تاریخچه ی:
برگ
تفاوت با نگارش: 3
- | V{maketoc} />
{picture file=img/daneshnameh_up/f/fc//Leaf3.jpg} | {picture file=img/daneshnameh_up/c/ce//Leaf1.jpg} |
>||برگها زواید جانبی ساقه اند که از مریستم انتهایی نوک ساقه پدید میآیند. برگها اندامهای پهن و سبز رنگی هستند که با نظم و ترتیب ویژهای بر روی ساقه گیاهان قرار دارند و دارای دو بخش اصلی پهنک و دمبرگ اند. پهنک سطح تماس برگ و محیط را زیاد میکند پهنک به علت نازک بودن دو نقش ((فتوسنتز)) و ((تعرق)) را بخوبی انجام میدهد. برگ هر گیاه معمولا ویژگیهای ظاهری خود را دارا است. این ویژگی در درجه اول مربوط به خصوصیات ارثی گیاه و در دجه دوم مربوط یه عوامل محیطی مانند ((نور)) ، ((رطوبت)) و دماست.|| |
+ | ||برگها زواید جانبی ساقهاند که از مریستم انتهایی نوک ساقه پدید میآیند.|| />!اطلاعات اولیه برگها اندامهای پهن و سبز رنگی هستند که با نظم و ترتیب ویژهای بر روی ساقه گیاهان قرار دارند و دارای دو بخش اصلی پهنک و دمبرگاند. پهنک سطح تماس برگ و محیط را زیاد میکند پهنک به علت نازک بودن دو نقش ((فتوسنتز)) و ((تعرق)) را بخوبی انجام میدهد. برگ هر گیاه معمولا ویژگیهای ظاهری خود را دارا است. این ویژگی در درجه اول مربوط به خصوصیات ارثی گیاه و در درجه دوم مربوط یه عوامل محیطی مانند ((نور)) ، ((رطوبت)) و دماست.|| |
| !قسمتهای مختلف برگ | | !قسمتهای مختلف برگ |
- | ه نهادان دانگان برگ مرکب از یک قسمت صفحه مانند سبزی به نام پهنک است که به وسیله دنباله باریکی به نام دمبرگ به ساقه متصل می شود دم برگ غالبا در پایین خود و در قسمتی که به ساقه متصل می شود گاه پهن شده به صورت غلافی کم و بیش ساقه را در برمی گیرد. غلاف یا نیام ((گلبرگ)) در بعضی از برگها گاهی خارج از اندازه رشد کرده ، تمامی میانگره ساقه را پوشانده ، گاهی ایجاد زایدهای به نام گوشوارک را میکند. به جز پهنک برگ بقیه اجزای آن را ضمایم برگ میگویند. برگها ممکن است دارای همه ضمایم یاد شده باشد یا فقط شامل دم برگ و پهنک باشند، گاهی نیز برگ فاقد ((برگ|دمبرگ)) و حتی پهنک است. |
+ | ر ((نهاندانگان)) برگ مرکب از یک قسمت صفحه مانند سبزی به نام پهنک است که بوسیله دنباله باریکی به نام دمبرگ به ساقه متصل میشود. دمبرگ غالبا در پایین خود و در قسمتی که به ساقه متصل میشود گاه پهن شده به صورت غلافی کم و بیش ساقه را در برمیگیرد. غلاف یا نیام برگ در بعضی از برگها گاهی خارج از اندازه رشد کرده ، تمامی میانگره ساقه را پوشانده ، گاهی ایجاد زایدهای به نام گوشوارک را میکند. به جز پهنک برگ بقیه اجزای آن را ضمایم برگ میگویند. برگها ممکن است دارای همه ضمایم یاد شده باشد یا فقط شامل دمبرگ و پهنک باشند، گاهی نیز برگ فاقد دمبرگ و حتی پهنک است.
