پس از اینکه حضرت سید الشهداء (علیه السلام) در عصر روز عاشورا در بی نظیر ترین صحنه عشق بازی با حق، شراب عشق را تا انتها نوشید و آن قوم جنایتکار کار حضرت را به سرانجام رساندند، صحنه دیگری از ظلم خود را به نمایش گذاشته و آن حمله به خیام مطهر حسینی بود برای غارت آن و ایزاء بازماندگان حضرت و سپس به اسارت گرفتن آنها.

داستان این تهاجم در کتب تاریخی به شکلهای مختلف روایت شده است اما آنچه به حضرت علی بن الحسین (علیه السلام) در این مقطع زمانی یعنی از بعد از شهادت پدر در عصر عاشورا تا شب یازدهم مربوط است، با توجه به شدت مرض حضرت و بستری بودن ایشان در خیمه، این است که: اولاًدر هنگام هجوم به خیمه ها و غارت آن، حضرت نیز مورد تعدی قرار گرفته و به ایشان آسیب رسید.

حضرت زینب (سلام الله علیها) می فرماید: «کنار خیمه ایستاده بودم ناگاه، مردی کبود چشم به سو ی خیمه آمد (و او خولی بود) و آنچه در خیمه یافت ربود. امام سجاد (علیه السلام) روی فرش پوستی خوابیده بودند، آن نامرد آن پوست را آنچنان کشید که حضرت روی خاک زمین افتاد سپس او به من متوجه شد و مقنعه ام را کشید و گوشواره ام را از گوشم بیرون آورد که گوشم پاره شد. . . ».

مرحوم مجلسی (رحمه الله علیها) در بحاری می نویسد که در بعضی از کتب دیده ام: «فاطمه صغری (دختر امام حسین (علیه السلام) گفت: کنار خیام ایستاده بودم و. . . . (و بعد فجایع دردناک آن روز و حمله به این دختر و بیهوش شدن او را ذکر می کند تا اینجا که) وقتی به هوش آمدم دیدم عمه ام نزد من است و گریه می کند و می فرماید: برخیز به خیمه برویم، ببینم بر بانوان و برادر بیمارت چه گذشت. برخواستم و گفتم: ای عمه جان، آیا پارچه ای هست تا با آن سرم را از نگاه ناظران بپوشانم ؟

زینب (سلام الله علیها) فرمود: دخترم عمه تو نیز مثل تواست، به خیمه بازگشتیم دیدیم آنچه در خیمه بود را غارت کرده اند.

امام سجاد (علیه السلام) به صورت بر زمین افتاده است و از شدت گرسنگی و تشنگی و دردها قدرت نشستن ندارد، ما هم شروع کردیم به گریه کردن بر او و او هم برای، ما گریه می کرد. »

ثانیاً بعد از هجوم و غارت کردن که نوبت به سوزاندن خیمه ها شد. باز حضرت در خیمه حاضر بود و اگر مراقبت و دفاع حضرت زینب (سلام الله علیها) نبود، واقعاً آسیب جدی به آن حضرت وارد می شد. در بعضی از مقاتل (معانی السبطین جلد 2، صفحه 88) آمده: به هنگامی که خیام را آتش زدند.

حضرت زینب (سلام الله علیها )نزد امام سجاد (علیه السلام) آمد و عرض کرد: ای یادگار گذشتکان و پناه باقیماندگان، خیمه ها را آتش زدند ما چه کنیم؟ امام فرمود: «علیکّنّ بالفرار » بر شما باد که فرار کنید. همه کودکان و بانوان در حالی که گریان بودند و فریاد می زدند، فرار کردند، و سر به بیابانها نهادند. ولی حضرت زینب (علیه السلام) باقی ماند و کنار بستر امام سجاد (علیه السلام) به آن حضرت می نگریست، و امام بر اثر شدت بیماری قادر به فرار نبود.

