خیلی ها فکر می کنند که
گالیله تلسکوپ را اختراع کرده است اما واقعیت این است که یک عینک ساز هلندی اول
دوربین را ساخت. در واقع
گالیله اولین کسی بود که در ایتالیا ساختن
دوربین را یاد گرفت و با ان به آسمان نگاه کرد. برای این کار هم از پادشاه و کلیسا و ... هدیه گرفت و یک مستمری بسیار زیاد سالیانه هم به او اختصاص دادند. باز هم بر خلاف تصور خیلی ها ،
دوربینی که
گالیله با آن کار می کرد از دو عدسی محدب (یکی شیئی و یکی چشمی ) ساخته نشده بود، بلکه عدسی شیئی - جلویی – محدب بود و عقبیه یا شیئی، مقعر بود که باعث می شد تصویر حقیقی تشکیل بشود و جلوتر از جایی که هست دیده شود.
دوربینهای کوچک قدیمی ای که ممکن است شما هم داشته باشین، همینطوری هستند.
به این تلسکوپهایی که از دو
عدسی محدب استفاده میکنند "شکستی" یا "انکساری" می گویند. یعنی
نور را می شکنند (در سرعتش تغییر ایجاد می کند) و با این کار
نور را کانونی می کنند. تلسکوپ در واقع وسیله ای است که به خاطر جمع آوری
نور بیشتر (نسبت به چشم انسان) اهمیت دارد نه به دلیل بزرگنمایی. در واقع چشم انسان کمتر از یک سانتیمتر مربع برای جذب
نور (درواقع عصبهای حسی برای احساس
نور) دارد. پس اگه قطر شیئی تلسکوپی مثلا 10 سانتیمتر باشد، بیشتر از سی برابر چشم آدم
نور جذب می کند. این باعث می شود که اجرام خیلی کم
نورتر هم دیده شوند.
پس هر چه قطر شیئی بزرگتر باشد ، تلسکوپ بهتری خواهیم داشت. مشکلی که در این بین وجود دارد این است که شیشه هایی را که به عنوان شیئی استفاده می شود نمی شود از یک حدی بزرگتر ساخت. خود شیشه
نور زیادی را جذب می کند و تا اندازه ای باعث تجزیه ی
نور هم می شود. هرچند که با کمک راه حلهایی توانسته اند
عدسیهای بزرگی را تراش بدهند، اما باز هم این کار محدودیت زیادی دارد.
نیوتن اولین کسی بود که راه حلی برای این مشکل پیدا کرد.
نیوتن که روی
نور آزمایشهای زیادی انجام داده بود، برای جمع آوری
نور بیشتر (و در واقع کانونی کردن یک سطح) به جای
عدسی از
آیینه ی مقعر استفاده کرد.
آیینه های مقعری که سطح انها اندود شده اند. به این ترتیب، مشکل شکست
نور و آبیراهی رفع می شد. به کمک همین تکنولوژی است که ما امروزه می توانیم تلسکوپهای غول پیکر بسازیم و در اعماق آسمان جستجو کنیم. البته بعدها انواع دیگری از تلسکوپها هم به وجود امدند که اساس کار انها بر روی استفاده از
آیینه مقعر است و تغییرات دیگری دادند که به این بجث مربوط نمی شود.
در دهه ی 30 هجری شمسی ، اولین تلسکوپ به ایران امد. سید جلال تهرانی ، محقق ایرانی ای بود که در لندن مطالعه و زندگی می کرد. او در دهه ی سی به ایران بازگشت و همراهش یک تلسکوپ یازده سانتی متری شکستی هم با خود آورد. این تلسکوپ همراه کلی وسایل نجومی و ساعت آفتابی و ... الان در موزه ی آستان قدس رضوی در مشهد است.
ایا میدانستید که شما میتوانید با یک تلسکوب آماتوری حداقل از 40 میلیون تا 500 میلیارد سال
نوری در فضا ببینید؟!
همچنین ببینید
