تاریخچه ی:
برخورد نیکو در گفتگو
تفاوت با نگارش: 1
| - | وند تعا در ((آدا قرائت قرآن|قرآن کریم ))سوره نحل آیه 125 می فرماید: « ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن ان ربک هو اعلم بمن ضل عن سبیله وهو اعلم باالمهتدین.» (ای پیامبر، به وان به وی راه پروردگارت با کمت و پندهی نیکو و با نها به نحو وی مادله کن که پروردگارت به گمراهان و نیز به راهیافتگان داناتر است. » |
+ | V{maketoc}
!ورد یک در قرآن
خداون در ((قرآن کریم))، سوره نحل، آیه 125 میفرماید:« __ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن ان ربک هو اعلم بمن ضل عن سبیله وهو اعلم باالمهتدین__ » (ای پیامبر، مردم را با حکمت و پندهای نیکو ه راه پروردگارت دعوت کن، و با آنها ه نحو پسندیده‌ای بحث کن، چرا که پروردگارت به گمراهان و اه‌یافتگان داناتر است.»
از این آیه و نظایر آن درمی‌یابیم که برای هدایت گمشدگان و گمراهان از طریق مستقیم، باید به مجادله و گفتگو پرداخت ولی بحث و گفت و شنودی که ه طریق نیکو و صحیح باشد.
حث و جدل دو گونه است:«جدال احسن» و «جدال حرام» که به آن مِراء می‌گویند.
((حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و له|رسول دا)) می فرمید:«پرهیزکارترین مردم کسی است که جدل و و بحثهای غیر منطقی را ترک کند؛ گرچه در سخن خود حق باشد.»
!برخورد نیکو در زندگی روزمره />{picture=atr.jpg height=250 width=250 align=left} با استفاده از سنت ((پیامبر اکرم )) درباره برخورد نیو ر زندگی روزمره می توان به موارد زیر اشاره کرد
*تبسم همیشگی
*زود سلام کردن
*استفاده از بوی خوش
*آرام و متین راه رفتن
*دست دادن با دیگران و دست خود را نکشیدن
*خوش لباسی
*خوش زبانی و دوری از فحش و ناسزا
!شرط مسلمانی
و در حدیثی از ((پیامبر اکرم)) ص آمده است: ((ترجمه:مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبان او در آسودگی باشند~المسلم من سلم المسلمون من لسانه و یده))؛ مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبان او آسوده باشند.
!بیست گناه زبان از دید غزالی
غزالی در احیاء العلوم بیست گناه کبیره یا انحراف را که از زبان سر می زند برشمرده است ه عبارتن از: 1 . دروغ 2 . غیبت 3 . سخن چینی 4 . نفاق در سخن (ذواللسانین بودن) 5 . مدح بیجا 6 . بدزبانی و دشنام 7 . غنا و اشعار نادرست 8 . افراط در مزاح 9 . سخریه و استهزاء 10 . افشاء اسرار دیگران 11 . وعده خلاف 12 . لعن و نابجا 13 . خصومت و نزاع 14 . جدال و مراء 15 . گفتگو در امور باطل 16 . پرحرفی 17 . گفتگو در اموری که به انسان مربوط نیست 18 . وصف مجالس شراب و قمار و گناه 19. سؤال و جستجو از مسائلی که از عهده درک انسان بیرون است 20 . تصنع و تکلّف در سخن ـ
ده عنوان دیگر را هم می توان به این ها اضافه کرد:
1 . تهمت زدن 2 . شهادت باطل 3 . اشاعه فحشا و نشر شایعات بی اساس 4 . خودستائی 5 . اصرار بیجا 6 . خشونت در سخن 7 . ایذاء با زبان 8 . مذمت از کسی که مستحق ذم نیست 9 . کفران نعمت به وسیله زبان 10 . تبلیغ باطل. |
| - | ا ای یه نیر آن ی ی برای دسگیری دگان و مراهان از ی مستیم، باید به ماده و تگو دات وی بحث گفت و نودی که به طریق یکو و حیح باشد. |
+ | !جدال ممنو
((حضرت امام جعفر صادق علی لسلام|امام صادق علیه اسلام)) در ((سخن نو~یث)) مفصّلی میفرماید:
جدال ناپسند آن است ک با کسی بحث کی ا دلی باطلی برای تو بیاورد ولی تو برای او دلیل صحیحی نیاوری، و فقط سن او را انار کنی. پس بای برای ابطال هر سخن باطلی یل یاوری. از سوی دیگر، گاهی شخص مقابل حرف صحیحی میزند و تو آن را انار می‌کنی، از ترس اینکه نمی دانی راه خلاصی از ن چگونه ست. ای هم صحیح نیست بر ((شیعه|شیعیان)) ما حرام است، زیرا باعث میشود کسانی که با آنها بحث می‌کنی، چون شما ضعیف‌تر هستید، در عیده باطل خود، راسختر و ثابت‌ق‌تر شوند و سانی که موافق شما هستن و شا بحث شمایند، با یدن ضعفتان، دل‌هایشان به گمراهی و شک بیتد. بنابراین اگر در بحث، سخ حقّی گفته شد، قبول کنی.
