اسلام که آخرین و جامعترین دین آسمانی است، برنامههای گوناگون و جذابی برای تامین ابعاد جسمانی و روحانی فرد و جامعه دارد و پاسخگوی تمام نیازهای مادی و معنوی بشریت است. البته از دیدگاه اسلام همه چیز باید ابزار رسیدن به خدا و دستیابی به هدف نهایی آفرینش، یعنی عبودیت و بندگی، باشد. اندیشه جدایی دنیا و آخرت که بهانه تفکیک زندگی به کارهای دنیوی خالص و آخرتی خالص شود، ناصحیح و مردود است.
حج نیز یکی از برنامههای مهم، ارزشمند و متعالی اسلام است. خداوند در قرآن کریم میفرماید:«
ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا" »؛ _آل عمران، آیه 97_ (هرکس استطاعت دارد، واجب است که حج خانه خدا را به جا آورد.)
امیرالمومنین علی علیه السلام میفرمود:«خداوند حج
بیت الله الحرام را بر شما واجب کرده است؛ همان خانهای که آن را
قبله مردم قرار داده است و مردم همچون تشنهکامانی که به آبگاه میروند به سوی آن رو میکنند و همانند کبوتران به آن پناه میبرند. خداوند آن را مظهر تواضع مردم در برابر عظمتش و تسلیم آنان در برابر عزتش قرارداده است.»
از
امام صادق علیه السلام درباره اهمیت حج در جامعه اسلامی روایات فراوانی رسیده است:
« لایزال الدین قائما" ما قامت الکعبه»؛ (تا زمانی که
کعبه استوار و پابرجا باشد، دین پا برجا و افراشته است.)
«اگر مردم حج خانه خدا را رها کنند عذاب بر آنها نازل میشود و به آنها مهلتی داده نمیشود.»
« اگر مردم حج خانه خدا را رها کنند بر امام - حاکم اسلامی - لازم است که آنها را مجبور کند حج به جا آورند.»
«تاجران هیچ گونه عذری در تاخیر انداختن حج ندارند. اگر بازرگانای با امروز و فردا کردن نسبت به حج، حج به جا نیاورد و بمیرد، یکی از قوانین شریعت اسلام را ترک کرده است.»
ابان بن تغلب از حضرت صادق علیه السلام پرسید:
معنای این آیه چیست که:«خداوند کعبه را برای قیام و پابرجایی مردم قرار داده است»؟
فرمود:« خداوند کعبه را برای دین و زندگی دنیا ی مردم قرار داده است.»
منابع:
قرآن کریم، نهج البلاغه خطبه 1، وسائل شیعه، ج 8، ص 14، ح 5، ص 41، ح 8.