری که طرفداران این نظریه ترسیم می کنند را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
  • جهان آغاز و انجام ندارد.
  • جهان همیشه به صورتی بوده و خواهد بود که اکنون به چشم می آید.
  • گازها، اغبار و انرژی که ستارگان در پیری از خود دفع می کنند مواد خاصی است که ستارگان جدید از آن به وجود می آیند.

تسخیر جهان

شاید در ده هزار سشل بعد، انسان بتواند در مجاورت ستارگان دیگر به حیات خود ادامه دهد ولی آیا خواهد توانست که جهان را فتح کند؟ کوازارهای کشف شده ده هزار میلیون سال نوری دورند و هزاران میلیود کهکشان در فاصله هزاران میلیون سال نوری قرار دارند. اندازه کهکشان سدی است که مسافرت و ارتباط ما را محدود می کند. با مطالعه کهکشانهای شناور در فضا و کوازارهای شعله ور تنها چیزی که یاد می گیریم به فاصله های دور دست و تاریخ پیشین جهان مربوط می شود. این بخش از زیبایی مسحور کننده اخترشناسی است که به عنوان کهنترین اکنون یکی از هیجان انگیزترین دوران تاریخ خود را می گذراند.

آشکارسازی به وسیله فیلم عکاسی
دیدکلی:
پرتوها روی امولسیون یا خمیر عکاسی اثر می گذارند که با اندازه گیری این اثر می توان به کمیت پرتوها پی برد. امولسیون مادهء نرمی است که محتوای ذرات ریز برمورنقره به قطر حدود یک میکرون است. درهر میلیمتر مکعب امولسیون حدود یک میلیارد ذره برمورنقره وجود دارد. درجهء حساسیت فیلم بستگی به تراکم و قطر ذرات برمورنقره دارد. به این معنی که هرچقدر این ذرات بزرگتر تراکم آنها در امولسیون بیشتر باشد فیلم حساس است ازاین روش بیشتر برای دزیمتری پرسنل استفاده می شود.
طرز ساخت فیلم عکاسی:
برای ساختن فیلم نخست روی ورقه نازک و شفاف پلی استر یا شیشه لایه نازکی از ماده شفاف و چسبنده سپس روی آن به طور یکنواخت یک ورقهء امولسیون عکاسی کشیده می شود و برای حفاظت امولسیون درمقابل عوامل خارجی ، روی امولسیون با لایه بسیار نازک و مقاومی به ضخامت 1/0 تا 5/0 میکرون پوشانده می شود ممکن است که به منظور ایجاد حساسیت بیشتر هردوروی فیلم بایک امولسیون و یا به منظور گسترش دامنه اندازه گیری پرتوها باانرژی های کم و زیاد یک طرف فیلم با امولسیونی با حساسیت کم و روی دیگرش با امولسیونی با حساسیت بیشتر پوشانده شود.
مکانیزم اثر پرتوهای فیلم:
وقتی فیلم تحت تابش قرار بگیرد در کریستال برمورنقره اتم های برم و نقره آزاد می شوند این عمل ظاهراً هیچگونه اثر قابل تشخیص روی فیلم نمی گذارد درحالیکه روی فیلم اثر مخفی ایجاد شده است. وقتی فیلم در محلول ظهور گذارده می شود، اتم های نقره و برم به صورت زیر به کلی ازیکدیگر جدا می شوندو تصویر مخفی ظاهر می شود. اتم های نقره روی فیلم می ماندو یون های برم به مرور وارد محلول می شوند. سیاهی فیلم مربوط به وجود همین اتم های نقره روی فیلم می باشد و واردشدن یون های برم درمحلول ظهور موجب افزایش غلظت محلول و کاهش تأثیر محلول ظهور روی فیلم های بعدی می گردد. پس از ظهور برای اینکه وضع فیلم ثابت بماند درمحلول اسیدی بسیار ضعیف گذارده می شود دراین مرحله تمام کریستالهای برمورنقره که درآنها فعل و انفعال صورت نگرفته و سالم مانده اند داخل محلول ثبوت شده از فیلم حذف می شوند. نهایتاً آنچه از امولسیون بیشتر روی فیلم باقی می ماند همان اتم های نقره اند که به صورت نقطه و مجموعهء آنها به صورت لکه های کوچک و سیاه رنگ نمایان می شوند. پس میزان سیاهی فیلم بستگی به میزان پرتوگیری فیلم دارد که این می تواند وسیله ای برای دزیمتری پرتوها باشد. چون شدت اثر پرتو روی فیلم به میزان پرتوگیری فیلم بستگی دارد و همچنین میزان سیاه شدن فیلم بستگی به مدت ظاهرکردن ، نوع ، غلظت ، درجه حرارت محلول ظهور و حتی غلظت محلول ثبوت دارد، در دزیمتری پرتوها بافیلم بایستی به کلیه نکات مذکور توجه داشت.
