: جداسازی مواد

{DYNAMICMENU()}

__واژه‌نامه__

*((واژگان شیمی تجزیه))

*((واژگان شیمی آلی))

*((واژگان شیمی معدنی))

*((واژگان شیمی فیزیک))

*((واژگان شیمی صنعتی))

__مقالات مرتبط__

*((شیمی تجزیه))

*((شیمی تجزیه کمی))

*((مراحل تجزیه شیمیایی))

*((معرف PH))

*((معرف رنگی))

*((آشنایی با تبادلگرهای یونی))

*((الکترود شاهد))

*((الکترود شیشه‌ای))

*((مقالات جدید شیمی|شیمی))

__کتابهای مرتبط__

*((کتابهای شیمی فیزیک))

__سایتهای مرتبط__

*سایتهای داخلی

**[http://www.shimi.ir|شیمی عمومی]

**[http://www.chemistmag.com |مجله شیمی]

*سایتهای خارجی

**[http://en.wikipedia.org/wiki/Analytical_chemistry|تعریفی از شیمی تجزیه]

**[http://en.wikipedia.org/wiki/Chromatography|کروماتوگرافی]

**[http://www.shu.ac.uk/schools/sci/chem/tutorials/chrom/gaschrm.htm|کروماتوگرافی گازی]

**[http://www.islandnet.com/~yesmag/projects/paper_chroma.html|کروماتوگرافی کاغذی]

**[http://www.pharm.uky.edu/ASRG/HPLC/hplcmytry.html|راهنمای HPLC]

**[http://www.chm.davidson.edu/ChemistryApplets/spectrophotometry/AbsorbanceSpectrum.html|طیف جذبی در اسپکتروفتومتری]

**[http://www.chm.davidson.edu/ChemistryApplets/spectrophotometry/BeersLaw.html|اسپکتروفتومتری-قانون بیر]

**[http://www.chm.davidson.edu/ChemistryApplets/spectrophotometry/UnknownSolution.html|آنالیز یک ماده ناشناخته-تعیین غلظت آنالیت]

**[http://www.wwnorton.com/college/chemistry/chemconnections/Rain/pages/titr.html|منحنی تیتراسیون اسید باز]

**[http://www.carlton.srsd119.ca/chemical/equilibrium/abindicators.htm|شناساگرهای اسید باز]

body=

|~|

{DYNAMICMENU}



		__مباحث علمی__			__مباحث علمی__
		__مباحث کاربردی و تجربی__			__مباحث کاربردی و تجربی__




		((ماهیت ‌فرآیند جداسازی))			((ماهیت ‌فرآیند جداسازی))
		((کاربرد روش استخراج))			((کاربرد روش استخراج))




		((روش‌های جداسازی))			((روش‌های جداسازی))
		((محاسبات در کروماتوگرافی))			((محاسبات در کروماتوگرافی))




		((رسوب دادن))			((رسوب دادن))
		((کاربرد کروماتوگرافی گازی))			((کاربرد کروماتوگرافی گازی))






		((استخراج مواد شیمیایی))			((استخراج مواد شیمیایی))
		((کاربرد کروماتوگرافی لایه نازک))			((کاربرد کروماتوگرافی لایه نازک))





		((کروماتوگرافی تبادل یونی))			((کروماتوگرافی تبادل یونی))
		((کاربرد کروماتوگرافی گاز ـ مایع))			((کاربرد کروماتوگرافی گاز ـ مایع))





		((تقطیر))			((تقطیر))
		((آزمایش‌ نمونه))			((آزمایش‌ نمونه))




		((تبلور))			((تبلور))
		((عمل سانتریفوژ))			((عمل سانتریفوژ))




		((کروماتوگرافی))			((کروماتوگرافی))
		((تبلور جز به جز))			((تبلور جز به جز))




		((نظریه سرعت کروماتوگرافی))			((نظریه سرعت کروماتوگرافی))
		((استخراج مایع ـ مایع))			((استخراج مایع ـ مایع))




		((روابط مهم در کروماتوگرافی))			((روابط مهم در کروماتوگرافی))
		((استخراج جامد ـ مایع))			((استخراج جامد ـ مایع))




