منو
 صفحه های تصادفی
توهم
کارگردان تلویزیونی
ملکشاه سلجوقی
پراکندگی سنگهای دگرگونی در ایران
معاذ بن کثیر
تعارض عقل و شرع در اندیشه علامه طباطبایی
رانت نفتی در ایران 1
کاوشگرهای مارینر
توپ تنیس
کاکوگزن
 کاربر Online
979 کاربر online
تاریخچه ی: اکوسیستم

در حال مقایسه نگارشها

نگارش واقعی نگارش:5

منظور از اکوسیستم مجموعه جانداران یک محیط به همراه کلیه عوامل و تشکیل دهنده‌های آن محیط است. بنابراین بطور خلاصه اکوسیستم را می‌توان با عبارت محیط و موجودات زنده آن تعریف کرد. و این واژه از دو کلمه Endogical و System تشکیل یافته است که به معنای مجموعه موجودات زنده و محیط زندگی آنها می‌باشد.

مفاهیم کلی

هر موجود زنده به تنهایی یک سیستم یا مجموعه منظم است و در عین حال ممکن است از سیستمهای کوچکتر تشکیل یابد. وقتی موجودات زنده اجتماع و تشکل می‌یابند، روتبط نظام‌مندی بین آنها پدیدار می‌شود و در نهایت وقتی همه موجودات زنده در یک محیط قرار می‌گیرند، یک سیستم بزرگتر را تشکیل می‌دهند که به دلیل وجود روابط قانونمند و هدفدار بین محیط و جانداران ، این مجموعه سیستم اکولوژیک یا اکوسیستم نامیده می‌شود. استقرار پایدار هر اکوسیستم منحصرا به مشارکت همه اجزای اصلی در ساختمان آن بستگی دارد. بدیهی است اگر مثلا عوامل غیر زنده لازم وجود نداشته باشد، پایداری اکوسیستم هم ، غیر ممکن خواهد بود. بر این اساس اکوسیستم از اجزای زیر تشکیل یافته است.


تصویر




  1. مجموعه عوامل غیر زنده.

  2. تولید کننده‌ها یا گیاهان کلروفیل‌دار.

  3. مصرف کننده‌ها شامل دو گروه: گیاهخواران یا مصرف کننده‌های ردیف اول و گوشتخواران یا مصرف کننده‌های ردیف دوم.

  4. تجزیه کننده‌ها.

انواع اکوسیستم از نظر ناقص یا کامل بودن چرخه مواد

اکوسیستمهای ناقص آنهایی هستند که چرخه ماده در آنها تقریبا بسته است و اکوسیستمهای کامل آنهایی هستند که مبادله ماده بین محیط و موجود زنده کاملا بسته نیست. مثلا در یک دریاچه ، انرژی آفتاب به دلیل جذب مواد و تثبیت انرژی آفتاب از طریق گیاهان ، ذخیره می‌شود و به مصرف ماهیها مصرف می‌رسد. مرغان ماهیخوار این مواد را با صید ماهی دریافت کرده و فضولات مرغان ماهیخوار و اجساد آنها به اکوسیستمهای دیگر وارد می‌شود.

به این ترتیب چرخه ماده ، به صورت کامل بسته در نمی‌آید. در اکوسیستمهای مصنوعی (مصرف کننده و تولید کننده با دخالت انسان استقرار یافته است) نیز به این صورت است. اما اگر همه اکوسیستمهای کره زمین را یک اکوسیستم تلقی کنیم، این مجموعه حالت اکوسیستم کامل دارد. زیرا در این اکوسیستم بزرگ مجموعه موادی که از محیط گرفته می‌شود سرانجام به محیط باز می‌گردد.

مکانیسم روند تولید در اکوسیستم

روند توالی یا انباشتن انرژی در اتمهای کربن مستلزم آن است که اتمهای هیدروژن از یک ملکول محتوی هیدروژن جدا گردد و به اتمهای کربن که از تجزیه CO2 بدست می‌آیِند، اتصال داده شود. گیاهان کلروفیل‌دار برای اخذ هیدروژن ، ملکولهای آب (H2O) را تجزیه و ضمن تولید مواد آلی ، اکسیژن را آزاد می‌کنند. علاوه بر گیاهان کلروفیل‌دار ، برخی از باکتریها نیز عمل فتوسنتز را انجام می‌دهند. اما منبع هیدروژن برای این باکتریها H2O نیست، بلکه یک ترکیب دیگر است. برای مثال ، باکتریهای سبز آزاد کننده گوگرد بجای H2O و H2S را تجزیه و در نتیجه بجای رها کردن O2 ، گوگرد یا S را آزاد می‌کنند.



