تاریخچه ی:
انواع گازهای آتشفشانی
تفاوت با نگارش: 1
| !مقدمه | | !مقدمه |
| اصولا با کاهش ((فشار)) ، حلالیت گازها در ((ماگما)) کم میشود، یعنی ابتدا گازها بیش از فشار خارج است، به سرعت انجام میشود و رفته رفته مقدار آن به حدی زیاد میشود که ماگما منظره جوشان پیدا میکند (((پدیده وزیکولاسیون)) Visiculation) بنابراین پدیده وزیکولاسیون پدیدهای است که در آن ماگما به دو فاز مایع و گاز تفکیک میشود و به علت خروج سریع گاز ، گدازه حالت جوشان پیدا میکند.
مقدار قابل ملاحظهای از گازهای آتشفشانی ، هنگام ((فعالیت آتشفشانی|فعالیت آتشفشان)) با شدت هر چه تمامتر از آن خارج میگردد که مشخص نمودن جنس آنها بسیار مشکل است، زیرا غالبا غیر ممکن است این گازها را که دارای دمای زیاد بدست آورد. به علاوه با ورود گازهای آتشفشانی به ((اتمسفر)) ، واکنشهای شیمیایی انجام میشود و ترکیب اصلی آنها تغییر میکند. جدیدترین بررسیهایی که در مورد گازهای آتشفشانی انجام شده است نشان میدهد که بسیاری از گازهای آتشفشانی منشا ثانوی دارند، چون اتمسفر اکسید کننده است در حالی که در اعماق زمین شرایط احیا غلبه دارد. از اینرو گازهای آتشفشانی را از دو نظر میتوان تقسیم نمود. | | اصولا با کاهش ((فشار)) ، حلالیت گازها در ((ماگما)) کم میشود، یعنی ابتدا گازها بیش از فشار خارج است، به سرعت انجام میشود و رفته رفته مقدار آن به حدی زیاد میشود که ماگما منظره جوشان پیدا میکند (((پدیده وزیکولاسیون)) Visiculation) بنابراین پدیده وزیکولاسیون پدیدهای است که در آن ماگما به دو فاز مایع و گاز تفکیک میشود و به علت خروج سریع گاز ، گدازه حالت جوشان پیدا میکند.
مقدار قابل ملاحظهای از گازهای آتشفشانی ، هنگام ((فعالیت آتشفشانی|فعالیت آتشفشان)) با شدت هر چه تمامتر از آن خارج میگردد که مشخص نمودن جنس آنها بسیار مشکل است، زیرا غالبا غیر ممکن است این گازها را که دارای دمای زیاد بدست آورد. به علاوه با ورود گازهای آتشفشانی به ((اتمسفر)) ، واکنشهای شیمیایی انجام میشود و ترکیب اصلی آنها تغییر میکند. جدیدترین بررسیهایی که در مورد گازهای آتشفشانی انجام شده است نشان میدهد که بسیاری از گازهای آتشفشانی منشا ثانوی دارند، چون اتمسفر اکسید کننده است در حالی که در اعماق زمین شرایط احیا غلبه دارد. از اینرو گازهای آتشفشانی را از دو نظر میتوان تقسیم نمود. |
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {img src=img/daneshnameh_up/3/39/volcanicgas.jpg height=200 width=200} |
| + | | |
| + | |
| + | | |
| !تقسیم بندی گازهای آتشفشانی از نظر شیمیایی | | !تقسیم بندی گازهای آتشفشانی از نظر شیمیایی |
| بطور کلی گازهای آتشفشانی یا فومرولها از نظر شیمیایی به دو دسته تقسیم میشوند.
| | بطور کلی گازهای آتشفشانی یا فومرولها از نظر شیمیایی به دو دسته تقسیم میشوند.
|
| *__فرمرولهای قلیایی :__ به صورت ((آمونیاک)) ، ((نوشادر)) و بعضی از ((ترکیبات کلردار)) خارج میشوند.
| | *__فرمرولهای قلیایی :__ به صورت ((آمونیاک)) ، ((نوشادر)) و بعضی از ((ترکیبات کلردار)) خارج میشوند.