اما جدال احسن و نیکو فتگویی است که طبق اوامر الهی صورت بگیرد؛ به طوری که عذری برای طرف مقابل بای نماند، بلکه با برهان و دلیل منطقی، شُبَهات بر طرف شود.
پ تنها سخنِ حق گفتن کافی نیست، بلکه باید نحوه گفتن هم به گونه ای باشد که طرف مقابل به لجبازی و دشمنی کشیده نشود. |
| - | ا یگر، یات رایت از ِراء که به منای همان ت و بث ، نی ده.
بنبراین د د عنی جدال و مِراء دقّت کرد تا موضوع ون ردد ا ی گوییم ز بسی ایات به ست می آید ک دال، گونه ت: « دال ن» و «جدال ام» که به مراء عبیر یشود. |
+ | امم ر لیه للم می رای:«ر کس به م با زبانش کد و ب منن ا ه بث بپرداد، خدن او رادر ((معد|ر یام)) ب همن یل به نق می‌آد، یی مو تیید وند ا.» />!همچین بیید: |
| - | ((حضرت امام جعفر صادق علیه السلام|امام صادق علیه السلام ))در حدیث مفصّلی میفرماید: « جدالی که نیکو نیست به این معناست که با کسی بحث کنی و او دلیل باطلی را برای تو بیاورد ولی تو برای او دلیل صحیحی نیاوری، بلکه فقط سخن او را انکار کنی.
پس باید برای ابطال هر سخن باطلی، دلیل بیاوری، یا اینکه شخص حرف صحیحی میزند و تو آنرا انکار می کنی؛ از ترس اینکه نمی دانی راه خلاصی از آن چگونه است، این هم صحیح نیست و بر ((شیعه|شیعیان)) ما حرام است زیرا باعث میشود کسانی که با آنها بحث می کنید، چون شما ضعیف تر هستید، در عقیده باطل خود، راسختر و ثابت قدمتر میشوند و کسانیکه موافق با شما هستند و شاهد بحث شمایند، با دیدن ضعفتان، قلبهایشان به گمراهی و شک بیفتد بنابر این اگر در بحث، سخن حقّی گفته شد، قبول کنید.
اما جدال احسن و نیکو، گفتگویی است که طبق اوامر الهی صورت بگیرد؛ به طوریکه عذری برای طرف مقابل باقی نماند. بلکه با برهان و دلیل منطقی، شُبَهات را بر طرف نماییم.
مِراء به معنای جدال بر باطل است؛ آنهم برای غلبه کردن بر طرف بحث و نیز برای اظهار فضل و کمال؛ بدون اینکه غرض دینی داشته باشد یا برای تعصب و امثال آن که اینگونه بحثها نه تنها فایده ای ندارد، بلکه طرف مقابل را در حرف باطل خودش راسختر مینماید لذا فرموده اند: « مراء ابطال باطل است به یک باطل دیگر. »
اما جدال احسن راهی است منطقی و بر پایه استدلال و برهان که در تاریخ نمونه های زیادی دارد و در روایات نیز به آن امر شده ست. لذا امام باقر علیه السلام می فرماید: « هر کس به ما با زبانش کمک کند و با دشمنان ما به بحث بپردازد، خداوند او رادر ((روز قیامت ))با همان دلیل به نطق می آورد، یعنی مورد تأیید خداوند است.» و از طرف دیگر، ((حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله|رسول خدا ))می فرماید: « پرهیزکارترین مردم کسی است که مِراء و بحثهای غیر منطقی را ترک کند؛ گرچه در سخن خود حق باشد؛ پس تنها سخنِ حق گفتن کافی نیست، بلکه باید نحوه گفتن هم به گونه ای باشد که طرف مقابل به لجبازی و دشمنی کشیده نشود.
منابع: بحارالانوار، ج 2، ص 124 تا 140.
>>بحارالانوار، ج 73، ص 396 تا 409. |
+ | !منابع:
بحارالانوار، ج 2، ص 124 تا 140.
بحارالانوار، ج 73، ص 396 تا 409. |
