امّ ایمن، نام وی (برکه) و مشهور به امّ ایمن است. وی دختر ثعلبه بن عمرو و از اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم به شمار می آید؛ وی کنیز ( آمنه) مادر پیامبر یا کنیز حضرت
عبدالله بن عبدالمطلب بود که از طریق ارث به رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم رسیده و دایه حضرت رسول صلی الله علیه و آله وسلم شد و در کودکی آن حضرت را پرورش داد؛ این جهت باعث عنایت و محبت فراوان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بود و آن حضرت می فرمود: ام ایمن بعد از مادرم ، در حکم مادرم است، او جزو خانواده من است. او صاحب دو هجرت بود، هجرتی به حبشه و هجرتی به مدینه.
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم پس از ازدواج با
حضرت خدیجه علیهاسلام، ام ایمن را آزاد فرمودند؛ او پس از آزادی نخست با عبد بن حارث ازدواج کرد و پسری به نام (ایمن) به دنیا آورد. و بار دیگر، پس از درگذشت شوهرش با
زید بن حارثه پیمان زنا شویی بست و
اسامة بن زید را به دنیا آورد.
او به هنگام رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بیش از اندازه گریست، حضرت زهرا سلاماللهعلیه در هنگام داد خواست
فدک وی را شاهد خود معرفی فرمودند و او به دفاع از حریم ولایت پرداخت؛ از امام باقر علیه السلام نقل است که فرمود: من گواهی می دهم که او از اهل بهشت است.
ام ایمن پنج یا شش ماه پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم در گذشت. ولی ابن سعد روایت کرده است که ام ایمن در سال 24 قمری از دنیا رفته است.
منابع :
الطبقات الکبری ، الاستیعاب ، اسد الغابه ، بحارالانوار ، دایره المعارف تشیع ، اعیان الشیعه