تاریخچه ی:
بیماریهای انگلی
||بیماریهای انگلی عبارتست از ورود یک عامل خارجی به عنوان یک عامل بیماریزا که وارد بدن میشود از طریق غذا یا آب یا آلودگی از طریق یک فرد آلوده دیگر میباشد.||
!طبقه بندی بیماریهای انگلی
!!بیماریهای عفونی انگلی
بیماری عفونی انگلی به چهار گروه ((آمیبیاز)) ، ((بیماری مالاریا|مالاریا)) ، ((ژیاردیار)) و ((توکسوپلاسموز)) تقسیم میشوند.
!!بیماری ناشی از کرمها
بیماری ناشی از ((انواع کرم|کرمها)) که به دو گروه نماتودها و ترماتودها تقسیم میشوند.
!آمیبیاز
آنتامباهیستولیتیکا یک پروتوزوا است که به صورت یک کیست از طریق غذای آلوده ، آب و تماس فرد به فرد (از طریق حوله ، آب دهان ، لیوان فرد آلوده و قاشق) منتقل میشود.
!!علایم بالینی
اغلب بدون علامت هستند. تب ، درد متناوب شکم ، ((اسهال)) (حاوی خون یا موکوس) که ممکن است علائم روزها تا هفتهها به طول انجامد و دوباره عود کند.
!!درمان
((مترانیدازول)) داروی انتخابی برای موارد علامتدار بیماری است. در حالیکه ((دیلوکسانید)) ممکن است داروی انتخابی برای ارگانیسمهای داخل مجرایی باشد.
!ژیاردیا
ژیاردیارلامبلیا پروتوزای تاژکدار است به صورت کیست از طریق تماس فرد به فرد از طریق دهانی ، خوراکی و یا از طریق آشامیدن آب آلوده منتقل میشود.
!!تظاهرات بالینی
ممکن است بدون علامت باشد، در صورت بروز علایم به صورت اسهال حاد بسیار شدید توام با اتساع و درد شکم ، بیاشتهایی ، اسهال مزمن توام با کاهش وزن از نوع جذبی میباشند.
!!درمان
((فورازولیدون)) ، مترونیدازول و یا ((کیناکرین)) از جمله داروهای این بیماری است.
!بیماری مالاریا
یک یا چند گونه از گونههای چهار گانه پلاسمودیوم (فلسی پاروم ، ویواکس ، اورال و مالاریه) بعد از گزش ((پشه انوفل)) سبب بیماری میشوند. از طریق جفت و یا فرآرودههای خونی آلوده نیز بیماری منتقل میشود.
!!تظاهرات بالینی
پلاسمودیومها گلبولهای قرمز را مورد تهاجم قرار میدهند، در آنها تکثیر پیدا میکند و با پاره کردن سلولهای آلوده سبب ایجاد تب و ((بیماری کم خونی|کم خونی همولیتیک)) میشوند. علائم توام ممکن است شامل ((سردرد)) ، درد شکم و بزرگی طحال میباشد.
!!درمان
((کلروکین)) ، درمان انتخابی مالاریا در مناطقی است که میزان مقاومت نسبت به کلروکین پایین میباشد. در مناطقی که در آنها میزان مقاومت به کلروکین بالا است تجویز ((کینین)) به اضافه ((تتراسیکلین)) یا پری متامین سولفادوکسین توصیه میشود. با تجویز ((پریماکین)) که مرحله کبدی چرخه انگل را از بین میبرد از عود (relapse) عفونت جلوگیری میشود (در اورال و ویواکس). پیشگیری در مسافران مصرف دوزهای هفتگی کلروکین و پیشگیری حشرات است.
!توکسوپلاسموز
توکسوپلاسما گوندی یک پروتوزوای داخل سلولی است که از طریق مدفوعی - دهانی از مدفوع گربه که حاوی اووسیتهای (تخم انگل) آلوده است منتقل میشود. انتقال ممکن است با خوردن گوشت پخته نشده ، از طریق ((انتقال خون)) یا ((پیوند اعضا)) و نیز از طریق جفت در خلال عفونت حاد یک زن حامله اتفاق افتد.
!!تظاهرات بالینی
ممکن است بدون علامت باشد. فرم علامتدار تقریبا 7 روز بعد از مواجهه رخ میدهد و با یک سندرم مونوکلئوز مانند هتروفیل منفی توام با لنفادنوپاتی (((بیماری غدد لنفاوی))) و اسپلنومگالی (بزرگی طحال) مشخص میشود. در بیماران دچار سرکوب ایمنی ممکن است عفونت منتشر با درگیری قلب ، ریهها و مغز قابل مشاهده باشد.
