تاریخچه ی:
جوانه زدن
تفاوت با نگارش: 1
| !مقدمه | | !مقدمه |
- | جوانه زنی عبارتست از خروج ریشه چه از ((بذر)) که با عمل پاره کردن پوسته بذر و تحت تاثیر عوامل محیطی و عوامل داخلی بذر صورت میگیرد. جوانه زنی یکی از ((مراحل رویشی بذر)) است. علاوه بر مرحله جوانه زنی ، مرحله دیگری هم در رشد گیاه داریم که مرحله سبز شدن میباشد. این مرحله را نباید با مرحله جوانه زنی اشتباه گرفت. مرحله سبز شدن ، خروج گیاهچه از سطح خاک و قرار گرفتن برگهای اولیه در مقابل ((نور خورشید|تابش نور)) میباشد. |
+ | جوانه زنی عبارتست از خروج ریشهچه از ((بذر)) که با عمل پاره کردن پوسته بذر و تحت تاثیر عوامل محیطی و عوامل داخلی بذر صورت میگیرد. جوانه زنی یکی از ((مراحل رویشی بذر)) است. علاوه بر مرحله جوانه زنی ، مرحله دیگری هم در رشد گیاه داریم که مرحله سبز شدن میباشد. این مرحله را نباید با مرحله جوانه زنی اشتباه گرفت. مرحله سبز شدن ، خروج گیاهچه از سطح خاک و قرار گرفتن برگهای اولیه در مقابل ((نور خورشید|تابش نور)) میباشد.
{img src=img/daneshnameh_up/2/26/germination1.JPG}
|
|
| !الگوهای جوانه زنی | | !الگوهای جوانه زنی |
| !!جوانه زنی بدون زمینی یا بدون خاکی | | !!جوانه زنی بدون زمینی یا بدون خاکی |
- | این حالت که در اکثر بذرها دولپهای و ((حبوبات)) دیده میشود، وضعیتی را شامل میشود که در آن محور زیر لپه در ابتدا شروع به رشد میکند. با رشد محور زیر لپه ، بخش اندوختهای بذر یا لپهها با یک حالت عصایی شکل یا خمیده شروع به خارج شدن از ((خاک)) میکنند. در این حالت جوانه انتهایی در داخل لپهها محفوظ میباشند. لپهها پس از خروج از خاک ، پوسته خود را از دست داده و متعاقبا دو ((برگ)) اولیه ظاهر میشود. پس از این مرحله محور بالایی لپه شروع به رشد میکند. پس از این مرحله هم برگهای اصلی گیاه ظاهر شده و گیاه در مجاورت نور به اعمال حیاتی خود ادامه میدهد. |
+ | این حالت که در اکثر بذرهای ((رده بندی گیاهان دو لپه|گیاهان دولپهای)) و ((حبوبات)) دیده میشود، وضعیتی را شامل میشود که در آن محور زیر لپه در ابتدا شروع به رشد میکند. با رشد محور زیر لپه ، بخش اندوختهای بذر یا لپهها با یک حالت عصایی شکل یا خمیده شروع به خارج شدن از ((خاک)) میکنند. در این حالت جوانه انتهایی در داخل لپهها محفوظ میباشند. لپهها پس از خروج از خاک ، پوسته خود را از دست داده و متعاقبا دو ((برگ)) اولیه ظاهر میشود. پس از این مرحله محور بالایی لپه شروع به رشد میکند. پس از این مرحله هم برگهای اصلی گیاه ظاهر شده و گیاه در مجاورت نور به اعمال حیاتی خود ادامه میدهد. |
| !!جوانه زنی درون زمین یا درون خاکی | | !!جوانه زنی درون زمین یا درون خاکی |