		((تجزیه کیفی کروماتوگرافی))			((تجزیه کیفی کروماتوگرافی))
		((نحوه استخراج اسانس‌))			((نحوه استخراج اسانس‌))




		((تجزیه کمی کروماتوگرافی))			((تجزیه کمی کروماتوگرافی))
		((نحوه استخراج روغن نباتی))			((نحوه استخراج روغن نباتی))




		((انواع کروماتوگرافی))			((انواع کروماتوگرافی))
		((کروماتوگرافی گاز - جامد))			((کروماتوگرافی گاز - جامد))




		((کروماتوگرافی گازی))			((کروماتوگرافی گازی))
		((کروماتوگرافی تبادل یونی))			((کروماتوگرافی تبادل یونی))




		((کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا))			((کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا))





		((کروماتوگرافی لایه نازک))			((کروماتوگرافی لایه نازک))





		((کروماتوگرافی کاغذی))			((کروماتوگرافی کاغذی))





		((کروماتوگرافی جذب سطحی))			((کروماتوگرافی جذب سطحی))





		((کروماتوگرافی تقسیمی))			((کروماتوگرافی تقسیمی))





		((کروماتوگرافی گاز ـ جامد))			((کروماتوگرافی گاز ـ جامد))





		((کروماتوگرافی گاز ـ مایع))			((کروماتوگرافی گاز ـ مایع))





		((کروماتوگرافی مایع ـ مایع))			((کروماتوگرافی مایع ـ مایع))





		((کروماتوگرافی ژلی))			((کروماتوگرافی ژلی))





		((روش‌های جدید کروماتوگرافی))			((روش‌های جدید کروماتوگرافی))





		((تئوری تشتک‌های فرضی))			((تئوری تشتک‌های فرضی))





		((الکترو فورز کاربردی))			((الکترو فورز کاربردی))

!نگاه اجمالی

هدف از جداسازی ، حذف مزاحمت‌ها ، غلیظ کردن ((محلول)) مورد نظر و یا سایر موارد است. برای جداسازی از اختلاف در خصوصیات فیزیکی استفاده می‌شود، مثل __فراریت__ ، ((__قابلیت انحلال مواد|حلالیت__)) و __ضریب تقسیم مواد__ و ... . در آنالیز و جداسازی مواد مختلف از تکنیک‌های ویژه‌ای برحسب نوع و ساختار مواد و مخلوط‌ها استفاده می‌شود که برخی از آنها که معروف بوده و حائز اهمیت بیشتری هستند، در زیر می‌آوریم.

!تبلور

هدف از ((تبلور)) ، جداسازی ناخالصی از اجسام ((جامد)) است. در این روش ، ابتدا ((جامد)) ناخالص را در یک ((حلال)) گرم حل می‌کنند، سپس محلول را صاف می‌کنند. ناخالصی‌ها در فاز مایع باقی می‌مانند. اگر تبلور طی چند مرحله صورت گیرد، به آن __تبلور جزء به جزء__ می‌گویند. در این روش انتخاب حلال از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر از تکنیک ذوب برای جداسازی ناخالصی از جامد استفاده شود، به آن __تصفیه ذوب__ گویند.

این روش در جدا کردن ناخالصی‌های ((ژرمانیم)) و __اسید بتروییک__ کاربرد دارد. در این فرآیند ، ضریب تقسیم برابر با نسبت غلظت ناخالصی در فاز جامد به غلظت ناخالصی در فاز ((مایع)) است.

!تقطیر

اگر هدف از تقطیر ، جداسازی یک مخلوط به اجزای بالا باشد، از تقطیر ساده برای جداسازی اجزاء استفاده می‌شود. اما اگر همه اجزاء فرار باشند، از __تقطیر جزء به جزء__ برای جداسازی استفاده می‌شود. اگر یک مخلوط تولید ((آزئوتروپ)) کند، ( مثل ((آب)) و ((الکل))) نمی‌توان از روش تقطیر جزء به جزء ، اجزای آن را جدا کرد. برای جداسازی این مخلوط از روش‌های __تقطیر با بخار آب__ ، __تقطیر در خلاء__ و __تقطیر ناگهانی__ استفاده می‌کنند.

