دید کلی
برای ایجاد
تعادل غذایی در انسان ، تامین احتیاج به انرژی و همانند سازی کافی نیست بلکه 8 باید به جیره غذایی بعضی از عوامل ضمیمه را که فونیک
ویتامین نامیده شدهاند، نیز افزود. ویتامینها با آنکه نسبت به سایر ترکیبات آلی بسیار که برای
بدن نیاز دارند. ولی برای رشد و نمو و تناسب اعمال حیاتی در
موجودات زنده ضروری است. چنانچه
کمبود ویتامین و فقدان آنها در غذا ممکن است مرگآور باشد که این بیماری را بیماری ویتامینور (بی ویتامینی) گویند.
تاریخچه
از زمانهای بسیار قدیم بیماریهای فقدانی را میشناختند. علت کشف این مواد تلاش
آیلمن طبیب هلندی در زندان در سال 1897 بود. که با مطالعه روی زندانیهایی که به
بیماری بربری مبتلا شده بودند. به این نتیجه رسید که زندانیانی که از پوست برنج کنده فقط مصرف میکردند به این بیماری دچار میشوند. و با افزودن مقداری پوست برنج این بیماری را برطرف کرد و فونک با مطالعه روی آن توانست بیماری بربری و
پلی نوریت را معالجه نماید. وی به اشتباه تصور کرد که جسم جدا شده ساختمان آمینی دارد و نام ویتامین را بر آن نهاد.
آمین در یونان به معنی زندگی است.
طبقه بندی اولیه ویتامینها
ویتامینهایی که تاکنون شناخته شدهاند هر چند از نظر ساختمان شیمیایی به هم نزدیک نیستند از ابتدا به دو دسته محلول در آب و محلول در چربی تقسیم شدهاند. که بعدا این تقسیم بندی نیز اعتبارش را از دست داد.
ماده فعال در مشاهدات
آیلمن و همچنین مادهای که بوسیله فونک از پوست برنج جدا گردید. در سال 1914 عامل ویتامین B نامیده شده است. محققان حدود 12 نوع از این ویتامین را شناسایی کردند. که در زیر بررسی میشوند.
ویتامین B1
ویتامین B
1 یا تیامین اولین ویتامین شناخته شده از گروه B است و ضد بیماری بربری در انسان و
بیماری پلی نوریت در
پرندگان است. در سال 1932 بصورت خالص از
مخمر آبجو بدست آمده و در سال 1932 بطور مصنوعی ساخته شده است.
ویتامین B2 یا ریبوفلاوین
چون این ویتامین را از ابتدا بصورت خالص از
شیر حیوانی بدست آوردهاند آنرا
لاکتوفلاوین گویند. با کمبود یا فقدان این
ویتامین ، در
متابولیسم پروتیدها و گلوسیدها اختلال حاصل میشود. و عمدتا تبدیل
آمینو اسید و
قندها به اسیدههای چرب متوقف مانده اختلالات تغذیهای حاصل میشود که منجر به مرگ میشود. منابع کبد ،
بیضهها و کلیه
پستانداران ،
تخم مرغ ، شیر و ... پیدا میشود.
ویتامین B3 یا نیاسین
این نوع ویتامین ضد
بیماری پلیگر در انسان و
بیماری زبان سیاه در سگ است. این ویتامین در ساختمان مولکولی کوآنزیم نیکوتیامید اونین دینوکلوئید (NAD) و (NADP) نیکوتینامید آدنین دینوکلوئید فسفات شرکت دارد. منابع آن در
مخمر آبجو ، پوست و جوانه
غلات ،
خرما ،
گوشت ،
کبد ،
کلیه و
قلب و شیر بیشتر است.
ویتامین B6
ویتامین B
6 یا پیرویدوکسین بیشتر با ویتامین B
3 اشتباه میگرفتند استر فسفری آن بصورت کمک
آنزیم در متابولیسم اسیدهای آمینه ، بخصوص در تریپتوفان و
اسیدهای چرب ، شرکت میکند.
- منابع در مخمر آبجو ، جوانه غلات ، کبد ، تخم مرغ و شیر به فراوانی وجود دارد.
- موارد مصرف :این ویتامین را برای معالجه اختلالات متابولیکی ناشی از امراض عصبی و قلبی به مقدار زیاد بکار میبرند.
ویتامین B12 یا سیانوکوبالامین
در ساختمان مولکولی این ویتامین فسفرو کبالت دخالت دارد. در زایش
گلبولهای قرمز نقش دارد. به همین مناسبت در کمبود و یا فقدان آن
کم خونی کشنده بیرمر ایجاد میشود. و از طرف دیگر چون عامل ساخته شدن پروتئینهاست برای رشد و تغذیه عمومی ضروری است.
- منابع : در کبد ، کلیه ، عضلات ، زرده تخم مرغ ، شیر ، مخمر آبجو و قارچی از نوع استرپتومیسین یافت میشود.
چکیده
ویتامین های B
5 ، B
4 ، B
11 و ... جزو ویتامینهای لازم ولی غیر ضروری هستند. لذا در فهرست بالا از این ویتامینها نام برده نشده است.
مباحث مرتبط با عنوان