!نگاه کلی
پلاستیکها امروزه کاربرد فراوانی در زندگی انسان پیدا کرده‌اند. موارد مصرف این مواد آنقدر گسترده است که بدون آنها زندگی انسان امروزی فلج می‌شود. استفاده گسترده در لوازم خانگی از ساده‌ترین وسیله تا وسایل پیچیده ، استفاده از ((الیاف مصنوعی)) به صورت روز افزون در ((صنایع نساجی)) و استفاده‌های فراوان دیگر نشان از اهمیت این ماده در جهان امروزی دارد. هرچند که این ماده مفید و پر کاربرد ، عوارض زیادی هم در زندگی انسان باقی گذاشته که ((آلودگی محیط زیست)) با زباله‌های پلاستیکی تجزیه ناپذیر در طبیعت از این جمله می‌باشد.
((انواع پلیمر|پلیمرها)) پایه پلاستیکها می‌باشند. پیش از آنکه انسان بتواند ((پلیمر سنتزی|پلیمرهای سنتزی)) را بسازد طبیعت پلیمرهایی مانند ((سلولز)) را ساخته بود. سلولز جزء اصلی لیف ((چوب)) و ((پنبه)) می‌باشد. از سایر پلیمرهای طبیعی می‌توان ((پروتئین|پروتئینها)) ، ((کائوچو)) ، ((قیر)) ، ((قطران)) و ((رزین طبیعی|رزینهای طبیعی)) را نام برد.
!تاریخچه
انسانهای اولیه با استفاده از پلیمرهای طبیعی ابزار زندگی و سلاح می‌ساختند. اما در اواخر قرن نوزدهم بود که انسان توانست با تغییر شکل دادن ((پلیمر)) موفق به ساخت پلاستیکها شود. سلولز در حالت طبیعی غیر قابل ذوب و در حلالهای عادی غیر قابل حل می‌باشد. با نیترودار کردن آن اولین پلاستیک تجارتی به نام ((نیترو سلولز)) پدید آمد که قابل انحلال و شکل پذیر می‌باشد. در سال 1870 پلاستیکی به نام ((سلولوئید)) وارد بازار شد که از طریق نرم کردن نیترو سلولز با ((کافور)) بدست آمده بود. این ماده شفاف ، سفت و قالب پذیر در تهیه اشیای مصنوعی مانند ((برس و شانه)) ، ((الیاف)) ، ((لاک)) و … کاربرد دارد.
پلاستیکهایی که کاملا به صورت سنتزی ساخته می‌شوند در سال 1908 تولید شدند. دکتر __لئوبالکنر__ با کامل کردن ((رزین فنلی)) ، با کلیت را وارد بازار کرد این ماده جهت ساختن ((دستگاه تلفن)) و عایقهای الکتریکی و دسته وسایل پخت و پز استفاده می‌شود. با اینکه پلاستیکها به صورت مواد با اهمیت و پر کاربرد در آمدند اما ((شیمی پلیمر|شیمی)) آنها تاسال 1920 کاملا درک نشده بود.
!پلیمر چیست؟
((پلیمر)) یا بسپار مولکول بسیار بزرگی است که ازبه هم پیوستن مولکولهای کوچک که مونومر یا (تکپار) نامیده می شوند، بوجود می‌آید. پلیمرها بطور عمده شامل عناصر ((کربن)) ، ((هیدروژن)) ، ((گوگرد)) ، ((فسفر)) و … هستند و با تغییر اندازه مولکول ویژگیهای پلیمر هم تغییر می‌کند. نقطه ذوب ، استحکام و خصوصیات فیزیکی دیگر پلیمر ، تابع اندازه و ابعاد مولکول (طول زنجیر) می‌باشد. تولید پلاستیکها پس از شناخته شدن ((شیمی پلیمر)) ، به سرعت گسترش یافت و پلاستیکهای مهم و تجارتی زیادی تولید شدند. از سال 1950 به بعد تولید پلاستیکها شتاب روز افزونی گرفت و موادی سخت و مقاوم در برابر ((گرما)) با کاربردهای مخصوص ساخته شدند.
!برخی پلاستیکهای مهم و تاریخ تجاری شدن آنها
__نام ((پلاستیک))__ |
__سال تولید تجاری__ |
((سلولوئید)) |
1870 |
((ملامین)) |
1939 |
((پلی ایمیر)) |
1964 |
((باکلیت)) |
1908 |
((پلی اتیلن)) |
1924 |
((پلی سولفون)) |
1965 |
((وینیل استات)) |
1919 |
((پلی استر|پلی استرها)) |
1942 |
TPX |
1965 |
((استات سلولز)) |
1927 |
((سیلیکون|سیلیکونها)) |
1943 |
PBT |
1969 |
((اوره|اوره‌ها)) |
1928 |
((تفلون)) |
1943 |
((پلی موتیلن)) |
1973 |
((آکریلی|آکریلیها)) |
1931 |
((پلی اوره‌تان)) |
1953 |
((PVCپی وی سی|)) |
1936 |
((پلی پروپیلن)) |
1957 |
((نایلون)) |
1938 |
((پلی کربنات)) |
1959 |
((پلی استیرن)) |
1938 |
__PVC : __((پی وی سی|پلی وینیل کلرید))
__TPX : __((پلی متیل پنتن))
__PBT : __((پلی بوتیل ترفئالات پلی استر))
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آلودگی محیط زیست))
*((استات سلولز))
*((الیاف مصنوعی))
*((انواع پلیمر))
*((پلاستیک))
*((پلی اتیلن))
*((پلی استر))
*((پلی استیرن))
*((پلی ایمیر))
*((پلیمر))
*((پی وی سی))
*((تفلون))
*((سیلیکون))
*((رزین طبیعی))
*((رزین فنلی))
*((شیمی پلیمر))
*((کائوچو))
*((ملامین))
*((نیترو سلولز))