تصویر

مکانیسم روند مصرف در اکوسیستم

اساس روند مصرف مبتنی بر تجزیه یا شکستن ترکیبات آلی حاصل از روند تولید است که به دو صورت انجام می‌شود:
  • تنفس هوازی: در این روند ، مواد آلی با طی مسیرهای طولانی در نهایت با اتمهای اکسیژن ترکیب می‌شوند.
  • تخمیر یا تنفس غیر هوازی: در جریان این روند ، مواد قندی به صورت کامل شکسته نمی‌شوند، بلکه سهمی از آرایش مواد قندی حفظ می‌شود. به همین دلیل تمام انرژی انباشته در آنها آزاد نمی‌گردد.

زنجیر غذایی و شبکه غذایی در اکوسیستم

در دانش اکولوژی هر یک از از سطوح انباشتگی مواد آلی یا انرژی را یک پله غذایی یا یک سطح غذایی (trophilevel) می‌نامند و تولید کننده‌ها بالطبع سطح اول و هر یک از ردیفهای مصرف کننده ، یک سطح دیگر تلقی می‌شوند. این زنجیره‌های غذایی مستقل از هم نیستند و بین اکثر زنجیره‌های غذایی حلقه‌های مشترک وجود دارد.

برای مثال در یک اکوسیستم مرتعی ، یک زنجیره غذایی با سه حلقه گیاه ، خرگوش و گرگ استقرار می‌یابند و زنجیر دیگری نیز با سه حلقه گیاه ، گوسفند و گرگ تشکیل می‌شود. حلقه سوم بین دو زنجیر مشترک است. پس گرگ این دو زنجیر را بهم پیوند می‌دهد. مجموعه زنجیره‌های غذایی را که باهم حلقه‌های مشترک دارند در اصطلاح رشته یا شبکه غذایی (tood Web) می‌نامند.

هرمهای اکوسیستم

هر چقدر از پله پایین‌تر اکوسیستم به طرف پله‌های بالاتر پیش رویم، تعداد موجودات زنده پله‌ها کمتر می‌شود، در واقع می‌توان گفت مقدار انرژی انباشته در پله‌های اکوسیستم از پایین به بالا به تدریج کاهش می‌یابد. توجه به این مطلب ، انگیزه اصلی طرح مبحثی تحت عنوان هرمهای اکوسیستم است. اگر در یک اکوسیستم ، موجودات زنده پله اول را یک جا جمع کنیم و بعد موجودات زنده پله‌های دیگر را به همان توالی طبیعی به ترتیب پله‌ها روی هم قرار دهیم، شکل عمومی آنها ، به صورت یک هرم خواهد بود.

اگر گیاهان و حیوانات موجود در اکوسیستم از نظر مدت زمان رشد ، حجم و وزن بدن با همدیگر هماهنگ باشند می‌توان از هرم تعداد ، به عنوان هرم وزن استفاده نمود به این نوع هرم ، هرم وزن زنده یا توده زنده نیز گفته می‌شود. اما شرط اصلی این هرم این است که همه موجودات زنده همه پله‌های آن یکساله باشد اگر بیشتر از این باشد هرم وزن زنده گویایی خود را از دست می‌دهد.

چرا که در اینحالت ، وزن زنده جانداران مختلف در این هرم ، در طول یکسال یکسان نخواهد بود. مثلا وزن زنده مصرف کنندگانی مانند فیل و زرافه ، در یکسال تفاوت فاحشی خواهد داشت. به خاطر همین ، هرم انرژی مطرح گردید که منظور از آن ، محاسبه مقدار انرژی‌ای است که در مدت معینی در هر کدام از پله‌های اکوسیستم ذخیره می‌شود در اینحالت مقدار انرژی انباشته شده در مدت معین مثلا یکسال ، ملاک رسم هرم قرار می‌گیرد.



