• مقدمه
• اولین معلمان قرائت قرآن
• همچنین ببینید

مقدمه

منشاء و مبداء و ریشه علم تجوید قرآن همان آیات مربوط به اقراء (یاد دادن قرآن به کسی و پس گرفتن از او را اقراء می گویند) و ترتیل و تلاوت و قرائت قرآن است که به مرور زمان با ذوق و سلیقه و کوشش و مجاهدت قراء و مقریان (مقری آن است که قرآن را با رعایت همه ی آداب قرائت به دیگران بیاموزد و مرتباً از آنان پس بگیرد) و به پیروی از روش قرائت قراء اولیه «قراء سبعه» که از زبان رسول خدا (صل الله علیه واله) قرآن را شنیده بودند به صورت علمی به نام علم تجوید یعنی علم خوب خواندن و نیکو تلاوت کردن قرآن تدوین گشت و گسترش پیدا کرد.

اولین معلمان قرائت قرآن

اولین معلم قرآن خداون متعال است که قرآن را با همین خصوصیت به پیغمبرش اقراء کرده و فرموده است: «سَِنُقرِئُکَ فَلا تَنْسی» (سوره اعلی آیه 6) ما قرآن را آنطور برتو می خوانیم و از تو پس می گیریم که هرگز فراموش نکنی.

پس از خداوند متعال، رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم اولین مقری است که مامور است قرآن را با ترتیل برای مردم بخواند ( وَ رَتِل الْقُرآنَ تَرْتِیلاً) . و آنگاه یاران و شاگردان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ( و سرآمد همه ی ایشان حضرت علی علیه السلام)؛ اولین شاگردان مکتب وحی، این وظیفه ی مهم را به عهده گرفتند و این رشته ادامه پیدا کرد و علمای قرآن که آنان را قراء ومقریان می گویند طبقه به طبقه و زنجیروار آمدند وعهده دار این امر روحانی گردیدند و هر طبقه و گروه این ودیعه الهی را از طبقه پیشین تحویل گرفت و به طبقه بعد از خود سپرد تا پس از 1400 سال با وساطت هزاران قاری و مقری، وحی آسمانی دست نخورده بماند (... و انا له لحافظون) و صحیح و سالم به دست ما برسد.
در حقیقت سلسله ی قاریا ن قرآن افتخار حفظ و حراست از کلام خدا را طی قرون متوالی داشته اند. و این چه موهبت و افتخار بالایی است که نصیبشان گردیده است.

• احکام قرائت یا تجوید

الف- قواعد علمی

1. حروف تهجی یا الفبای عربی
   1. حروف شمسی
   2. حروف قمری
   3. حروف مقطعه
   4. حروف والی
2. مخارج حروف
   1. شناخت دندان ها
      1. ثنایا
      2. رَباعیات
      3. اَنیاب
      4. اَضراس
      5. ضواحک
      6. طواحن
      7. نواجذ
   2. مواضع دستگاه تکلم
      1. حروف حلقی
      2. حروف لهوی
      3. حروف شجری
      4. حروف ضرسی
      5. حروف لثوی
      6. حروف نطعی
      7. حروف ذولقی
      8. حروف اسلی
      9. حروف شفوی (شفهی)
3. صفات حروف
   1. صفات ذاتی حروف

1. صفات عارضی حروف
   1. صفیر
   2. قلقله
   3. لین
   4. انحراف
   5. تکریر
   6. تفشی
   7. استطاله

ب- قواعد تجویدی

1. علامت ها
2. احکام تجوید
   1. ادغام»
      1. انواع ادغام
   2. تفخیم و ترقیق
   3. احکام مد
      1. مد متصل
      2. مد منفصل
      3. مد بدل
      4. مد لازم
      5. مد سکون عارضی
      6. مد لین
   4. احکام تاء تانیث ة
   5. احکام هاء ضمیر
      1. اشباع
      2. بلااشباع
   6. احکام لام
   7. احکام راء
   8. احکام میم ساکن
   9. احکام تنوین و نون ساکن
      1. ادغام
      2. اظهار
      3. ابدال
      4. اخفاء
   10. احکام غنه
   11. احکام وقف
       1. علائم وقف
       2. سکته