حساسیت فیلم عکاسی به پرتوها:
حساسیت فیلم به اندازه و تراکم کریستالهای برمورنقره در امولسیون و ضخامت لایه امولسیون بستگی دارد. حساسیت فیلم دربرابر جذب مقدار مشخصی از پرتوها باانرژی کمتر از حدود 250 کیلو الکترون ولت زیادتر و تابع انرژی پرتوهاست لذا برای ازبین بردن این عدم یکنواختی حساسیت فیلم ، قسمت هایی از فیلم با ورقه های جاذبی با ضخامت های مختلف پوشانده می شود تا از پرتوهای با انرژی کمتر مقدار کمتری پرتو به فیلم برسد وتاحدزیادی تغییر حساسیت به علت تفاوت انرژی پرتوها ازبین برود.
کاربرد فیلم عکاسی به عنوان بج:
موقعی که ازفیلم برای تشخیص میزان پرتوگیری بدن استفاده می شود برای تعیین مقادیر پرتوگیری ازانواع پرتوها با انرژی های مختلف با هرقسمت از سطح فیلم بوسیله ورق جذب کننده خاصی باضخامت معینی پوشانده می شود هریک ازاین جذب کننده ها باید دردوطرف فیلم و درمقابل یکدیگر قرار داده شوند تا پرتو قبل از برخورد به فیلم اجباراً از آنها بگذرد. بج جعبه نازک مکعب مستطیل شکل کوچکی است و ازجنس ماده ای هم ارزش بابافت نرم است که ورقه های نازک و کوچک جذب کننده ازجنس آلومینیوم ، قلع ، مس و سرب مقابل هم درآن جا داده شده اند و فیلم درون آن قرار داده می شود.
دزیمتری نوترونهای کند بوسیلهء فیلم عکاسی:
در این سیستم از برخورد غیرالاستیک ذرات نوترون به موانع حاوی عناصر بور یا لیتیم و یا ازت پرتوذره ای بارداری به وجود می آید واین پرتوها روی فیلم اثر می گذارند. دزیمتری نوترونهای تند براساس شمارش تعداد برخوردهای الاستیک بین پرتوهای نوترون و هسته های عنصر هیدروژن موجود در امولسیون می باشد زیرا دراین برخورد پروتون های آزاد شده روی فیلم اثر گذاشته و ازخود ردپایی که قابل تشخیص و شمارش هستند به جا می گذارند.
دزیمتری پرتوها به وسیله فیلم صرفنظر از طولانی بودن مراحل آماده سازی فیلم اندازه گیری دانسیتهء نوری آن ، درمواقعی که میزان پرتو کم ولی مدت پرتوگیری زیاد باشد به علت بی اثر یا کم اثر بودن عوامل خارجی روی فیلم نسبت به سایر دزیمترها رجحان دارد.
استفاده از فیلم برای دزیمتری پرسنل:
روش استفاده از فیلم برای دزیمتری پرسنل به این صورت است که نخست به تعداد معینی از فیلم ها مقادیر مشخص و مختلفی پرتو تابانده می شود سپس این فیلم ها همراه با فیلم هایی که پرسنل ازآن استفاده کرده اند یک جا باهم ظاهروثابت و خشک می شوند تا شرایط برای همه فیلم ها یکسان باشد. آنگاه دانسیتهء نوری فیلم هایی که به آنها مقادیر معین پرتو داده شده بود به وسیله دستگاه دانسیتمتر تعیین می گردد و براساس نتایج به دست آمده منحنی نمایش تغییرات دانسیتهء فیلم برحسب مقادیر پرتوهایی که به فیلم داده شده رسم می شود تا منحنی زیر به دست آید:


برای تعیین میزان پرتوگیری فیلم های مربوط به پرسنل کافیست که ابتدا دانسیتهء نوری هرفیلم بوسیله همان دستگاه دانسیتومتر تعیین شود سپس با مراجعه به منحنی فوق مقدار پرتوگیری آن فیلم معلوم گردد. از منحنی پیداست که اگر میزان پرتوگیری فیلم ازحدی تجاوز بکند دانسیتهء فیلم ثابت و بدون تغییر خواهدماند. پس باید توجه داشت که دزیمتری به وسیله هرنوع فیلم درمحدودهء معینی صحیح است و به همین منظور است که در بج ها دوفیلم یکی با حساسیت کم و یکی با حساسیت زیاد و یا یک فیلم که یک رخ آن دارای امولسیون با حساسیت کم و رخ دیگرش دارای امولسیون با حساسیت زیاد گذارده می شود.


