V{maketoc}

الکترونگاتیوی میزان توانایی یک اتم برای جذب ((الکترون)) در یک ((مولکول)) است. بنابراین، می توان گفت که قطبی بودن مولکول HCl ناشی از اختلاف بین الکترونگاتیوی ((کلر)) و ((هیدروژن)) است چون کلر الکترونگاتیوتر از هیدروژن است، آن سر مولکول که به کلر منتهی می شود، سر منفی دو قطبی است.

مفهوم الکترونگاتیوی گرچه مفید است ولی دقیق نیست. روشی ساده و مستقم برای اندازه گیری وجود ندارد و روشهای گوناگون برای اندازه گیری آن پیشنهاد شده است. در واقع چون این خاصیت علاوه بر ساختمان ((اتم)) مورد نظر به تعداد و ماهیت اتمهای متصل به آن نیز بستگی دارد، الکترونگاتیوی یک اتم نا متغیر نیست. انتظار می رود که الکترونگاتیوی ((فسفر)) در PCl₃ با الکترونگاتیوی آن در PCl₅ تفاوت داشته باشد. از این رو، این مفهوم را تنها بایستی نیمه کمی تلقی کرد.

مقیاس الکترونگاتیوی پائولینگ، متداول ترین مقیاس و مبتنی بر مقادیر تجربی انرژیهای پیوند است. مثلا ((انرژی پیوند)) Br-Br ، انرژی لازم برای تفکیک مولکول Br₂ به اتمهای ((Br)) است؛ برای تفکیک یک مول از مولکولهای Br₂به اندازه46+ کیلو کالری انرژی لازم است.انرژی پیوند H-H برابر 104+ کیلو کالری بر مول است.

به طور کلی، الکترونگاتیوی عناصر در هر دوره از چپ به راست (با افزایش تعداد الکترونهای والانس) و در هر گروه از پایین به بالا (با کاهش اندازه اتم) افزایش می یابد. بنابراین، الکترونگاتیوترین عناصر، در گوشه بالایی سمت راست ((جدول تناوبی)) (بدون در نظر گرفتن ((گاز نجیب|گازهای نجیب))) و عناصری که کمترین الکترونگاتیوی را دارند، در گوشه پایینی سمت چپ این جدول قرار دارند. این سیر تغییرات، با سیر تغییرات پتانسیل یونش و الکترون خواهی عناصر در جدول تناوبی هم جهت است.

فلزات، عناصری هستند که جاذبه کمتری برای الکترونهای والانس دارند (الکترونگاتیوی آنها کم است) . ولی غیر فلزات، به استثناء گازهای نجیب، جاذبه بیشتری برای این الکترونها دارند (الکترونگاتیوی آنها زیاد است. بنابر این ، مقادیر الکترونگاتیوی (همچنین، پتانسیلهای یونش و الکترون خواهی) را می توان برای تعیین میزان فعالیت شیمیایی فلزی و غیر فلزی مورد استفاده قرار داد. موقعیت عناصر در جدول تناوبی برای پیش گویی فعالیت شیمیایی آنها مفید است.

با استفاده از مقادیر الکترونگاتیوی می توان نوع پیوندی را که یک ترکیب ممکن است داشته باشد، پیش بینی کرد. وقتی دو عنصر با اختلاف الکترونگاتیوی زیاد با یکدیگر ترکیب می شوند، یک ترکیب یونی حاصل می شود.مثلا اختلاف الکترونگاتیوی سدیم و کلر 1/2 است و NaCl یک ترکیب یونی است.

((پیوند یونی)) بین غیر فلزات وقتی تشکیل می شود که اختلاف الکترونگاتیوی آنها خیلی زیاد نباشد.در این گونه موارد، اختلاف الکترونگاتیوی عناصر نشان دهنده میزان قطبی بودن پیوندهای کووالانسی است.اگر اختلاف الکترونگاتیوی صفر یا خیلی کوچک باشد، می توان گفت که پیوند اساسا غیر قطبی است و اتمهای مربوط ، سهم مساوی یا تقریبا مساوی در الکترونهای پیوند دارند. هر چقدر اختلاف الکترونگاتیوی بیشتر باشد پیوند کووالانسی ، قطبی تر خوهد بود (پیوند در جهت اتم الکترونگاتیوتر قطبی می شود. بنابر این ، با توجه به مقادیر الکترونگاتیوی می توان پیشگویی کرد که HF قطبی ترین هیدروژن هالیدها است و انرژی پیوند آن بیشتر از هر یک از این ترکیبات است.

نوع پیوندی که بین دو فلز تشکیل می شود ((«پیوند فلزی))) و در آن اختلاف الکترونگاتیوی نسبتا کم است.

الکترونگاتیویته در طرق متفاوتی تعریف شده استکه برخی از آنها به اختصار توضیح داده می شود .

!الکترونگاتیویته پاولینگ
انرژی اضافی پیوند A-B نسبت به متوسط انرژی پیوندهای A-A وB-B می تواندبه حضور سهم یونی در پیوند کوالانت نسبت داده شود.اگر انرژی پیوند A-B به طور قابل ملاحطه ای از متوسط پیوندهای غیر قطبی A-A وB-B متفاوت باشد می توان فرض کردکه سهم یونی در تابع موجو بنابراین اختلاف بزرگ در الکترونگاتیوی وجود دارد.

!الکترونگاتیویته آلرد_روکر
در این تعریف الکترونگاتیویته توسط ((میدان الکتریکی ))بر سطح اتم مشخص می شود همان طوری که قبلا گفته شد الکترون دریک اتم بار موثر هسته ای را احساس می کند .بز طبق این تعریف عناصری با الکترونگاتیویته بالا آنهایی هستندبا بار هسته ای موثر بزرگ و شعاع کوالانت کوچک این عناصر در نزدیکی ((فلوئور ))قرار دارند.

!الکترونگاتیویته مولیکن
مولیکن تعریف خود را بر پایه داده های ((طیف)) های اتمی نهاد.او فرض کرد که توریع دوباره الکترون در طی تشکیل تر کیب به گونه ای است که در آن یک اتم به کاتیون (توسط ار دست دادن الکترون)و اتم دیگربه آنیون (توسط گرفتن الکترون )تبدیل می شود.اگر یک اتم دارای ((انرژی یونیراسیون ))بالا و الکترونخواهی بالا باشد،احتمالا درهنگام تشکیل پیوند الکترونها را به سوی خود می کشدو بنابراین به عنوان الکترونگاتیو شناخته می شود.از طرف دیگر ،اگر انرژی یونش و الکترونخواهی آن هر دو کوچک باشدتمایل دارد تا الکترون ار دست بدهدو بنابراین به عنوان الکترو پوزیتیوطبقه بندی شوداین مشاهدات تعریف مولیکن را به عنوان مقدار متوسط انرژی یونش و الکترونخواهی عنصر معرفی می کند.