دید کلی:
بسیاری از جوامع یا افراد قدر نعمت های موجود را نمی دانند و این قدرنشناسی را بهره برداری نادرست از این نعمت ها نشان می دهند. یکی از این نعمت های بزرگ
خداوند ،
آب است. چون
منابع آب محدود است باید در استفاده از آنها دقت کافی به عمل آید.
در بخش
کشاورزی عوامل زیادی سبب هدر رفتن مقدار زیادی از آب می شود که بر فراز آنها عبارتند از:
آبیاری به هنگام ظهر که گرمای هوا سبب افزایش
تبخیر می شود ، مقدار زیادی از آب را هدر می‌دهد.
آب زیاد دادن به زمین سبب می شود که خاک تا عمق زیادی از آب پرشده و فضاهای خالی آن پر شود.
به وسیله
سموم دافع آفات گیاهی و یا ریختن
کودهای شیمیایی ، آبها آلوده می‌شوند.
- آیا فکر جدیدی دارید که از هدر رفتن آب در کشاورزی جلوگیری کند.
مردم به آب سالم برای آشامیدن و پرداختن به امور بهداشتی نیاز دارند. تامین آب با صرف هزینه و سرمایه گذاری زیاد انجام می‌‌شود. در تامین آب سالم و مناسب ، به مراحل زیرین پرداخته می شود:
- کشف منابعی که برای آشامیدن و سایر مصارف مردم مناسب باشد.
- جمع آوری آبهای سطحی یا بهره برداری از آبهای زیرزمینی
- تصفیه آب برای از بین بردن آلودگیهای احتمالی
- انتقال آب از محل تصویه به محل های مصرف (شهر و روستا)
- مراقبت از تاسیسات ، کانالها و لوله های انتقال آب
همه موارد اخیر به تخصص ، هزینه و زمان نیازمند است. بنابراین ، در مناطق شهری و روستایی آبهای آشامیدنی لوله کشی شده یا تصفیه شده با صرف مخارج زیادی فراهم می شود و باید در استفاده از آنها دقت کافی به عمل آید.
زندگی شهرنشینی و
تراکم جمعیت در شهرها و توجه به امور بهداشتی آنها سبب شده که نیاز بیشتری به
آب آشامیدنی سالم احساس شود. تامین آب مناطق شهری و روستایی گاهی سبب کاهش مورد نیاز کشاورزی و
باغداری می شود.
در اوایل قرن بیستم ، از کل مصارف آب در جهان ، حدود 6% در بخش صنایع مصرف می شد. هم اکنون این رقم 4.5 برابر شده است. در
ایران فقط 5% از کل مصرف آب مربوط به صنایع می باشد. آبی که به صنایع می رسد، معمولاخیلی زود کیفیت خود را از دست می دهد. یا گرمای آن زیاد می شود و یا
آلودگی شیمیایی و میکروبی پیدا می کند. گرمای آب مورد نیاز صنایع را می توان با برجک های خنک کننده گرفت و آب را دوباره یا چندباره مورد استفاده قرار داد. اما رفع آلودگی شیمیایی یا میکروبی به تخصص و هزینه زیادی نیاز دارد. البته
آبهای آلوده صنعتی به مدت زیادی در طبیعت باقی می مانند.
روند افزایش
جمعیت و گسترش منابع و نیاز به آب برای تامین غذای بشری سبب شده است که آب به عنوان یک عامل حیاتی و بوجود آورنده بحران تلقی شود. کافی است برای پی بردن به ارزش آب و نقش آن در ایجاد تنش های سیاسی به جدالهای سران کشورها بر سر تقسیم آبها و
مرزهای آبی توجه شود.
برای حل این بحران استفاده از
آب رودخانه ها تا یک سقف معینی مجاز است. آبهای مرزی حتی جنگهایی را بین کشورها به وجود آورده و اختلافات اساسی ایجاد کرده که با مصرف مناسب و برنامه ریزی دقیق در مصرف می شود از این بحرانها خلاصی یافت.
- بر اساس بررسی های به عمل آمده میانگین آب مصرفی سرانه جهان (صنعتی ، کشاورزی و آشامیدنی) در حدود 580 مترمکعب برای هر نفر در سال است. متاسفانه این رقم در ایران با کمبود منابع آب ، 1300 متر مکعب در سال است. این امر بیانگر اتلاف منابع آب و اسراف بیش از حد منابع حیاتی است.
- مقدار مصرف سرانه آب لوله کشی آشامیدنی در شهرهای ایران در حدود 142 متر مکعب در سال است که از مصرف سرانه برخی کشورهای اروپایی پرآب ، مانند اتریش (108 مترمکعب درسال) و بلژیک (105 مترمکعب درسال) بیشتر است. یکی از دلایلش این است که در ایران از آب آشامیدنی تصفیه شده برای شستشوی اتومبیل ، حیاط ، آبیاری باغچه ها ، استحمام ، لباسشویی و ظرفشویی استفاده می شود. در حالی که در اکثر کشورها آب آشامیدنی از آبی که به سایر مصارف می رسد ، جداست.
- برای بهره برداری درست از آبهای آشامیدنی بهداشتی ، شاید بهترین راه جدا کردن آب آشامیدنی از آبهای مصرفی دیگر است.
- در کشاورزی بایستی روشهای آبیاری متناسب با محیط باشد و یا از روشهای جدید آبیاری استفاده شود که اتلاف آنها کم است. مثلا آبیاری بارانی یکی از راه های بهره برداری از آبها در کشاورزی است.
- تهیه آبهای آشامیدنی بهداشتی شهر و روستا به علت اینکه تصویه می شوند، بسیار پرهزینه از آبهای کشاورزی و صنعتی است. بنابراین ، باید در مصرف این آبها دقت کافی به عمل آید.
مسائل بهره برداری از منابع آب جهان فقط به مصرف نادرست بر نمی‌گردد. گاهی انسان با کارهای نادرستش
ماهیت آب را تغییر می دهد که به آن آلودگی آب گویند. آلودگی آب تغییرات فیزیکی ، شیمیایی و زیستی (میکروبی) را شامل می شود. که عمده ترین این آلودگی‌ها را در زیر لیست می کنیم.
چکیده:
- میزان مصرف آب در بخش کشاورزی ایران بیش از سایر بخش هاست.
- تامین مصرف آب آشامیدنی شهر و روستاها با صرف هزینه ها و سرمایه گذاری زیاد انجام می شود.
- بحران آب منجر به بروز اختلافات و تنش ها بین کشورها می شود.
- یکی از راه های مصرف بهینه آب جدا نمودن آب آشامیدنی از سایر آبهای مصرفی است.
- انسان با فعالیت های خود سبب آلودگی آب به طرق مختلف می گردد.
مباحث مرتبط با عنوان
