||
ترکیباتی که دارای فرمولهای بسته مشابه ولی فرمولهای گسترده متفاوت باشند را ایزومری میگویند.||
!دیدکلی
این کلمه از واژه یونانی isos به اضافه meros به معنای ( ساخته شده از بخشهای یکسان ) گرفته شده است. ایزومرها از جهت خصوصیات فیزیکی یا صفات شیمیایی با یکدیگر اختلاف دارند.
!طبقهبندی
بسیاری از ((شیمیدانان)) ایزومرها را به دو دسته تقسیم میکنند:
!!((ایزومر ساختمانی))
این ایزومرها اصولا در فرمولهای ساختمانی از یکدیگر متمایزند. به عبارت دیگر این ایزومرها از نظر شیوه اتصال اتمها متفاوتند، که شامل انواع زیر هستند:
*__((ایزومر زنجیری|ایزومرهای زنجیری))__ دو یا چند ترکیب با ((فرمول مولکولی)) یکسان که از نظر شاخهدار شدن ((زنجیر کربنی)) با یکدیگر متفاوتند نسبت به هم ایزومر زنجیری هستند. بنابراین اختلاف این ترکیبات در شکل زنجیر است.
*__((ایزومر موضعی|ایزومرهای موضعی))__ این ایزومرها به یک خانواده از ((ترکیبات آلی)) تعلق دارند و تنها اختلافشان در موقعیت گروه آلی است.
*__((ایزومر گروههای عاملی|ایزومرهای گروههای عاملی))__ این ایزومرها به خانوادههای متفاوتی از ترکیبات آلی مربوط میشوند که تنها فرمولهای مولکولی مشابه دارند. بطور مثال ((الکل)) {TEX()} {C_2H_5OH} {TEX} و ((اتر)) {TEX()} {CH_3OCH_3} {TEX} با هم ایزومر گروه عاملی هستند.
!!((ایزومر فضایی|ایزومرهای فضایی))
این ایزومرها دارای فرمولهای گسترده مسطح یکسانی هستند ولی در آرایش فضایی اتمهای تشکیل دهنده متفاوتند.
*__((ایزومر هندسی|ایزومرهای هندسی)) ( ایزومرهای سیس - ترانس )__ اینگونه ایزومری در ترکیباتی ظاهر میشود که ساختمان مولکول امکان چرخش حول پیوند C - C را بعلت وجود یک ((پیوند دوگانه)) یا بسته بودن زنجیر از بین برده باشد. مثلا برای ترکیب {TEX()} {CH_3CH = CHCH_3} {TEX} دو فرمول گسترده فضایی میتوان نوشت:
{picture file=img/daneshnameh_up/CH_ALI_EZOMERI_03.jpg}
*__((ایزومر نوری|ایزومرهای نوری)) (پیکربندی)__ این نوع ایزومری در ((مولکول کایرال|مولکولهای کایرال)) وجود دارد. اگر دو ترکیب از هر لحاظ با هم مشابه باشند بر یکدیگر منطبق میشوند در حالیکه یک مولکول کایرال ممکن است دارای یک ((ایزومر فضایی)) باشد که بر تصویر آینهاش منطبق نیست (انانتیومر). تفاوت چنین ایزومرهایی مانند اختلاف دست چپ و راست است.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((ایزومر ساختمانی))
*((ایزومر گروههای عاملی))
*((ایزومر موضعی))
*((ایزومر فضای))
*((ایزومر نوری))
*((ایزومر هندسی))
*((ترکیبات آلی))
*((کربن))
*((مولکول کایرال))