تاریخچه ی:
تمیز کاری شیمیایی شیشه
!اطلاعات اولیه
((پارچه)) و ((شیشه)) و چوب و ((فلز)) و سنگ و غیره را میتوان به روشهای زیر پاک کرد.
*به روش مکانیکی مثل سائیدن و ماهوت پاک کنزدن و ((سوهان|سوهان کردن)) و ((صیقلی نمودن)) و نظیر اینها.
*روشهایی که در طی انجام آن هم عملیات مکانیکی انجام میگیرد و هم از ((مواد شیمیایی)) استفاده میشود.
*به روش شیمیایی که در طی انجام آن روش از مواد شیمیایی پاک کننده ، استفاده میگردد.
!پاک کردن شیشههای چرب شده
این شیشهها را میتوان با ((بنزین)) و یا ((سولفورکربن)) و یا ((تری کلرواتیلن)) و یا ((تتراکلرورکربن)) (اسکتپرل) پاک نمود. ممکن است یک چربی سخت پاک گردد و مجبور شویم که عمل پاک کردن با اجسام فوق را تکرار نماییم اغلب با پختن در سود سوزان و یا محلول کربنات سدیم هم چربی پاک میگردد.
!پاک کردن زغال از شیشه
اغلب اتفاق میافتد که در لوله آزمایش چوب و زغال و اجسام آلی را تلکیس میکنند و قسمتهای زغالی شده این اجسام محکم به جدار لوله آزمایش میچسبد. در این صورت باید قدری ((شوره)) و یا ((کلرات پتاسیم)) در لوله آزمایش ریخت و آهسته حرارت داد. شوره بر اثر حرارت ((ذوب)) میگردد و ذرات زغال را میسوزاند. پس از ، بین رفتن قشر سیاهی و سرد شدن شیشه ، زیادی شوره را بوسیله آب از آن جدا میکنند. شوره و ((کلرات پتاسیم)) اجسام اکسید کننده قوی هستند و ((اکسیژن)) زیادی میدهند که باعث سوختن ((ذرات کربن)) میشوند.
!پاک کردن ((آهک)) از شیشه
اغلب ((آب آهک)) و شیر آهک و ((پتاس)) سوزان پس از اینکه مدتی در ((شیشه)) بمانند یک قشر سفید که محکم به جدار شیشه میچسبد باقی میگذارند. این قشر را میتوان بوسیله اسیدهای رقیق مثلا ((اسید استیک)) و اسید کلریدریک حل و جدا نمود. اسید با سود سوزان چسبیده و جدار شیشه واکنش داده تولید ((آب)) و نمک میکند. اگر بر اثر ((ایندرید کربنیک)) موجود در هوا باز موجود در ظرف شیشهای تبدیل به کربنات شده باشد کربنات با اسید واکنش داده تولید ((نمک)) و آب و ((گاز)) ((دیاکسید کربن)) میکند.
!پاک کردن ((سنگ دیگ))
اگر در یک ظرف ( شیشهای یا غیر شیشهای ) مدتی ((آب معمولی)) را ((بخار)) کنند در ته و جدار آن قشری میچسبد که مخلوطی از ((کربنات کلسیم)) و ((گچ)) و کربنات منیزیم و سیلیکات و ((اکسید آهن)) و غیره میباشد. این قشر را میتوان به وسیله ((اسید کلریدریک|اسید کلریدریک رقیق)) به آسانی حل و از ظرف جدا نمود.
!پاک کردن ((آبی برلن)) از روی شیشه
برای ((شناسایی آهن)) آزمایش آبی برلن را انجام میدهند و گاهی اتفاق میافتد که مقداری آبی برلن به شیشه میچسبد و با آب و اسید هم پاک نمیگردد. در اینجا به کمک ((سودسوزان)) فورا رسوب آبی پاک و از شیشه جدا میشود. آبی برلن در مقابل اسیدها تقریبا پایدار است ولی قلیائیها آنرا تجزیه و تبدیل به ((هیدروکسید فریک)) و غیره مینمایند.
!پاک کردن لکه ((پرمنگنات)) از روی شیشه
اگر محلول پرمنگنات مدت زیاد در شیشه بماند یک قشر ((بیاکسید منگنز)) در آن باقی میگذارد که به آسانی نمیتوان پاک کرد. این قشر اغلب در موقع ((تهیه اکسیژن از محلول پرمنگنات و آب اکسیژنه)) و نگهداری محلول پرمنگنات پتاسیم بمدت طولانی و ((تهیه کلر از پرمنگنات و اسید کلریدریک)) تولید میگردد.
برای پاک کردن آن کافی است قدری ((اسید کلریدریک)) و بی سولفیت سدیم روی آن بریزیم ممکن است بجای سولفیت سدیم از ((سولفات سدیم)) استفاده نمائیم.
!پاک کردن شیشه از ((مواد آلی)) غیر چربی
اگر بر جدار ظرف شیشهای اجسام آلی بدون چربی مثلا ((چسب نشاسته)) و خمیر و شیر و مواد ((سفید تخممرغ)) و نظیر اینها چسبیده باشند و با آب پاک نگردند آنها را با ((اسید سولفوریک غلیظ)) پاک مینمایند چند ساعتی بایستی این اسید غلیظ در داخل ظرف بماند. با یک محلول غلیظ (((اسید نیتریک)) و ((آب اکسیژنه)) و یا یک محلول غلیظ اسید نیتریک و کلرات پتاسیم هم میتوان این ظروف را پاک نمود. زیرا این اجسام ترکیبات آلی را تخریب میکنند و تبدیل به موادی میکنند که به آسانی از شیشه پاک میشود.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((اسید نیتریک))
*((پرمنگنات))
*((سنگ دیگ))
*((شیشه))
*((صنعت شیشه سازی))
*((مواد آلی))
*((مواد شیمیایی))