{img src=img/daneshnameh_up/5/5f/برگ.1}
|
|
| !ساختار بیرونی برگ | | !ساختار بیرونی برگ |
- | یک برگ از دو بخش پهنک و دمبرگ تشکیل شده است. | |
| !!پهنک | | !!پهنک |
- | بخش قعال برگ بوده و غالبا به علت دارا بودن ((کلروفیل)) سبز رنگ است. پهنک ممکن است وجود نداشته و یا بسیار کاهش یافته باشد و مثلا به صورت پیچک در میآید. پهنک معمولا به شکل صفحه سطحی است که رگبرگها از آن میگذرند رگبرگها ادامه دمبرگ بوده و در سطح زیرین مشخص ترند. چگونگی پراکندگی رگبرگها را در سطح برگ رگبندی (گسترش رگبرگها) مینامند. |
+ | بخش قعال برگ بوده و غالبا به علت دارا بودن ((کلروفیل)) سبز رنگ است. پهنک ممکن است وجود نداشته و یا بسیار کاهش یافته باشد و مثلا به صورت پیچک در میآید. پهنک معمولا به شکل صفحه سطحی است که رگبرگها از آن میگذرند رگبرگها ادامه دمبرگ بوده و در سطح زیرین مشخصترند. چگونگی پراکندگی رگبرگها را در سطح برگ رگبندی (گسترش رگبرگها) مینامند. |
| !!دمبرگ | | !!دمبرگ |
- | میله کوتاهی است که پهنک را در محل گره به ((ساقه)) متصل می کند. قسمت عمده دمبرگ را ((بافت چوبی|بافتهای چوبی)) و آبکشی تشکیل میدهند. دمبرگ معمولا به لبه پایه پهنک متصل است ولی در بعضی از گیاهان مانند ((لادن)) و ((کرچک)) به سطح زیرین برگ اتصال دارد. اینگونه برگها را __سپر__ میگویند. برگها فاقد دمبرگ را که پهنک آنها مستیما به ساقه متصل است بیدمبرگ یا چسبنده مینامند. />قاعده برگ گاهی به صورت نیام (غلاف) گسترش مییابد و ممکن است دارای ضایعاتی به نام __گوشوارک و زبانک__ باشد. |
+ | میله کوتاهی است که پهنک را در محل گره به ((ساقه)) متصل می کند. قسمت عمده دمبرگ را ((بافت چوبی|بافتهای چوبی)) و ((بافت آوند آبکشی|آبکشی)) تشکیل میدهند. دمبرگ معمولا به لبه پایه پهنک متصل است ولی در بعضی از گیاهان مانند __~~green:لادن~~__ و __~~green:کرچک~~__ به سطح زیرین برگ اتصال دارد. اینگونه برگها را __~~green:سپر~~__ میگویند. برگها فاقد دمبرگ را که پهنک آنها مستیما به ساقه متصل است بیدمبرگ یا چسبنده مینامند. قاعده برگ گاهی به صورت نیام (غلاف) گسترش مییابد و ممکن است دارای ضایعاتی به نام __~~green:گوشوارک و زبانک~~__ باشد. |
| !انواع برگ | | !انواع برگ |
| !!برگ گیاهان دو لپهای | | !!برگ گیاهان دو لپهای |
- | برگ گیاهان دو لپهای ممکن است ساده یا مرکب باشد برگ ساده فقط از یک قطعه تشکیل شده حال آن که برگ مرکب از چند قطعه کوچک به نام برگچه بوجود آمده است. در قاعده برگ گیاهان دو لپهای یک جفت گوشوارک و یک ((جوانه|جوانه جانبی)) قرار دارد. گسترش رگبرگها معمولا شبکهای است. |
+ | برگ گیاهان دو لپهای ممکن است ساده یا مرکب باشد برگ ساده فقط از یک قطعه تشکیل شده حال آن که برگ مرکب از چند قطعه کوچک به نام برگچه بوجود آمده است. در قاعده برگ گیاهان دو لپهای یک جفت گوشوارک و یک جوانه جانبی قرار دارد. گسترش رگبرگها معمولا شبکهای است. |
| !!برگ گیاهان تک لپهای | | !!برگ گیاهان تک لپهای |