تصویر

اکوسیستم آب

عوامل غیرزنده

  • دما: در اکوسیستمهای آب دما نقش ارزنده‌ای دارد زیرا گرمای ویژه آب زیاد است و می‌تواند به تدریج مقدار زیادی گرما را جذب کند و یا ازدست بدهد. بنابراین موجودات آبزی کمتر از موجودات خشکی‌زی در معرض تغییرات شدید دما قرار می‌گیرند. حیات دراعماق زیاد بستگی به این دارد که مواد غذایی تا چه حد از سطح به آنها برسد. در هر حال جثه جانوران نواحی عمیق کوچک است. در اعماق تاریک اقیانوسها تولید کننده‌ای وجود ندارد و تنها عده کمی مصرف کننده با جثه کوچک دیده می‌شود.

  • گازها: دو گاز مهم و موثر در حیات یعنی O2 و CO2 را بررسی می‌کنیم که اکسیژن در آب بسیار کمتر از هواست. مقدار اکسیژن هوا در یک لیتر هوا و در دمای 15 درجه سانتیگراد ، 210 سانتیمتر مکعب است ولی مقدار O2 در یک لیتر آب شیرین و دمای 15 درجه سانتیگراد 7.2 سانتیمتر مکعب است. که مقدار آن درآب شور به 5.8 سانتیمتر مکعب کاهش می‌یابد. آبزیان با این مقدار کم اکسیژن سازش حاصل کرده‌اند و دستگاه تنفسی آنها قادر است که اکسیژن مورد نیاز بدن را از آب جذب نمایند.

عوامل زنده اکوسیستم‌های آب

موجودات زنده اکوسیستمهای آب عبارتنداز : تولیدکننده‌ها ، مصرف کننده‌ها و تجزیه کننده‌ها که این موجودات برحسب اینکه اکوسیستم ، آب شور داشته باشد یا آب شیرین فرق خواهد کرد.


  • تولیدکنندگان: در آبهای شور یا دریاها فقط فیتوپلانکتونها هستند ولی در آبهای شیرین گیاهان آبی نیز جزء تولیدکنندگان هستند.

  • مصرف کنندگان: عبارتنداز موجوداتی که از فیتوپلانکتونها تغذیه می‌کنند (مثل سخت پوستان) و ماهی‌های کوچکتر و بعد ماهی‌های بزرگتر.

  • تجزیه کنندگان: شامل بعضی باکتریها و قارچها هستند که با تجزیه اجساد جانداران آبزی باعث می‌شوند که چرخه مواد در آب برقرار بماند.



تصویر

اکوسیستمهای خشکی

توندرا

آب و هوای سرد دارد و زمین اغلب پوشیده از یخ است و فصل گرما حدود 60 روز است. منطقه وسیع و بی‌درخت حاشیه اقیانوس منجمدشمالی توندرا است و گیاهانی مثل خزه ، گلسنگ ، گیاهان علفی و درختان کوتاه دارد.

جنگل

جنگل درختان پهن برگ ، جنگلهای مناطق گرمسیری و جنگل مخروطداران از مهمترین اکوسیستمها محسوب می‌شوند.

مرتع

در این منطقه باران نامنظم می‌بارد و بین 18 تا 70 سانتیمتر در سال است. به همین دلیل درختان پایدار نمی‌مانند. درتمام نقاط سطح زمین کم و بیش وجود دارند. گیاهان بیشتر علفی یا درختچه هستند. جانورانی مثل خرگوش ، کانگورو ، روباه ، سنجاب و گرگ دیده می‌شود.

بیابان

باران در بیابان سالانه کمتر از 25 سانتیمتر و نامرتب است. رطوبت هوا کم و نور خورشید در روزها شدید است و شبها سرد و تبخیر زیاد است. دراثر باران کم مرتع ممکن است به بیابان تبدیل شود. 1.5 سطح زمین را پوشانده و در اغلب نقاط دنیا وجود دارد مانند کویرمرکزی ایران ، گیاهان این منطقه اغلب یک ساله و یا پایدار و دارای برگها و ساقه ضخیم و گوشتی هستند.

چشم انداز بحث

با توجه به اهمیت هر کدام از اعضای یک اکوسیستم خاص در تداوم آن بقای تک تک آنها ضروری و غیر قابل اغماض می‌باشد. اما درجه اهمیت هر یک از این اعضا ، با همدیگر فرق می‌کند. با این وجود ، باید برنامه‌های مربوط به زیست محیطی ، آنچنان در نظر گرفته شود که بقای همه موجودات یک اکوسیستم تضمین گردد.