همچنین ببینید

• قرائت قرآن

• مقدمه
• اولین معلمان قرائت قرآن
• همچنین ببینید

مقدمه

منشاء و مبداء و ریشه علم تجوید قرآن همان آیات مربوط به اقراء (یاد دادن قرآن به کسی و پس گرفتن از او را اقراء می گویند) و ترتیل و تلاوت و قرائت قرآن است که به مرور زمان با ذوق و سلیقه و کوشش و مجاهدت قراء و مقریان (مقری آن است که قرآن را با رعایت همه ی آداب قرائت به دیگران بیاموزد و مرتباً از آنان پس بگیرد) و به پیروی از روش قرائت قراء اولیه «قراء سبعه» که از زبان رسول خدا (صل الله علیه واله) قرآن را شنیده بودند به صورت علمی به نام علم تجوید یعنی علم خوب خواندن و نیکو تلاوت کردن قرآن تدوین گشت و گسترش پیدا کرد.

اولین معلمان قرائت قرآن

اولین معلم قرآن خداون متعال است که قرآن را با همین خصوصیت به پیغمبرش اقراء کرده و فرموده است: «سَِنُقرِئُکَ فَلا تَنْسی» (سوره اعلی آیه 6) ما قرآن را آنطور برتو می خوانیم و از تو پس می گیریم که هرگز فراموش نکنی.

پس از خداوند متعال، رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم اولین مقری است که مامور است قرآن را با ترتیل برای مردم بخواند ( وَ رَتِل الْقُرآنَ تَرْتِیلاً) . و آنگاه یاران و شاگردان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ( و سرآمد همه ی ایشان حضرت علی علیه السلام)؛ اولین شاگردان مکتب وحی، این وظیفه ی مهم را به عهده گرفتند و این رشته ادامه پیدا کرد و علمای قرآن که آنان را قراء ومقریان می گویند طبقه به طبقه و زنجیروار آمدند وعهده دار این امر روحانی گردیدند و هر طبقه و گروه این ودیعه الهی را از طبقه پیشین تحویل گرفت و به طبقه بعد از خود سپرد تا پس از 1400 سال با وساطت هزاران قاری و مقری، وحی آسمانی دست نخورده بماند (... و انا له لحافظون) و صحیح و سالم به دست ما برسد.
در حقیقت سلسله ی قاریا ن قرآن افتخار حفظ و حراست از کلام خدا را طی قرون متوالی داشته اند. و این چه موهبت و افتخار بالایی است که نصیبشان گردیده است.

• احکام قرائت یا تجوید

الف- قواعد علمی

1. حروف تهجی یا الفبای عربی
   1. حروف شمسی
   2. حروف قمری
   3. حروف مقطعه
   4. حروف والی
2. مخارج حروف
   1. شناخت دندان ها
      1. ثنایا
      2. رَباعیات
      3. اَنیاب
      4. اَضراس
      5. ضواحک
      6. طواحن
      7. نواجذ
   2. مواضع دستگاهه تکلم
      1. حروف حلقی
      2. حروف لهوی
      3. حروف شجری
      4. حروف ضرسی
      5. حروف لثوی
      6. حروف نطعی
      7. حروف ذولقی
      8. حروف اسلی
      9. حروف شفوی (شفهی)
3. صفات حروف
   1. صفات ذاتی حروف

1. صفات عارضی حروف
   1. صفیر
   2. قلقله
   3. لین
   4. انحراف
   5. تکریر
   6. تفشی
   7. استطاله

ب- قواعد تجویدی

1. علامت ها
2. احکام تجوید
   1. احکام ادغام
      1. انواع ادغام
   2. تفخیم و ترقیق
   3. احکام مد
      1. مد متصل
      2. مد منفصل
      3. مد بدل
      4. مد لازم
      5. مد سکون عارضی
      6. مد لین
   4. احکام تاء تانیث ة
   5. احکام هاء ضمیر
      1. اشباع
      2. بلااشباع
   6. احکام لام
   7. احکام راء
   8. احکام میم ساکن
   9. احکام تنوین و نون ساکن
      1. ادغام
      2. اظهار
      3. ابدال
      4. اخفاء
   10. احکام غنه
   11. احکام وقف
       1. علائم وقف
       2. سکته

همچنین ببینید

• قرائت قرآن