در تقطیر با بخار آب هیچگاه درجه حرارت تقطیر از نقطه جوش آب بیشتر نمی‌شود. ترکیباتی نظیر __تولوئن__ ، ((اتیلن)) ، ((گلیسیرین)) و ((اسید چرب|اسیدهای چرب)) از این طریق جدا می‌شوند. برای جلوگیری از ((تجزیه شیمیایی|تجزیه)) مایعاتی که دارای نقطه جوش بالایی هستند از __تقطیر در خلاء__ استفاده می‌شود. با کاهش فشار ، نقطه جوش مایع کاهش پیدا می‌کند.

در تهیه ((آب آشامیدنی)) از آب دریا و تهیه آب مقطر نیروگاه‌ها از تقطیر ناگهانی استفاده می‌شود. در این روش مایع بطور مداوم وارد و بخار بطور مداوم خارج می‌شود.

!رسوب دادن

نوعی روش جداسازی است که اساس آن اختلاف حلالیت اجسام می‌باشد. یعنی جزیی که حلالیت کمتری دارد زودتر جدا می‌شود. با افزایش نیروی جاذبه سرعت ته‌نشین شدن افزایش پیدا می‌کند. __عمل سانتریفوژ__ در واقع بر همین اساس است.

-	{img src=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/show_image.php?id=21957}	+	{img src=img/daneshnameh_up/4/48/Chem.jpg}

!استخراج

اساس این روش ، اختلاف حلالیت یک جزء در دو حلال غیر قابل حل در یکدیگر است. اگر دو حلال غیر قابل استخراج ، مایع باشند، به این روش ((استخراج مایع ـ مایع)) گویند و اگر یک جسم جامد به وسیله یک حلال استخراج شود، به آن ((استخراج جامد ـ مایع)) گویند (مثل استخراج اسانس‌ها ، عصاره‌ها و روغن از دانه‌های گیاهی). عموما دو فاز مورد استفاده ، یکی آب است و دیگری یک ((حلال آلی)).

مقداری از جسم در فاز آبی و مقداری نیز در فاز آلی می‌باشد. بازده استخراج با ضریب تقسیم نسبت مستقیم دارد. دوبار استخراج با حجم کمتر از حلال آلی همیشه موثر از یک بار استخراج با حجمی مساوی دو برابر حجم اول است. چون در حالت اول ، مقدار وزن ماده باقی‌مانده محلول در آب ، کمتر از حالت دوم خواهد بود.

	{picture=200px-TLC_black_ink.jpg}		{picture=200px-TLC_black_ink.jpg}

!کروماتوگرافی تبادل یونی

کروماتوگرافی تبادل یونی ، روشی است که در آن ، یون‌ها بین یک محلول و یک فاز جامد ( رزین ) مبادله می‌شوند. این تبادل ، برگشت پذیر است. فاز جامد در آب ، غیر محلول بوده و دارای بنیان‌های اسیدی و بازی باشد. نوع ((شیمی معدنی|معدنی)) این مواد جامد ، ممکن است شبیه __زئولیت‌ها__ باشند و نوع جدید آنها از مشتقات {TEX()} {ZrO_2} {TEX} هستند و برای جداسازی ((فلزات قلیایی خاکی)) بکار می‌روند. ((رزینهای‌ مبادله کننده|رزین‌های تبادل یونی)) ، منشا آلی دارند و از پلیمرهای با وزن مولکولی بالا ساخته می‌شوند.

تشکیل این رزین‌ها بر اساس ((فرایند پلیمریزاسیون|پلیمریزاسیون پلی‌استیرن)) و وینیل‌بنزن استوار است. رزین‌ها به دو نوع __تعویض کننده آنیونی__ و __کاتیونی__ تقسیم می‌شوند. هر کدام از این تعویض کننده‌ها به نوع __بازی ضعیف و قوی__ و __اسیدی ضعیف و قوی__ تقسیم می‌شوند.

!مباحث مرتبط با عنوان

*((استخراج جامد ـ مایع))

*((استخراج مایع ـ مایع))

*((تبلور))

*((تقطیر))

*((جداسازی اجزای در کروماتوگرافی))

*((کروماتوگرافی))

*((کروماتوگرافی تبادل یونی))

*((کروماتوگرافی تقسیمی))

*((کروماتوگرافی جذب سطحی))

*((کروماتوگرافی ژلی))

*((کروماتوگرافی کاغذی))