مباحث مرتبط با عنوان

اکوسیستم Ecosystem
مجموعه‌ای از موجودات زنده که روابط همه جانبه‌ای با یکدیگر و با محیط دارند تشکیل یک مجموعه به هم مرتبط را می‌دهند که اکوسیستم گوییم. مانند اکوسیستم بیابان ، جنگل ، برکه آب و غیره. و بطورکلی اکوسیستمها را به اکوسیستم آب و اکوسیستم خشکی تقسیم می‌کنند. اکوسیستم می‌تواند به کوچکی یک گودال آب و یا به بزرگی یک اقیانوس باشد. همه اکوسیستمهای دنیا با هم زیست کره را تشکیل می‌دهند.

دیدکلی

درون هر اکوسیستم ، اعضای هر گونه گروهی را تشکیل می‌دهند که به آن جمعیت می‌گویند و این گروهها برای غذا و مکان با یکدیگر به رقابت می‌پردازند . جمعیتهای متفاوت یک جامعه را تشکیل می دهند که با اطراف خود در تماس است. عوامل بسیاری تعیین می کنند که چه موجوداتی در چه اکوسیستمی زندگی می کنند . برای مثال انواع گیاهانی که رشد می کنند به دمای آزمایش‌های مربوط به هوا ، میزان نور خورشید ، باران ، مواد غذایی موجود در خاک ، رقابت دیگر گیاهان و احتمال خورده شدن توسط حیوانات بستگی دارند. برای آسانتر نمودن مطالعه اکو سیستم، زیست شناسان گاهی اوقات آنها را طوری در نظر می‌گیرند که گویی از دنیای اطرافشان جدا هستند . با این وجود ، این کار منجر به اشتباه می‌شود. آب ، انرژی و مواد غذایی بطور عمده از طریق نور خورشید ، باران ، رودخانه‌ها و اجساد موجودات ، دایماَ به اکوسیستمهای جداگانه وارد و از انها خارج می شوند.

قسمتهای یک اکوسیستم

  1. عوامل زنده : تولیدکنندگان و مصرف کنندگان و تجزیه کنندگان
  2. عوامل غیرزنده : املاح کانی ، آب ، گازها ، نور ، دما ، PH و غیره
مراحل تغییر تدریجی یک اکوسیستم را توالی می‌نامند.

به عنوان مثال به علت ورود فاضلاب یک کارخانه به دریاچه و تغییر شرایط فیزیکی ، شیمیایی و PH آن ممکن است عده‌ای از موجودات زنده دریاچه از بین بروند و عده‌ای دیگر به جای آنها ظاهر شوند.

اکوسیستم آب

عوامل غیرزنده

  • دما : در اکوسیستمهای آب دما نقش ارزنده‌ای دارد زیرا گرمای ویژه آب زیاد است و می‌تواند به تدریج مقدار زیادی گرما را جذب کند و یا ازدست بدهد. بنابراین موجودات آبزی کمتر از موجودات خشکی زی در معرض تغییرات شدید دما قرار می‌گیرند.

    همچنین خشکی‌هایی که مجاور آبهای پهناور قرار دارند کمتر درمعرض تغییرات شدید دما قرار دارند. دمای سطح آب در اقیانوس منجمد کمی پایین‌تر از صفر و در آبهای استوایی حدود 28 درجه سانتیگراد است. با افزایش عمق این اختلاف کمتر می‌شود. دمای آب در زندگی موجودات زنده بسیار موثر است. مثلا درجایی که دما کمتر از 20 درجه باشد تشکیلات مرجانی بوجود نمی‌آید.

  • نور : نورهای قرمز و نارنجی توسط آب در همان ابتدا جذب می‌شوند. نورهای دیگر مانند آبی و بنفش تا اعماق دریا نفوذ می‌کنند. بنابراین نورهای مفید برای عمل فتوسنتز که می‌توانند تا عمق کمی در آب نفوذ کنند باعث شده که عمل فتوسنتز فقط در لایه‌های نازکی از سطح دریا انجام گیرد. با وجود اینکه طول موج نور آبی تا 550 متری نیز نفوذ می‌کند ولی پلانکتونهای گیاهی تا عمق تقریبا 70 متری محدود شده‌اند. حیات دراعماق زیاد بستگی به این دارد که مواد غذایی تا چه حد از سطح به آنها برسد. در هر حال جثه جانوران نواحی عمیق کوچک است. در اعماق تاریک اقیانوسها تولید کننده‌ای وجود ندارد و تنها عده کمی مصرف کننده با جثه کوچک دیده می‌شود.

