حرمت شرابخواری از نظر قرآن کریم:
یکی از محرمات قطعی در اسلام، نوشیدن شراب است، یعنی آنچه عقل انسان را میگیرد و مست میکند.
وقتی اسلام ظهور کرد و با مقابله با شرک و بتپرستی، آن را از دلهای اعراب پاک کرد،
رسول خدا نشر احکام را که از جمله آنها تحریم شرب خمر بود، آغاز کرد، ولی چون شرابخواری یکی از عادات دیرینه بت پرستان بود و مشروب فروشی یکی از راههای درآمد عده ای از آنها بود، خداوند متعال چنین صلاح دید که حرمت شراب را به تدریج اعلام کند، لذا پس از اینکه در
مکه آیه 33 سوره اعراف را فرستاد و فرمود:«
قل انّما حرم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن والاثم والبغی بغیر الحق » از آن پس به طور کلی هر چه "اثم" به معنای گناه بود، حرام اعلام شد.
پس از این آیه، در
مدینه منوّره آیه 43 سوره نساء نازل شد: «
یاایها الذین آمنو ا لا تقربوا الصلوه و انتم سکاری » (ای مؤمنین، در حال مستی نماز نخوانید.»
با این آیه، حرمت شراب برای نمازگزاران بیان شد. و سرانجام آیه 219 سوره بقره نازل شد:«
و یسئلونک عن الخمر و المیسر قل فیهما اثم کبیر » در این آیه شرابخوری، صریحاً گناه معرفی شد که با انضمام آیه اول (آیه 33 سوره اعراف) مشخص می شود که شرابخوری حرام است.
در عین حال گویی بعضی از مسلمانها هنوز به حرمت شرابخوری تن نداده بودند؛ لذا آیه صریح دیگری (سوره مائده، آیه 90) نازل شد که فرمود:«
انما الخمر والمیسر والانصاب والازالام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون»
حرمت شرابخواری از دیدگاه پیامبر و ائمّه علیهم السلام :
هیچیک از فقها خوردن شراب را حلال نمیدانند و در روایات زیادی تصریح به حرمت آن شده است. شرابخواری جزو گناهانی است که اثرات بسیار شوم و عواقب وخیمی در پی دارد که به بعضی از آنها اشاره میشود:
1- رسول خدا در مورد شراب، ده نفر را لعنت فرمود:«زارع، نگهدار، آبگیر، خورنده، ساقی، آورنده، گیرنده، فروشنده، خریدار، سودبرنده.» یعنی هر کس به هر نحوی در شرابخوری نقش داشته باشد، مورد لعن پیامبر است.
2- رسول خدا فرمود:« هر کس شراب بنوشد نمازش تا چهل روز، قبول نیست.»
3- و نیز فرمود:«اگر فرد شرابخوار سخنی گفت او را تصدیق نکیند. اگر از دخترتان خواستگاری کرد، او را رد کنید. اگر بیمار شد به عیادتش نروید، و اگر مُرد، در تشییع و تدفین او حاضر نشوید. به او اعتماد نکنید و امانتی به او نسپارید.»
4- و نیز فرمود:«شرابخور را تا سه بار تازیانه بزنید و در دفعه چهارم بکشید.»
5-
امام باقر علیه السلام فرمود:«خمر یعنی هر چه سکرآور و مست کننده باشد و هر چه زیادش مست کننده باشد، خوردن مقدار اندکی از آن هم حرام است.»
6-
امام صادق علیه السلام فرمود:«خداوند شرابخوری را حرام فرمود، چون فسادانگیز است. کسی که دائماً شراب میخورد، حالت ارتعاش و اضطراب دارد و از قلبش نور هدایت و ایمان میرود و مردانگیش منهدم میشود. مستی و بی عقلی، او را به ارتکاب اعمال حرام وادار میکند. خونریزی می کند، مرتکب زنا میشود و چه بسا در حال مستی به محارم خود تجاوز کند.»
7- و نیز فرمود:«کسی که به اختیار خود بر سر سفره ای بنشیند که در آن شراب بنوشند، ملعون است، ملعون است.»
8- و نیز فرمود:« تمام بدی ها در خانه ای جمع شده اند و شرابخواری کلید آن خانه است.»
9- و نیز فرمود:«شراب و ایمان در یک جا جمع نمیشود.»
10- و نیز فرمود:« شرابخوار را به سیصد و شصت نوع عذاب، شکنجه میکنند.»
گفتنی است هر چیز مست کننده ای حرام است، حتی اگر به آن شراب نگویند.
روایات زیادی نیز در این مورد وارد شده است، از جمله:
11-
حضرت صاحب الزمان علیه السلام فرمود:«نوشیدن آبجو حرام است.»
12- رسول خدا فرمود:«هر مست کننده ای حرام است.» و نیز فرمود:«از
انگور شراب می سازند و از
کشمش و
خرما و
جو هم شراب می سازند. ای مردم! من شما را از تمام آنها نهی می کنم!»
منابع:
تفسیر المیزان، ج 2، ص 202 و 203.
تفسیر المیزان، ج 6، ص 123 و 124.
بحار الانوار، ج 79،باب 86 و باب 88.
مراجعه شود به:
تحریم شراب