- | برگ گیاهان تک لپهای از دو بخش __پهنک و نیام__ تشکیل شده است گسترش رگبرگهای آنها موازی است. در محل اتصال نیام به پهنک زبانک وجود دارد. در بعضی گونههای ((غلات)) در محل اتصال پهنک به نیام یک جفت گوشواره وجود دارد. |
+ | برگ گیاهان تک لپهای از دو بخش پهنک و نیام تشکیل شده است گسترش رگبرگهای آنها موازی است. در محل اتصال نیام به پهنک زبانک وجود دارد. در بعضی گونههای ((غلات)) در محل اتصال پهنک به نیام یک جفت گوشواره وجود دارد. |
| !!برگ بازدانگان | | !!برگ بازدانگان |
- | برگ اکثر بازدانگان سوزنی یا پولک مانند است. برای مثال ((برگ سوزنی)) در ((کاج)) و پولک مانند در ((سرو)) وجود دارد. برگهای سوزنی فقط یک رگبرگ دارند و به نوک تیزی ختم میشوند. |
+ | برگ اکثر بازدانگان سوزنی یا پولک مانند است. برای مثال برگ سوزنی در ((کاج)) و پولک مانند در ((سرو)) وجود دارد. برگهای سوزنی فقط یک رگبرگ دارند و به نوک تیزی ختم میشوند. |
| !آرایش جوانه برگ (آرایش برگ بر روی ساقه) | | !آرایش جوانه برگ (آرایش برگ بر روی ساقه) |
- | آرایش برگ های ساقه ای در طول ساقه بر سه نوع است.
*__برگهای متقابل :__ آرایش برگها به صورتی است که در هر گره دو برگ روبروی هم قرار گرفتهاند مانند ((زبان گنجشک)) ، ((یاس بنفش)).
*__برگهای فراهم :__ در این آرایش برگی در هر گره بیش ار دو برگ وجود دارد مانند ((خرر زهره)). *__برگهای متناوب :__ در هر گره شاخه فقط یک برگ دیده میشود مانند ((گردو)). |
+ | *__~~green:برگهای متقابل:~~__ آرایش برگها به صورتی است که در هر گره دو برگ روبروی هم قرار گرفتهاند مانند __~~green:زبان گنجشک~~__ ، __~~green:یاس بنفش~~__.
*__~~green:برگهای فراهم:~~__ در این آرایش برگی در هر گره بیش ار دو برگ وجود دارد مانند __~~green:خررزهره~~__.
*__~~green:برگهای متناوب:~~__ در هر گره شاخه فقط یک برگ دیده میشود مانند ((گردو)). |
| !ساختار درونی برگ | | !ساختار درونی برگ |
| !!ساختار درونی دمبرگ | | !!ساختار درونی دمبرگ |
- | تمام سطح دمبرگ از بشره ای پوشیده شده که امتداد بشره ساقه است. و در درون آن پاراشیمی وجود دارد که رگبرگها از میان آن میگذرند. آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که در ساقه قرار دارند (((آوند آبکش|آوندهای آبکشی)) در خارج و آوندهای چوبی در داخل) وارد برگ میشوند. |
+ | تمام سطح دمبرگ از بشره ای پوشیده شده که امتداد بشره ساقه است. و در درون آن پاراشیمی وجود دارد که رگبرگها از میان آن میگذرند. آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که در ساقه قرار دارند (((آوند آبکش|آوندهای آبکشی)) در خارج و آوندهای چوبی در داخل)وارد برگ میشوند. |
| !!ساختار درونی پهنک | | !!ساختار درونی پهنک |
- | *بشره در دو سطح بالایی و پایینی برگ قرار دارد. |
+ | *بشره در دو سطح بالایی و پایینی برگ قرار دارد.
|
| *مزوفیل در بین دو لایه بشره واقع شده است.
| | *مزوفیل در بین دو لایه بشره واقع شده است.