| این وضعیت که در اکثر ((گیاهان تک لپهای)) ، بویژه ((غلات)) و در برخی حبوبات مانند ((نخود)) دیده میشود که در آن پس از عمل جوانه زنی محور بالایی لپه شروع به رشد میکند. محور بالایی لپه به حالت نیزه مانند خاک را شکافته و از خاک خارج میشود. با برخورد نور به محور بالایی لپه ، رشد آن متوقف شده و برگهای اولیه در مقابل نور قرار میگیرند. در این نوع جوانه زنی ، اندوخته بذری یا لپه از خاک خارج نمیشود. | | این وضعیت که در اکثر ((گیاهان تک لپهای)) ، بویژه ((غلات)) و در برخی حبوبات مانند ((نخود)) دیده میشود که در آن پس از عمل جوانه زنی محور بالایی لپه شروع به رشد میکند. محور بالایی لپه به حالت نیزه مانند خاک را شکافته و از خاک خارج میشود. با برخورد نور به محور بالایی لپه ، رشد آن متوقف شده و برگهای اولیه در مقابل نور قرار میگیرند. در این نوع جوانه زنی ، اندوخته بذری یا لپه از خاک خارج نمیشود. |
| !مراحل جوانه زنی | | !مراحل جوانه زنی |
| !!بیدار شدن یا فعال شدن بذر | | !!بیدار شدن یا فعال شدن بذر |
- | در این مرحله ابتدا جذب آب صورت میگیرد که موجب نرم شدن پوسته و مرطوب شدن ((پروتوپلاست)) میشود و در نهایت سبب شکسته شدن پوسته بذر میشود. بلافاصله بعد از آبگیری ، ساخته شدن آنزیمها صورت میگیرد. |
+ | در این مرحله ابتدا جذب آب صورت میگیرد که موجب نرم شدن پوسته و مرطوب شدن ((سلول گیاهی بدون دیواره~پروتوپلاست)) میشود و در نهایت سبب شکسته شدن پوسته بذر میشود. بلافاصله بعد از آبگیری ، ساخته شدن ((آنزیم|آنزیمها)) صورت میگیرد. |
| !!رشد طولی | | !!رشد طولی |
- | به دنبال مرحله بیدار شدن بذر ، رشد طولی سلولها آغاز میشود. ابتدا ریشه چه که در پائین محور جنینی قرار دارد شروع به رشد میکند. خروج ریشه چه از بذر نخستین شاهد جوانه زنی است. ریشههای جانبی بلافاصله ظاهر میشوند. ریشههای جنینی که از ریشه چه تشکیل میشوند، بعد از تشکیل شدن رشد و نمو کرده و در عمق خاک نفوذ میکنند. بعد از رشد ریشه چه ، ساقه چه که در بالای محور جنینی قرار دارد، شروع به رشد میکند. در واقع ساقه چه نقطهای است که ساقه از آن خارج میشود. |
+ | به دنبال مرحله بیدار شدن بذر ، رشد طولی سلولها آغاز میشود. ابتدا ریشه چه که در پایین محور جنینی قرار دارد شروع به رشد میکند. خروج ریشه چه از بذر نخستین شاهد جوانه زنی است. ریشههای جانبی بلافاصله ظاهر میشوند. ریشههای جنینی که از ریشه چه تشکیل میشوند، بعد از تشکیل شدن رشد و نمو کرده و در عمق خاک نفوذ میکنند. بعد از رشد ریشه چه ، ساقهچه که در بالای محور جنینی قرار دارد، شروع به رشد میکند. در واقع ساقه چه نقطهای است که ساقه از آن خارج میشود.