|
| *__فومرولهای اسید :__ به مراتب فراوانتر از فومرولها قلیایی است و شامل ((اسید کلریک)) ، گازهای سولفورو و سولفوریک و SH2 میشود. رنگ قهوهای و گاه زرد و یا بنفش نتیجه تاثیر این گازها بر سنگها در محل خروج گازهاست. | | *__فومرولهای اسید :__ به مراتب فراوانتر از فومرولها قلیایی است و شامل ((اسید کلریک)) ، گازهای سولفورو و سولفوریک و SH2 میشود. رنگ قهوهای و گاه زرد و یا بنفش نتیجه تاثیر این گازها بر سنگها در محل خروج گازهاست. |
| !تقسیم بندی گازهای آتشفشانی از نظر دما | | !تقسیم بندی گازهای آتشفشانی از نظر دما |
| اصولا انواع گازهای آتشفشانی را بر حسب دما تقسیم بندی میکنند. البته هر قدر از دهانه آتشفشان دور شویم دمای گازها کاسته میشود و هر قدر زمان استراحت آتشفشان زیادتر باشد دمای آنها کمتر میشود. با افزایش دما مقدار SO2 زیاد و SH2 کم میشود در همین شرایط نسبت Ca به H2 , CO2 به H2O افزایش مییابد. | | اصولا انواع گازهای آتشفشانی را بر حسب دما تقسیم بندی میکنند. البته هر قدر از دهانه آتشفشان دور شویم دمای گازها کاسته میشود و هر قدر زمان استراحت آتشفشان زیادتر باشد دمای آنها کمتر میشود. با افزایش دما مقدار SO2 زیاد و SH2 کم میشود در همین شرایط نسبت Ca به H2 , CO2 به H2O افزایش مییابد. |
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {img src=img/daneshnameh_up/0/00/volcanicgas3.jpg height=230 width=230} |
| + | | |
| + | |
| + | | |
| !!گازهای خیلی گرم | | !!گازهای خیلی گرم |
| گازهای خیلی گرم ، غالبا در دهانه دیده میشوند، دمای آنها ممکن است گاهی به 1000 درجه سانتیگراد نیز برسد. در ترکیب این نوع گازها H2/NH3BO3H3/SH3/CO2 و بویژه بخار آب وجود دارد (غالبا بخار آب بیش از 90 درصد حجم کل گازها را تشکیل میدهد). به علاوه در آن ((اسید کلریدریک)) و کلریدهایی مانند FeCl3/ALCl3/CLNa/NH3Cl نیز پیدا میشود. | | گازهای خیلی گرم ، غالبا در دهانه دیده میشوند، دمای آنها ممکن است گاهی به 1000 درجه سانتیگراد نیز برسد. در ترکیب این نوع گازها H2/NH3BO3H3/SH3/CO2 و بویژه بخار آب وجود دارد (غالبا بخار آب بیش از 90 درصد حجم کل گازها را تشکیل میدهد). به علاوه در آن ((اسید کلریدریک)) و کلریدهایی مانند FeCl3/ALCl3/CLNa/NH3Cl نیز پیدا میشود. |
| !!گازهای گرم | | !!گازهای گرم |
- | در نزدیکی پوزول قدیمی در ایتالیا آتشفشانی وجود دارد که فقط بخار آب گرم از بعضی از نقاط آن خارج میشود. کف این منطقه به صورت تشتگی به قطر 400 تا 500 متر است و از ((خاکستر آتشفشانی|خاکسترهای آتشفشانی)) بسیار حفرهدار پوشیده شده است. در اینجا بخار آب سوت زنان خارج میشود. دمای این بخار آب که با مقداری کمی ((اسید کربنیک)) و ((سولفید هیدروژن)) مخلوط است بین 130 تا 165 درجه سانتیگراد است. در مجاورت اکسیژن هوا ، سولفید هیدروژن ابتدا به ((گوگرد)) و سپس به ((اسید سولفورو)) تبدیل میشود.
به دلیل وجود همین گوگرد در گذشته آن را سولفاتارا یا گوگردزا مینامیدند. ((سیلیس)) موجود موجود در محیطهای سیلیکاته نیز به صورت اوپال ته نشین میشود که رنگ آن سفید و دارای حفرههای فراوان است. در داخل حفرههای مزبور گاهی سولفاتهای محلول به صورت زاج طبیعی آلونیت (((سولفات آلومینیوم))) رسوب مینمایند که از نظر اقتصادی دارای اهمیت است. بطور کلی سولفاتار عبارت از خروج بخار آب و سولفیدهیدروژن ، با دمای 90 تا 300 درجه سانتیگراد است و در تمام مناطق آتشفشانی دیده میشود. |
+ | در نزدیکی پوزول قدیمی در ایتالیا آتشفشانی وجود دارد که فقط بخار آب گرم از بعضی از نقاط آن خارج میشود. کف این منطقه به صورت تشتگی به قطر 400 تا 500 متر است و از ((خاکستر آتشفشانی|خاکسترهای آتشفشانی)) بسیار حفرهدار پوشیده شده است. در اینجا بخار آب سوت زنان خارج میشود. دمای این بخار آب که با مقداری کمی ((اسید کربنیک)) و ((سولفید هیدروژن)) مخلوط است بین 130 تا 165 درجه سانتیگراد است. در مجاورت اکسیژن هوا ، سولفید هیدروژن ابتدا به ((گوگرد)) و سپس به اسید سولفورو تبدیل میشود.