|
- | *رگبرگها یا دستههای آوندی مزوفیل از دو نوع پارانشیم نردهای و حفرهای تشکیل شده است که فضای بین بشره زبرین زیرین برگ را پر میکند. رگبرگها ادامه ((بافت آوندی|رشتههای آوندی)) دمبرگ اند. ((آوند آبکش|آوندهای چوب - آبکش)) با همان وضعی که در ((ساقه)) قرار دارند وارد دمبرگ میشوند. انتهای رگبرگ عموما به یک تراکئید ختم میشود رگبرگها علاوه بر هدایت مواد ، نگاهدارنده بافتهای برگ نیز هستند. |
+ | *رگبرگها یا دستههای آوندی مزوفیل از دو نوع پارانشیم نردهای و حفرهای تشکیل شده است که فضای بین بشره زبرین زیرین برگ را پر میکند. رگبرگها ادامه رشتههای آوندی دمبرگاند. آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که در ((ساقه)) قرار دارند وارد دمبرگ میشوند. انتهای رگبرگ عموما به یک تراکئید ختم میشود رگبرگها علاوه بر هدایت مواد ، نگاهدارنده بافتهای برگ نیز هستند.
{img src=img/daneshnameh_up/f/f1/برگ.2.JPG}
|
|
| !تنوع و اقسام برگ | | !تنوع و اقسام برگ |
- | رشد متفاوت و غیر منظم بخشهای مختلف پهنک ، در برگهای گیاهان مختلف سبب اکال متفاوت آنها میشود. بطور کلی برها را بر حسب وضع پهنک به دو دسته بزرگ تقسیم میکنند.
#برگهایی که پهنک واحدی دارند و به آنها برگهای ساده میگویند. />#برگهایی که پهنک آنها از برگچههای متعدد تشکیل میشود به برگهای مرکب مرسوماند.
#پهنک برگهای ساده ممکن است کامل بوده ، یا به حاشیه به علت بریدگیها یا فرورفتگیها اشکال مختلف پیدا کند. انواع برگهای ساده را از روی پهنک و کناره آنها که دارای دندانه یا کنگره است و همچنین بر حسب نوع و عمق بریدگی حاشیه که سطحی است و یا کم و بیش به رگبرگ و سطحی میرسد نامگذاری میکنند.
#برگهای مرکب از برگچههای متعدد تشکیل میشوند، اگر برگچههای برگ مرکب در طرفین یک ((رگبرگ)) مشترک که راشی نام دارد قرار گیرند آنرا برگ مرکب شانهای یا پرمانند میگویند. دیگر از اشکال مهم برگ مربوط به وضع و اشکال نوک و کنارههای پایینی آن است که در شناسایی انواع گیاهان اهمیت مخصوص دارند.
> >عده ای از مولفان برگهای مرکب شانهای را ابتدایی تر از برگهای کامل یا ساده میدانند و به عبارت دیگر تکامل برگ را از حالت مرکب بودن به طرف سادگی و کامل شدن عنوان میکنند. مورفولوژیستها برای اثبات این نظریه دلایل بیشماری از مقایسه برگ یا فروند گیاهان فسیلی یا گیاهان امروزی ذکر میکنند. در طبیعت فعلی نیز برخی از درختان که برگهای مرکب شانه ای دارند مانند ((کرات)) یا ((لیلکی)) که در جنگلهای اطراف ((دریای خزر)) فراوان میروید، دارای برگهای مرکبی هستند که بعضی از برگچههای آنها با برگچههای مجاور خود چسبیده و یکی شدهاند. !قهای برگ *__تعرق :__ دفع آب به صورت بخار از سطح برگ را ((تعرق)) میگویند. تعرق به صورت روزانه ، پوستی و عدسکی صورت میگیرد. ولی به صورت روزانهای بیشتر دیده میشود. اهمیت تعرق به سبب تعرق جریان یافتن آب در ((گیاهان)) است.
*__تعریق :__ دفع آب به صورت مایع از سطح برگ را تعریق مینامند.
*__((فتوسنتز)) :__ فرآیندی است که در آن گیاهان سبز در برابر ((نور خورشید)) و با استفاده از ((دیاکسید کربن)) هوا و همچنین ((آب)) ، ((گلوکز)) میسازند و اکسیژن آزاد میکنند.