رنگ اجسام:

دیدکلی:

اجسام پیرامون ما دارای رنگهای متفاوتی هستند. سفید ، قرمز ، سیاه و ... این اجسام چگونه به این رنگ دیده می شوند. آیا اجسام واقعا به همان رنگی هستند که می بینیم؟ آیا می توان یک رنگ را از ترکیب چند رنگ دیگر بدست آورد.
آیا امکان دارد که یک جسم رنگی را به رنگ سیاه دید؟
اجسام به چه رنگی دیده می شوند؟
  • اجسام غیر شفاف:
اگر نور سفید را به جسم غیر شفافی بتابانیم ، این جسم مقداری از نور را جذب می کند و مقداری را نیز باز می تاباند. رنگ جسم مزبور بستگی به نور بازتابیده خواهد داشت.
اگر به جسمی نور روشن تابیده شود ، آن جسم به رنگ نور تابیده شده دیده می شود.
  • جسم سیاه
چنانچه به جسمی نوری را بتابانیم ، اگر در طیف این نور از رنگهایی که جسم مورد نظر باز می تاباند وجود نداشته باشد. ما آن جسم را به رنگ سیاه خواهیم دید. مثلا جسمی که به رنگ قرمز خالص است اگر با نور آبی یا سبز خالص روشن شود از آنجا که طیف رنگی جسم قرمز رنگ دارای رنگ آبی یا سبز نیست لذا تمام نور تابیده به جسم قرمز رنگ جذب شده و باعث می شود که ما آن را به رنگ سیاه ببینیم.
  • اجسام شفاف:
اگر به یک جسم شفاف نوری را بتابانیم ، جسم را به رنگ نوری که از خود عبور می دهند خواهیم دید. مثلا اگر به شیشه نور سفید بتابانیم از آنجا که شیشه تمام رنگها را به یک نسبت از خود عبور می دهد لذا شیشه را سفید می بینیم.
ولی اگر رنگ شیشه قرمز خالص باشد و نور سفید را بتابانیم فقط نور قرمز را عبور می دهد و به رنگ قرمز دیده می شود ولی اگر رنگ شیشه قرمز خالص نباشد و از ترکیب چند رنگ بوجود آمده باشد. علاوه بر نور قرمز بر حسب رنگهای مرکب شیشه رنگهای دیگر هم دیده می شوند.
رنگهای مکمل:
دو رنگ را مکمل یکدیگر گویند که از ترکیب آنها نور سفید بدست آید.
رنگهایی که از ترکیب آنها با نسبت معین رنگ سفید بدست می آید عبارتند از:
  • قرمز با سبز آبی رنگ
  • سبز با ارغوانی
  • نارنجی با آبی نیلی رنگ
  • آبی با قرمز مایل به نارنجی
  • نیلی با نارنجی مایل به زرد
  • بنفش با زرد مایل به سبز
رنگهای اصلی:
رنگهای اصلی رنگهایی هستند که از ترکیب آنها به نسبت های معین می توان کلیه رنگها را بدست آورد ولی همیشه رنگی که از ترکیب رنگهای مزبور تولید می شود از زنگ معادل خود در طیف روشن تر است.
رنگهای اصلی گروههای متفاوتی دارند و مهمترین آنها عبارتند از:
  • گروه قرمز و سبز و بنفش
  • گروه زرد و آبی و قرمز



تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 پنج شنبه 30 شهریور 1385 [08:12 ]   6   مجید آقاپور      جاری 
 دوشنبه 03 اسفند 1383 [06:01 ]   4   حسین خادم      v  c  d  s 
 یکشنبه 11 بهمن 1383 [10:31 ]   3   حسین خادم      v  c  d  s 
 یکشنبه 11 بهمن 1383 [09:01 ]   2   حسین خادم      v  c  d  s 
 یکشنبه 11 بهمن 1383 [08:57 ]   1   حسین خادم      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..