+ |
#مجموعه عوامل غیر زنده.
/>#تولید کنندهها یا گیاهن کلوفیدار.
#مصرف کنندهها امل و گروه: گیاهخواران ا مصر کننهای ردیف اول و گوشتخاران یا مصرف کنندههای ردیف دوم.
#جزیه کدهها. />!انواع کوسیستم از ظر ناقص یا کال بودن چر واد اوسیستمهای ناقص آنهایی هستند که چرخه ماده در آنها تقریبا بسته ا و اکوسیستمهای کامل آنهایی هستد که مباده ماده بی محیط و موجود زده کاملا بسته نیست. مثلا در یک ((ریاچ)) ارژی آفتاب ب دلیل جذب واد و تثبی انری آفتاب از طریق ((گیاان)) خیره میشود و به مصر مایه مصرف میرس. مرغا ماهیار این مواد را با صید ماهی ریفت کرده و فولات مغا ماهیار اجساد نه به اکوسیستمهای گر وا میشود.
به ای ترتیب ((جریان ماده و ارژی کوسیست|چرخه ماده)) ه صت کال بسته ر نمیآید. ر اکیستمهای مصنوعی (مصرف کننده و ولید ده با ات اسان ستقرار یفه ات) یز ب این صور ات. ا ار همه کیستمهای کر ین را یک اکوسیستم تلقی کنیم، این مجموعه الت کوسیست کامل دارد. زیرا در این اکوسیستم بزرگ مجموعه وادی که از میط گرفته میود رانجام ه می با میگدد. !مکانیسم ون تلید ر اکوسیتم روند تولی یا انباشتن ارژی در اتمهای رب مست ن است که اتمهای هیدرو از یک ملکول متی ((هیروژن)) جدا گردد و به اتمهای کربن ک ز یه __~~green:CO2~~__ بدست مییِند، اتصال داد شو. گیاهان کروفیلدار بری خذ یدروژن ، ملکهی آب (H2O) را تجزیه و ضمن تولید مواد آل ((اکسیژن)) را آزاد میکن. عوه گیهان کروفیلدار بری ز ((باکتری|باکتریا)) نز عمل ((فتونز)) انجام میدهند. اما م هیدروژن رای ن باکتریا H2O نیت، لکه ی تریب یگر است. برای ثا ، باکتریای ز آزاد کننده گوگد جای H2O و H2S جزیه و ر نتیجه بی رها رن O2 ((گوگرد)) یا S را آزاد میکنند.
dir align = left>
| | | |
- | <dt> {picture file=img/daneshnameh_up//eco1.jpg} |
+ | d> {img src=img/daneshnameh_up/d/d0/eco.7.jpg} |
| | | |
| | | |
| + | | |
| + | !مکانیسم روند مصرف در اکوسیستم |
| + | اساس روند مصرف مبتنی بر تجزیه یا شکستن ترکیبات آلی حاصل از روند تولید است که به دو صورت انجام میشود: |
| + | *تنفس هوازی: در این روند ، مواد آلی با طی مسیرهای طولانی در نهایت با اتمهای اکسیژن ترکیب میشوند. |
| + | *تخمیر یا تنفس غیر هوازی: در جریان این روند ، مواد قندی به صورت کامل شکسته نمیشوند، بلکه سهمی از آرایش مواد قندی حفظ میشود. به همین دلیل تمام انرژی انباشته در آنها آزاد نمیگردد. |
| + | !زنجیر غذایی و شبکه غذایی در اکوسیستم |
| + | در ((اکولوژی عمومی|دانش اکولوژی)) هر یک از از سطوح انباشتگی مواد آلی یا انرژی را یک پله غذایی یا یک سطح غذایی (__~~green:trophilevel~~__) مینامند و تولید کنندهها بالطبع سطح اول و هر یک از ردیفهای مصرف کننده ، یک سطح دیگر تلقی میشوند. این ((زنجیره غذایی|زنجیرههای غذایی)) مستقل از هم نیستند و بین اکثر زنجیرههای غذایی حلقههای مشترک وجود دارد.
برای مثال در یک اکوسیستم مرتعی ، یک زنجیره غذایی با سه حلقه گیاه ، خرگوش و گرگ استقرار مییابند و زنجیر دیگری نیز با سه حلقه گیاه ، گوسفند و گرگ تشکیل میشود. حلقه سوم بین دو زنجیر مشترک است. پس گرگ این دو زنجیر را بهم پیوند میدهد. مجموعه زنجیرههای غذایی را که باهم حلقههای مشترک دارند در اصطلاح رشته یا ((شبکه غذایی)) (tood Web) مینامند. |
| + | !هرمهای اکوسیستم |
| + | هر چقدر از پله پایینتر اکوسیستم به طرف پلههای بالاتر پیش رویم، تعداد موجودات زنده پلهها کمتر میشود، در واقع میتوان گفت مقدار انرژی انباشته در پلههای اکوسیستم از پایین به بالا به تدریج کاهش مییابد. توجه به این مطلب ، انگیزه اصلی طرح مبحثی تحت عنوان هرمهای اکوسیستم است. اگر در یک اکوسیستم ، موجودات زنده پله اول را یک جا جمع کنیم و بعد موجودات زنده پلههای دیگر را به همان توالی طبیعی به ترتیب پلهها روی هم قرار دهیم، شکل عمومی آنها ، به صورت یک هرم خواهد بود.