  • گازها : دو گاز مهم و موثر در حیات یعنی O2 و CO2 را بررسی می‌کنیم که اکسیژن در آب بسیار کمتر از هواست. مقدار اکسیژن هوا در یک لیتر هوا و در دمای 15 درجه سانتیگراد ، 210 سانتیمتر مکعب است ولی مقدار O2 در یک لیتر آب شیرین و دمای 15 درجه سانتیگراد 7.2 سانتیمتر مکعب است. که مقدار آن درآب شور به 5.8 سانتیمتر مکعب کاهش می‌یابد. آبزیان با این مقدار کم اکسیژن سازش حاصل کرده‌اند و دستگاه تنفسی آنها قادر است که اکسیژن مورد نیاز بدن را از آب جذب نمایند.

CO2 در آب بیشتر از هوا است و این نکته از نظر عمل فتوسنتز در گیاهان آبزی اهمیت فوق العاده دارد.
  • مواد شیمیایی : درحدود 40 عنصر به صورت یون در آب دریا وجود دارد که در حیات جانداران آبزی اهمیت فوق العاده دارد. مهمترین عناصر برحسب مقدار عبارتنداز : کلر ، سدیم ، منیزیم ، گوگرد ، کلسیم ، پتاسیم. مواد مورد احتیاج گیاهان در آب عبارتنداز : نیتراتها ، فسفاتها ، املاح کلسیم و … شوری آب دریاها درحدود 35 گرم در لیتر می‌باشد در حالی که املاح آب شیرین در حدود یک گرم در لیتر است.

  • فشار : به علت برقراری تعادل ازنظر فشار در داخل و خارج موجود زنده ، وجود فشار زیاد در نواحی عمیق چندان محدودیتی برای حیات به حساب نمی‌آید.

عوامل زنده اکوسیستم‌های آب

موجودات زنده اکوسیستم‌های آب عبارتنداز : تولیدکننده‌ها ، مصرف کننده‌ها و تجزیه کننده‌ها که این موجودات برحسب اینکه اکوسیستم ، آب شور داشته باشد یا آب شیرین فرق خواهد کرد.


  • تولیدکنندگان : در آبهای شور یا دریاها فقط فیتوپلانکتونها هستند ولی در آبهای شیرین گیاهان آبی نیز جزو تولیدکنندگان هستند.

  • مصرف کنندگان : عبارتنداز موجوداتی که از فیتوپلانکتونها تغذیه می‌کنند (مثل سخت پوستان) و ماهی‌های کوچکتر و بعد ماهی‌های بزرگتر.

  • تجزیه کنندگان : شامل بعضی باکتریها و قارچها هستند که با تجزیه اجساد جانداران آبزی باعث می‌شوند که چرخه مواد در آب برقرار بماند.

اکوسیستم‌های خشکی

شامل توندرا - جنگل مخروط داران - جنگل درختان برگ پهن - جنگلهای مناطق گرمسیری و مرتع و بیابان می‌باشد.

توندرا

آب و هوای سرد دارد و زمین اغلب پوشیده از یخ است و فصل گرما حدود 60 روز است. منطقه وسیع و بی‌درخت حاشیه اقیانوس منجمدشمالی توندرا است و گیاهانی مثل خزه ، گل سنگ ، گیاهان علفی و درختان کوتاه دارد. تغییرات سازشی گیاهان توندرا عبارتنداز کوتاه شدن ساقه ، پرکرک شدن برگ ، محدود شدن زمان رشد و نمو و گل دادن. جانورانی مثل خرس سفید قطبی ، جغد و روباه سفید ، خرگوش و موش سفید و گرگ دیده می‌شود که تغییرات سازشی جانوران نیز عبارت است از : داشتن ذخایر چربی زیرپوست ، رنگ سفید ، داشتن خواب زمستانی و قدرت حفر مجاری ، چرخه در حیاتی کوتاه مدت.