یکی از سربازان دشمن می گوید: بانوی بلند قامتی را کنار خیمه ای دیدم، در حالیکه که آتش در اطراف آن خیمه شعله می کشید. آن بانو گاهی به طرف راست و چپ و گاهی به آسمان نگاه می کرد و دستهایش را بر اثر شدت ناراحتی به هم می زد. و گاهی وارد آن خیمه می شد و بیرون می آمد، با سرعت نزد او رفتم و گفتم: ای بانو، مگر شعله آتش را نمی بینی؟ چرا مانند سایر بانوان فرار نمی کنی؟ او گریه کرد و فرمود: ای شیخ، ما شخص بیماری در درون این خیمه داریم که قدرت بر نشستن و برخاستن ندارد، چگونه او را تنها بگذارم و بروم با اینکه آتش از هر سو به طرف او شعله می کشد؟ ولی بهر حال آنچنان که ظاهر است حضرت زینب (سلام الله) از جان امام خود محافظت نموده است و به هر تقدیری بوده نگذاشته است که آتش جان آن حضرت را به خطر بیندازد.

ثانیاًچنانچه مرحوم شیخ مفید (رحمه الله علیه) نقل کرده است (الارشاد، صفحه 226) علاوه بر آنچه گذشت، حضرن علی بن الحسین (علیه السلام) پس از هجوم گروهی از رجاله های سپاه عمر سعد به فرماندهی «شمر » به خیمه ها در معرض کشته شدن هم قرار گرفته است. ولی نظر به ضرورت بقاء حیات آن امام بزرگوار برای ایفاء نقش در تداوم نهضت حسینی و انجام وظائف امامت، این شرّ بزرگ نیز به لطف الهی و تقدیر ربوبی از سر حضرت گذشته است.

«حمید بن مسلم » که یکی از گزارش نویسان حادثه و از شاهدان عینی رویدادهای صحنه کربلاست و در این حال از افسران لشگر عمر بوده و صاحب نفوذ می باشد، می گوید: «ما به علی بن الحسین (علیه السلام) رسیدیم در حالی که در بستر دراز کشیده بود و دارای مرض شدیدی بود و با (( «شمر » ))جماعتی از رجّاله ها بودند، آنها به او گفتند: آیا این علیل و مریض را نمی کشی؟ من گفتم:سبحان الله آیا بچه ها هم کُشته می شوند. این بچه ای است و امید بهبودی او نیست. من پیوسته اصرار کردم تا آنها را از او دور کردم.

در این حال عمر آمد و زنها در روبه روی او به گریه کردن مشغول شدند. او به اصحابش گفت: هیچکس از شما در بیوت این زنها وارد نشود و به این بچه مریض کسی تعرض نکند. . . . . . » البته در تاریخ طبری (تاریخ طبری، جلد 7، صفحه 367) آمده است که علی بن الحسین (علیه السلام) به من گفت: خیر ببینی. به خدا سوگند که خداوند با گفته تو شرّی را از سر من باز کرد.

لازم به ذکر است تعبیر به «حبسی » که به جوان و نوجوان اطلاق می شود در کلام حمید بن مسلم، برای جلوگیری از قتل امام بوده است چرا که بر اساس مقررات جنگهای صدر اسلام، کودکان کشته نمی شدند. و سن حضرت سجاد (علیه السلام) در آن زمان 23 سال بوده است.

و سپس ((از کربلا تا کوفه|حضرت سجاد «علیه السلام» به عنوان اسیر به کوفه اعزام می شوند. ))

منابع:

منتخب طرسجی و الوقایع تالیف خیابانی صفحه 170،

بحارالانوار،ج 45،ص 60 و 61

معالی السبطین،ج 2،ص 88

مراجعه شود به:

((خبر شهادت پدر))

((شب و روز یازدهم عاشورا))

((صحنه ای دلسوز با شهدای کربلا))

((نماز بر شهدای کربلا و دفن آنها))

((عبور از قتلگاه))