اگر گیاهان و حیوانات موجود در اکوسیستم از نظر مدت زمان رشد ، حجم و وزن بدن با همدیگر هماهنگ باشند میتوان از هرم تعداد ، به عنوان هرم وزن استفاده نمود به این نوع هرم ، __~~green:هرم وزن زنده~~__ یا توده زنده نیز گفته میشود. اما شرط اصلی این هرم این است که همه موجودات زنده همه پلههای آن یکساله باشد اگر بیشتر از این باشد هرم وزن زنده گویایی خود را از دست میدهد.
چرا که در اینحالت ، وزن زنده جانداران مختلف در این هرم ، در طول یکسال یکسان نخواهد بود. مثلا وزن زنده مصرف کنندگانی مانند ((فیل)) و ((زرافه)) ، در یکسال تفاوت فاحشی خواهد داشت. به خاطر همین ، هرم انرژی مطرح گردید که منظور از آن ، محاسبه مقدار انرژیای است که در مدت معینی در هر کدام از پلههای اکوسیستم ذخیره میشود در اینحالت مقدار انرژی انباشته شده در مدت معین مثلا یکسال ، ملاک رسم هرم قرار میگیرد. |
| + |
|
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {img src=img/daneshnameh_up/9/99/zist.jpg} |
| + | |
| + | |
| + | | |
| + | !اکوسیستم آب |
| + | !!عوامل غیرزنده |
| + | *__~~green:دما:~~__ در اکوسیستمهای آب دما نقش ارزندهای دارد زیرا گرمای ویژه آب زیاد است و میتواند به تدریج مقدار زیادی گرما را جذب کند و یا ازدست بدهد. بنابراین ((موجودات آبزی)) کمتر از موجودات خشکیزی در معرض تغییرات شدید دما قرار میگیرند. حیات دراعماق زیاد بستگی به این دارد که مواد غذایی تا چه حد از سطح به آنها برسد. در هر حال جثه جانوران نواحی عمیق کوچک است. در اعماق تاریک ((اکوسیستم دریایی|اقیانوسها)) تولید کنندهای وجود ندارد و تنها عده کمی مصرف کننده با جثه کوچک دیده میشود.
|
| + | *__~~green:گازها:~~__ دو گاز مهم و موثر در حیات یعنی O2 و CO2 را بررسی میکنیم که ((اکسیژن)) در آب بسیار کمتر از هواست. مقدار اکسیژن هوا در یک لیتر هوا و در دمای 15 درجه سانتیگراد ، 210 سانتیمتر مکعب است ولی مقدار O2 در یک لیتر آب شیرین و دمای 15 درجه سانتیگراد 7.2 سانتیمتر مکعب است. که مقدار آن درآب شور به 5.8 سانتیمتر مکعب کاهش مییابد. آبزیان با این مقدار کم اکسیژن سازش حاصل کردهاند و ((دستگاه تنفسی)) آنها قادر است که اکسیژن مورد نیاز بدن را از آب جذب نمایند.
|
| + | !!عوامل زنده اکوسیستمهای آب |
| + | موجودات زنده اکوسیستمهای آب عبارتنداز : تولیدکنندهها ، مصرف کنندهها و تجزیه کنندهها که این موجودات برحسب اینکه اکوسیستم ، آب شور داشته باشد یا آب شیرین فرق خواهد کرد.
|
| + | *__~~green:تولیدکنندگان:~~__ در آبهای شور یا دریاها فقط ((پلانکتون|فیتوپلانکتونها)) هستند ولی در آبهای شیرین گیاهان آبی نیز جزء تولیدکنندگان هستند.
|
| + | *__~~green:مصرف کنندگان:~~__ عبارتنداز موجوداتی که از فیتوپلانکتونها تغذیه میکنند (مثل ((سخت پوستان))) و ماهیهای کوچکتر و بعد ماهیهای بزرگتر.
|
| + | *__~~green:تجزیه کنندگان:~~__ شامل بعضی ((باکتری|باکتریها)) و ((قارچ|قارچها)) هستند که با تجزیه اجساد جانداران آبزی باعث میشوند که چرخه مواد در آب برقرار بماند. |
| + |
|
| + |
| | | |
| | | | | |
- | m> /><small> اکو سیستم جنگل
روباه سرخ تنها یکی از حیواناتی است به همراه گیاهان و خاک اکوسیستم را تشکیل می دهند. small> em> /></center> |
+ | {img src=img/daneshnameh_up/c/c2/eco.1.jpg} |
| | | |
| | | |
| | | | |