به دلیل وجود همین گوگرد در گذشته آن را سولفاتارا یا گوگردزا مینامیدند. ((سیلیس)) موجود موجود در محیطهای سیلیکاته نیز به صورت اوپال ته نشین میشود که رنگ آن سفید و دارای حفرههای فراوان است. در داخل حفرههای مزبور گاهی سولفاتهای محلول به صورت زاج طبیعی آلونیت (سولفات آلومینیوم) رسوب مینمایند که از نظر اقتصادی دارای اهمیت است. بطور کلی سولفاتار عبارت از خروج بخار آب و سولفید هیدروژن ، با دمای 90 تا 300 درجه سانتیگراد است و در تمام مناطق آتشفشانی دیده میشود.
{img src=img/daneshnameh_up/2/2a/volcanicgas2.jpg height=230 width=230}
|
|
|
|
| !!گازهای سرد | | !!گازهای سرد |
- | گازهای سرد که به آن موفت Moffette هم گفته میشود گازی است که کمی از هوای معمولی گرمتر باشد. این گازها ممکن است منشا ماگمایی داشته یا نتیجه تصاعد گازها از ((انواع سنگهای آهکی|سنگهای آهکی)) باشد (انحلال آهک در مجاورت گازهای اسیدی). در ترکیب آن علاوه بر ((بخار آب)) ، گاز CO2 به فراوانی یافت میشود. در سال 1986 از یکی از دریاچههای کامرون (دریاچه نیوس Nyos) ناگهان گاز CO2 با نیروی عظیم از درون آب بیرون آمد و راه دهکده را در پیش گرفت. بیش از دو هزار نفر اهالی دهکده و چهارپایان را حقه کرد. این گاز منشا ماگمایی داشت و به صورت حباب عظیم در زیر آب ((دریاچه)) (از منشا آتشفشانی) پنهان بود. |
+ | گازهای سرد که به آن موفت Moffette هم گفته میشود گازی است که کمی از هوای معمولی گرمتر باشد. این گازها ممکن است منشا ماگمایی داشته یا نتیجه تصاعد گازها از ((انواع سنگهای آهکی|سنگهای آهکی)) باشد (انحلال آهک در مجاورت گازهای اسیدی). در ترکیب آن علاوه بر بخار آب ، گاز CO2 به فراوانی یافت میشود. در سال 1986 از یکی از دریاچههای کامرون (دریاچه نیوس Nyos) ناگهان گاز CO2 با نیروی عظیم از درون آب بیرون آمد و راه دهکده را در پیش گرفت. بیش از دو هزار نفر اهالی دهکده و چهارپایان را حقه کرد. این گاز منشا ماگمایی داشت و به صورت حباب عظیم در زیر آب ((دریاچه)) (از منشا آتشفشانی) پنهان بود. |
| !!چشمههای آب گرم و چشمه های معدنی | | !!چشمههای آب گرم و چشمه های معدنی |
| ((چشمههای آب گرم)) غالبا در اطراف نواحی آتشفشانی و حتی در اطراف آتشفشانهای خاموش دیده میشوند. این چشمهها نشانهای از آخرین مرحله سرد شدن مواد ذوب در درون زمیناند که از آن بخار آب و گازهای کم و بیش گرم متصاعد میگردد. ترکیب عمده مواد متصاعد بخار آب بسیار گرم و پرفشار و ((دیاکسید کربن|گاز کربنیک)) است که در هنگام بالا آمدن تدریجا از گرمای آن کاسته میشود. اگر صعود همچنان ادامه یابد بخار آب تقطیر میشود و به صورت چشمههای آب گرم تظاهر میکند. دمای چشمههای آب گرم عموما 5 تا 10 درجه سانتیگراد گرمتر از آب محیط اطراف است. | | ((چشمههای آب گرم)) غالبا در اطراف نواحی آتشفشانی و حتی در اطراف آتشفشانهای خاموش دیده میشوند. این چشمهها نشانهای از آخرین مرحله سرد شدن مواد ذوب در درون زمیناند که از آن بخار آب و گازهای کم و بیش گرم متصاعد میگردد. ترکیب عمده مواد متصاعد بخار آب بسیار گرم و پرفشار و ((دیاکسید کربن|گاز کربنیک)) است که در هنگام بالا آمدن تدریجا از گرمای آن کاسته میشود. اگر صعود همچنان ادامه یابد بخار آب تقطیر میشود و به صورت چشمههای آب گرم تظاهر میکند. دمای چشمههای آب گرم عموما 5 تا 10 درجه سانتیگراد گرمتر از آب محیط اطراف است. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
- | *((استه منابع ئوترمال آتشفشان)) |
+ | *((اژی مین رمایی)) |
| *((بهره برداری از آتشفشان)) | | *((بهره برداری از آتشفشان)) |
- | *((پدیده وزیکولاسیون)) | |
| *((چشمههای آب گرم)) | | *((چشمههای آب گرم)) |
| *((خاکستر آتشفشانی)) | | *((خاکستر آتشفشانی)) |
| *((فعالیت آتشفشانی)) | | *((فعالیت آتشفشانی)) |
| *((ماگما)) | | *((ماگما)) |
| *((مواد ناشی از آتشفشان)) | | *((مواد ناشی از آتشفشان)) |