*__تنفس :__ فرآیند آزاد سازی ((انرژی شیمیایی)) مواد غذایی را به کمک ((اکسیژن)) تنفس میگویند. |
+ | !!برگ ساده برگهایی که پهنک واحدی دارند و به آنها برگهای ساده میگویند. پهنک برگهای ساده ممکن است کامل بوده ، یا به حاشیه به علت بریدگیها یا فرورفتگیها اشکال مختلف پیدا کند. انواع برگهای ساده را از روی پهنک و کناره آنها که دارای دندانه یا کنگره است و همچنین بر حسب نوع و عمق بریدگی حاشیه که سطحی است و یا کم و بیش به رگبرگ و سطحی میرسد نامگذاری میکنند. />!!برگ مرکب برگهایی که پهنک آنها از برگچههای متعدد تشکیل میشود به برگهای مرکب مرسوماند. برگهای مرکب از برگچههای متعدد تشکیل میشوند، اگر برگچههای برگ مرکب در طرفین یک رگبرگ مشترک که __~~green:راشی~~__ نام دارد قرار گیرند آن را __~~green:برگ مرکب شانهای~~__ یا پرمانند میگویند. دیگر از اشکال مهم برگ مربوط به وضع و اشکال نوک و کنارههای پایینی آن است که در شناسایی انواع گیاهان اهمیت مخصوص دارند.
عده ای از مولفان برگهای مرکب شانهای را ابتداییتر از برگهای کامل یا ساده میدانند و به عبارت دیگر تکامل برگ را از حالت مرکب بودن به طرف سادگی و کامل شدن عنوان میکنند. مورفولوژیستها برای اثبات این نظریه دلایل بیشماری از مقایسه برگ یا فروند گیاهان فسیلی یا گیاهان امروزی ذکر میکنند. در طبیعت فعلی نیز برخی از درختان که برگهای مرکب شانهای دارند مانند __~~green:کرات~~__ یا __~~green:لیکلی~~__ که در جنگلهای اطراف ((دریای خزر)) فراوان میروید، دارای برگهای مرکبی هستند که بعضی از برگچههای آنها با برگچههای مجاور خود چسبیده و یکی شدهاند. !ایف برگ *__~~green:تعرق:~~__ دفع آب به صورت بخار از سطح برگ را ((تعرق)) میگویند. تعرق به صورت روزنهای ، پوستی و عدسکی صورت میگیرد. ولی به صورت روزنهای بیشتر دیده میشود. اهمیت تعرق به سبب تعرق جریان یافتن آب در ((گیاهان)) است.
*__~~green:تعریق:~~__ دفع آب به صورت مایع از سطح برگ را تعریق مینامند.
*__~~green:فتوسنتز:~~__ ((فتوسنتز)) فرآیندی است که در آن گیاهان سبز در برابر ((نور خورشید)) و با استفاده از ((دیاکسید کربن)) هوا و همچنین ((آب)) ، گلوکز میسازند و ((اکسیژن)) آزاد میکنند.
*__~~green:تنفس:~~__ فرآیند آزاد سازی ((آدنوزین تری فسفات|انرژی شیمیایی مواد غذایی)) را به کمک اکسیژن ((تنفس در گیاهان|تنفس)) میگویند. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
- | *((انتقال آب در گیاهان)) | |
- | *((تبادل گازی در گیاهان)) | |
| *((تعرق)) | | *((تعرق)) |
- | *((تغذیه گیاه)) *((تنفس گیاه)) *((درختان پهن برگ)) *((رشد رگ)) *((رشد سا)) *((رشد ریشه)) *((رشد گیاه)) *((گبرگ)) |
+ | *((تنفس در گیاهان)) *((رشد ی گیاهن)) |
| *((ریشه)) | | *((ریشه)) |
| *((ساقه)) | | *((ساقه)) |
| *((فتوسنتز)) | | *((فتوسنتز)) |
| + | *((گیاه شناسی)) |
| *((مورفولوژی برگ)) | | *((مورفولوژی برگ)) |
| *((مورفولوژی ریشه)) | | *((مورفولوژی ریشه)) |
| *((مورفولوژی ساقه)) | | *((مورفولوژی ساقه)) |
- | {picture file=img/daneshnameh_up/d/d8//Leaves_opposite.jpg} | |
- | ((سایر خواص برگ)) | |