بهشت، اقامتگاه ابدی مؤمنان و صالحان رستگار در جهان آخرت است و بهشتیان کسانی هستند که به تصریح قرآن کفه اعمال نیکشان بر اعمال بد غالب آمده است. بهشتیان در فرهنگ قرآن مجید به نامها و صفت هایی همچون
اصحاب الیمین و
اصحاب الجنه خوانده می شوند.
بهشت معادل واژه « الجنّة » است و در قرآن مجید در این اسامی و اوصاف کار می رود: جنة المأموی، جنّات المأوی، جنة النعیم، جنات الخلد، دار السلام، دارالمتقین، دار المقامة، عدن، الفردوس.
توصیف بهشت در سه سوره الرحمن، واقعه و دهر به صورت پیوسته و در برخی از سوره های دیگر قرآن به صورت گذرا و غیر پیوسته بیان شده است و به بسیاری از نعمت های بهشتی همچون میوه ها و باغها و چشمه سارها و زنان پری روی با لباسهای حریر و. . و نیز نعمتهای معنوی همچون رضوان خداوند و. . . اشاره گردید.
در اینکه آیا بهشت موعود، الآن موجود است یا نه؟ میان دانشمندان اسلامی گفتگو است. اکثر دانشمندان معتقدند که بهشت هم اکنون وجود خارجی دارد و برای اثبات ادعای خود به ظواهر برخی از آیات استدلال می نمایند و می گویند.
در روایات مربوط به
معراج و روایات دیگر نیز نشانه های روشنی بر این مسئله دیده می شود. بنابراین می گویند بهشت در درون و باطن این جهان است و برای ما قابل دید و درک نیست و به عبارت دیگر عالم آخرت و بهشت و
دوزخ، محیط بر این عالم است و به اصطلاح این جهان همانند جنین در شکم و درون آن جهان قرار دارد.
آیات قرآن و روایات اسلامی دلالت دارد که بهشت همانند جهنم دارای درهایی می باشد و در روایات
اهل بیت علیهم السلام به تعداد این درها اشاره شده که در روایتی از
امام باقر علیه السلام می خوانیم که فرمود: بهشت دارای هشت در است که عرض هر دری از آنها به اندازه چهل سال راه است و در قرآن آمده جهنم هفت در دارد.
محمد بن علی بن بابویه از علمای بزرگ
شیعه می نویسد: اعتقاد ما درباره بهشت این است که داراالبقاء و دارالسلامه است، مرگ و پیری، بیماری و ناخوشی، زوال و زمین گیری، همّ و غمّ، فقر و حاجت، خستگی و فرسودگی در آن نیست.
در بهشت مرتبه ها متفاوت است بعضی متنعم بر تسبیح و تقدیس و تکبیر خداوند اند و بعضی به انواع خوردنیها، آشامیدنیها، میوه ها، گستردنیهای زربفت، لباسهای حریر و سندس و مصاحبت
حور العین بهره مندند.
منابع:
تفسیر نمونه المیزان؛ مجمع البیان؛ دایرةالمعارف الشیعه العامه، ج 7، ص 36؛ قرآن پژوهی، ص 572