{img src=img/daneshnameh_up/7/7b/germination2.JPG}
|
|
| !عوامل موثر در جوانه زنی | | !عوامل موثر در جوانه زنی |
| جوانه زنی نیز همانند سایر فعالیتهای حیاتی تحت تاثیر عوامل محیطی و عوامل داخلی قرار میگیرد. عوامل داخلی شامل مسائل مربوط به رسیدگی بذر ، انرژی بذر ، پوستههای بذر ، وجود مواد بازدارنده یا محرک خواهد بود. عوامل خارجی یا محیطی شامل چهار فاکتور ((رطوبت)) ، تهویه ، ((دما)) و ((نور)) میباشد. | | جوانه زنی نیز همانند سایر فعالیتهای حیاتی تحت تاثیر عوامل محیطی و عوامل داخلی قرار میگیرد. عوامل داخلی شامل مسائل مربوط به رسیدگی بذر ، انرژی بذر ، پوستههای بذر ، وجود مواد بازدارنده یا محرک خواهد بود. عوامل خارجی یا محیطی شامل چهار فاکتور ((رطوبت)) ، تهویه ، ((دما)) و ((نور)) میباشد. |
| !!رطوبت | | !!رطوبت |
- | به منظور فعال شدن ((آنزیم|آنزیمها)) ، ((همون|هورمونها)) و نیز تجزیه ((مواد غذایی)) و نیز ایجاد تحرک در مواد اندوختهای بذر ، وجود ((آب)) در محیط جوانه زنی بذر ضروری است. باید توجه نمود که جذب آب به صورت یک فرآیند فیزیکی انجام میگیرد و ربطی به زنده بودن بذر ندارد. |
+ | به منظور فعال شدن ((آنزیم|آنزیمها)) ، ((طبقه بی هومونهای گیاهی|هورمونها)) و نیز تجزیه ((مواد غذایی)) و نیز ایجاد تحرک در مواد اندوختهای بذر ، وجود ((آب)) در محیط جوانه زنی بذر ضروری است. باید توجه نمود که جذب آب به صورت یک فرآیند فیزیکی انجام میگیرد و ربطی به زنده بودن بذر ندارد. |
| !!تهویه | | !!تهویه |
- | به منظور تجزیه مواد غذایی و ((اکسیداسیون)) آنها نیاز به ((اکسیژن)) و ((انرژی)) وجود دارد. در مرحله جوانه زنی ، ((تنفس در گیاهان|تنفس)) شدیدا افزایش پیدا میکند. بطوریکه در پارهای از موارد میتوان با اندازه گیری میزان تنفس پی به فعالیت حیاتی و جوانه زنی بذر برد. نفوذ پذیری پوسته بذر به اکسیژن پس از جذب آب انجام میشود. بنابر این پیش از نفوذ پذیر شدن پوسته بذر فعالیتهای حیاتی در نتیجه تنفس بی هوازی انجام میشود. پس از نفوذ پذیر شدن پوسته بذر به اکسیژن ، تنفس بی هوازی خاتمه یافته و تبدیل به تنفس هوازی میشود. |
+ | به منظور تجزیه مواد غذایی و اکسیداسیون آنها نیاز به ((اکسیژن)) و ((انرژی)) وجود دارد. در مرحله جوانه زنی ، ((تنفس در گیاهان|تنفس)) شدیدا افزایش پیدا میکند. بطوری که در پارهای از موارد میتوان با اندازه گیری میزان تنفس پی به فعالیت حیاتی و جوانه زنی بذر برد. نفوذ پذیری پوسته بذر به اکسیژن پس از جذب آب انجام میشود. بنابر این پیش از نفوذ پذیر شدن پوسته بذر فعالیتهای حیاتی در نتیجه تنفس بی هوازی انجام میشود. پس از نفوذ پذیر شدن پوسته بذر به اکسیژن ، تنفس بیهوازی خاتمه یافته و تبدیل به تنفس هوازی میشود. |
| !!درجه حرارت | | !!درجه حرارت |