!!درمان
((پری متامین)) و ((سولفادیازین)) همراه با ((اسید فولینیک)) را میتوان در درمان توکسوپلاسموز بکار برد.
!نماتودها
کرمهای استوانهای یا حلقوی شکل هستند که دوره تکامل آنها بدون میزبان واسط است و پس از گذر از ((دستگاه گوارش)) تخم در روده جایگزین شده و تخم همراه مدفوع خارج و موجب آلودگی آب میشود.
!!آسکاریس
((کرم آسکاریس|تخم آسکاریس)) بوسیله آب و سبزیجات آلوده وارد ((معده)) و ((روده)) شده و سپس به صورت لارو وارد ((دستگاه گردش خون)) و از طریق گردش خون خود را به ریه رسانده و هنگام سرفه دوباره به معده رفته و در روده به تکامل رسیده و شروع به تخم گذاری مینماید و تخم همراه مدفوع بیرون آمده و اگر دفع مدفوع به صورت بهداشتی نباشد، باعث آلودگی آبها و در نتیجه این انگل از طریق خوردن آب وارد بدن میشود.
!!اکسیور (کرمک)
این کرمها بسیار کوچک و در حدود چند میلیمتر که بالغ آن در روده بزرگ زندگی میکند، تخم آنها در اطراف مقعد دیده میشود که همراه با خارش شدید است و به خصوص در کودکان به هنگام خارش دست بچهها آلوده شده و بوسیله دست کودک این انگل وارد بدن میشود.
!!کرم پیوک
این کرم به صورت بالغ و رشتهای بزرگ در طول 120cm هستند که در پوست دست و پا زندگی میکنند و هنگام خارش لاروها در آب ریخته و در آب سیر تکاملی خود را طی میکنند و از طریق آب این انگل وارد بدن میشود.
!ترماتودها
کرمهای مسطح و بیضی شکل و گاهی مخروطی هستند که اندازه آنها چند میلیمتر تا چند سانتیمتر است و تکامل آنها توسط میزبانی به نام ((حلزون)) میباشد. از ترماتودهایی که توسط آب منتقل میشوند، ((تینیا اکینوکوکوس)) است که تخم آن با مدفوع سگ و گربه وارد آب و سبزیجات میشود و از طریق خوردن آب یا سبزی آلوده در انسان ایجاد ((کیست هیداتیک)) مینماید که برای مداوای آن نیاز به جراحی خیلی دقیق میباشد چون در هنگام عمل جراحی امکان پاره شدن کیست وجود داشته و این کیستها ممکن است در شش ، مغز و چشم دیده شود. این بیماریها در ایران بیشتر در مناطق کوهستانی که در چوپانان و کسانی که با سگ ارتباط دارند، شایع است. از دیگر تینیاها میتوان ((تینیا هیمنولیپیسنانا)) ، ((تینیا ساژیناتا)) نام برد.
یکی دیگر از انگلهایی که با آب وارد بدن انسان شده و ایجاد بیماری مینماید شیستوزوما است که ایجاد ((بیماری بیلاریوزیس)) مینماید، تخم شیستوزوما از راه ادرار و گاهی مدفوع وارد آب میشود و تخم در آب وارد شده و قسمتی از مرحله تکاملی خود را در آب و قسمتی در بدن حلزون به نام سرکر ، طی کرده و دوباره وارد آب شده و به صورت موهای سفید کوچکی در آب نمایان است و هرگاه تا 40 ساعت وارد بدن نشود از بین میرود و اگر آب آلوده خورده شود، این انگل از طریق ((خون)) ، خود را به ((مثانه)) رسانده و از جدار مثانه آویزان شده و باعث ادرار خونی میشود.
!درمان بیماریهای انگلی ناشی از کرمها
((پیرانتل پاموات)) یا ((مبندازول)) به صورت یک دوز واحد ، برای درمان مورد استفاده قرار میگیرند. چون عفونت مجدد شایع است، تجویز یک دوز دوم در هفته بعد و درمان کل خانواده باید مد نظر باشد. یعنی اگر در یکی از افراد آلودگی به کرمها مشاهده شود باید کل خانواده از این داروها استفاده کنند، چون امکان سرایت به کل خانواده وجود دارد.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((اسهال))
*((انگل شناسی))
*((انواع کرم))
*((بیماری بیلاریوزیس))
*((بیماری غدد لنفاوی))
*((بیماریهای گوارشی))
*((بیماری مالاریا))
*((زندگی انگلی))
*((کرم آسکاریس))
*((کرمک))
*((کرم کدو))