جنگل مخروط داران (تایگا)

آب و هوای سرد دارد و فصل رویش و تولید مثل گیاهان حدود 3 ماه است در سال. (طولانی از توندرا) در شمال آسیا ، اروپا و آمریکا یعنی جنوب توندرا قرار دارد. گیاهانی مثل سرخدار ، کاج و سرو دارد. تغییرات سازشی گیاهان تایگا عبارتنداز : داشتن برگهای سوزنی یا فلسی و ساقه‌های قابل انعطاف. جانورانی مثل گوزن ، سنجاب ، خرگوش ، روباه ، گرگ ، برخی حشرات در این محل زندگی می‌کنند که تغییرات سازشی این جانوران مثل جانوران توندرا است. عده‌ای زمستان خوابند و عده‌ای مهاجرت می‌کنند. عده‌ای نیز روی برفها سرگردان باقی می‌مانند.

جنگل درختان پهن برگ

آب و هوا در تمام مدت سال معتدل و ملایم است و میزان باران سالانه 50 تا 130 سانتیمتر است. در آمریکای شمالی ، اروپای مرکزی ، سواحل دریای خزر ، جنوب ترکیه و لبنان ، قسمت عمده چین ، تمام ژاپن و شمال استرالیا قرار دارد. جانورانی مثل آهو ، بزکوهی ، خرس سیاه ، خرگوش ، روباه ، گربه وحشی و پلنگ و انواع جوندگان در این محل زندگی می‌کنند.

جنگلهای مناطق گرمسیری

گرما در تمام مدت سال زیاد ، طول شب و روز مساوی و باران سالانه متجاوز از 200 سانتیمتر است و در آمازون ، آمریکای جنوبی و مرکزی ، آفریقای مرکزی و غربی و بخشهای عمده هند و مالایا دیده می‌شود که بیشتر مناطق استوایی هستند. گیاهان چوبی و درختی بسیار بلند در این منطقه می‌روید که اغلب 30 تا 60 متر ارتفاع دارند. جانوران این منطقه عبارتنداز : پرندگان و پستانداران که کوچکتر از موجودات مشابه خود در جنگلهای معتدله هستند. خزندگان و بندپایان برعکس جثه بزرگ دارند.

مرتع

در این منطقه باران نامنظم می‌بارد و بین 18 تا 70 سانتیمتر در سال است. به همین دلیل درختان پایدار نمی‌مانند. درتمام نقاط سطح زمین کم و بیش وجود دارند. گیاهان بیشتر علفی یا درختچه هستند. جانورانی مثل خرگوش ، کانگورو ، روباه ، سنجاب و گرگ دیده می‌شود.

بیابان

باران در بیابان سالانه کمتر از 25 سانتیمتر و نامرتب است. رطوبت هوا کم و نور خورشید در روزها شدید است و شبها سرد و تبخیر زیاد است. دراثر باران کم مرتع ممکن است به بیابان تبدیل شود. 1.5 سطح زمین را پوشانده و در اغلب نقاط دنیا وجود دارد مانند کویرمرکزی ایران ، گیاهان این منطقه اغلب یک ساله و یا پایدار و دارای برگها و ساقه ضخیم و گوشتی هستند. ساقه و برگ تبدیل به خار شده و یا از کرک و مواد مومی پوشیده شده است. دارای ریشه‌های عمیق ولی ساقه کوتاه بوده و چرخه حیاتی کوتاه دارند. مثل گز ، گون ، انواع کاکتوس. خزندگان و جوندگان بیشتر از سایر جانوران هستند. همچنین انواعی از حشرات ، پرندگان و پستانداران دیده می‌شوند که جثه آنها کوچک بوده و در بسیاری از موارد به رنگ محیط خود می‌باشند. فعالیت آنها بیشتر بعد از غروب آفتاب است.

مباحث مرتبط با عنوان



تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 سه شنبه 10 آبان 1384 [03:53 ]   6   سمیه فارابی اصل      جاری 
 دوشنبه 24 اسفند 1383 [11:56 ]   5   حسین خادم      v  c  d  s 
 سه شنبه 01 دی 1383 [06:36 ]   4   فاطمه عیوضی      v  c  d  s 
 سه شنبه 01 دی 1383 [06:23 ]   3   فاطمه عیوضی      v  c  d  s 
 سه شنبه 01 دی 1383 [06:19 ]   2   فاطمه عیوضی      v  c  d  s 
 سه شنبه 01 دی 1383 [06:12 ]   1   فاطمه عیوضی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..