| شاید درجه حرارت ، بیش از دو عامل بالا بر فرآیند جوانه زنی موثر باشد. چرا که دو فرآیند رطوبت و تهویه تحت تاثیر درجه حرارت قرار دارند. مطلوبترین درجه حرارت برای جوانه زنی بذور گیاهان سرد سیری بین 20 - 15 درجه سانتیگراد و برای جوانه زنی بذور گیاهان گرمسیری بین 30 - 20 درجه سانتیگراد است. | | شاید درجه حرارت ، بیش از دو عامل بالا بر فرآیند جوانه زنی موثر باشد. چرا که دو فرآیند رطوبت و تهویه تحت تاثیر درجه حرارت قرار دارند. مطلوبترین درجه حرارت برای جوانه زنی بذور گیاهان سرد سیری بین 20 - 15 درجه سانتیگراد و برای جوانه زنی بذور گیاهان گرمسیری بین 30 - 20 درجه سانتیگراد است. |
- | *نور |
+ | !!نور |
| بذور ریز نسبت به بذور درشت در جوانه زدن حساسیت بیشتری دارند. چون بذور ریز ، اندوختهاشان کم است. بعضی از بذور در مقابل نور جوانه میزنند و برعکس بعضی از بذور در تاریکی قادر به جوانه زنی هستند. بیشترین میزان جوانه زنی در ((نور قرمز)) صورت میگیرد. ((نور آبی)) و ((اشعه مادون قرمز|نور مادون قرمز)) موجب کاهش جوانه زنی میشود. | | بذور ریز نسبت به بذور درشت در جوانه زدن حساسیت بیشتری دارند. چون بذور ریز ، اندوختهاشان کم است. بعضی از بذور در مقابل نور جوانه میزنند و برعکس بعضی از بذور در تاریکی قادر به جوانه زنی هستند. بیشترین میزان جوانه زنی در ((نور قرمز)) صورت میگیرد. ((نور آبی)) و ((اشعه مادون قرمز|نور مادون قرمز)) موجب کاهش جوانه زنی میشود. |
| !ارتباط با سایر علوم | | !ارتباط با سایر علوم |
- | *__مورفوژنز :__ از ابتدای تشکیل سلول تخم گیاه تا بوجود آمدن شکل گیاه بررسی میشود.
*__آناتومی :__ ساختمان داخلی بذر را مورد مطالعه قرار میدهد.
*__فیزیولوژی :__ نحوه کار و فعالیت بذر از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها ، اندامها و خود گیاه بوجود آمده از بذر مطالعه میشود.
*__ژنتیک :__ چگونگی انتقال ((صفات وراثتی گیاهان|صفات وراثتی)) و عوامل انتقال دهنده و ساختار شیمیایی این عوامل را در بذر جوانه زده بررسی میکند. |
+ | *__~~green:مورفولوژی گیاهی:~~__ از ابتدای تشکیل سلول تخم گیاه تا بوجود آمدن شکل گیاه بررسی میشود.
*~~green:__آناتومی__:~~ ساختمان داخلی بذر را مورد مطالعه قرار میدهد.
*__~~green:فیزیولوژی گیاهی:~~__ نحوه کار و فعالیت بذر از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها ، اندامها و خود گیاه بوجود آمده از بذر مطالعه میشود.
*__~~green:ژنتیک گیاهی:~~__ چگونگی انتقال ((صفات وراثتی گیاهان|صفات وراثتی)) و عوامل انتقال دهنده و ساختار شیمیایی این عوامل را در بذر جوانه زده بررسی میکند. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
- | *((آنزیم)) | |
| *((بذر)) | | *((بذر)) |
| *((مراحل جوانه زنی)) | | *((مراحل جوانه زنی)) |
| *((تغییرات بذر در موقع جوانه زدن)) | | *((تغییرات بذر در موقع جوانه زدن)) |
| *((تنفس در گیاهان)) | | *((تنفس در گیاهان)) |
- | *((دما)) | |
- | *((رطوبت)) | |
| *((ساختار بذر)) | | *((ساختار بذر)) |
- | *((گیاهان تک لپهای)) *((مرال رویی ر)) |
+ | *((رده بندی گیاهان تک لپه)) *((رده بندی گیاهن دو لپه)) />*((طبقه بندی هورمونهای گیهی)) />*((فییولوژی گیهی)) |
| *((نور خورشید)) | | *((نور خورشید)) |