تاریخچه ی:
اشکالات گرفته شده به منطق؛ منطق معیار صحت نیست.
تفاوت با نگارش: 3
| V{maketoc} | | V{maketoc} |
| !اشکال | | !اشکال |
| بنا به عقیده بسیاری از مخالفان ((منطق))، این علم معیار صحت و درستی ((فکر)) نیست. | | بنا به عقیده بسیاری از مخالفان ((منطق))، این علم معیار صحت و درستی ((فکر)) نیست. |
- | مهمترین دلیلی که این اشخاص برای نظر خود آورده اند، این است که اگر منطق درست بود و ملاک معینی به دست تمام اشخاص می داد، می بایست ((دانشمندان)) و متفکران و ((فلاسفه|فلاسفه ای)) که قواعد منطقی را آموخته بودند، هیچ اشتباهی نمی کردند و نیز با یکدیگر اختلاف فکری نداشتند و همه باید به یک نتیجه می رسیدند؛ چرا که قواعد منطقی معین است و با رعایت این قواعد، هیچ گاه انسان نباید به خطا بیفتد. |
+ | مهمترین دلیلی که این اشخاص برای نظر خود آورده اند، این است که اگر منطق درست بود و ملاک معینی به دست تمام اشخاص می داد، می بایست ((دانشمندان)) و متفکران و ((فیلسوف|فلاسفه ای)) که قواعد منطقی را آموخته بودند، هیچ اشتباهی نمی کردند و نیز با یکدیگر اختلاف فکری نداشتند و همه باید به یک نتیجه می رسیدند؛ چرا که قواعد منطقی معین است و با رعایت این قواعد، هیچ گاه انسان نباید به خطا بیفتد. |
| در حالی که می بینیم دانشمندان و فلاسفه اشتباهات فراوان داشته اند و علاوه بر این، اختلافات بزرگی میان افکار و آرائشان برقرار است. | | در حالی که می بینیم دانشمندان و فلاسفه اشتباهات فراوان داشته اند و علاوه بر این، اختلافات بزرگی میان افکار و آرائشان برقرار است. |
| !پاسخ | | !پاسخ |
| 1- به طور کلی منشا خطای انسان یا به علت نادرستی محتوا و ((ماده و صورت قیاس|مواد)) اولیه ای است که ((قضیه|قضایا)) از آن ها تشکیل می شود و یا ممکن است آن مواد اولیه درست باشد و خطا در شکل و نظم و ساختمان و ((ماده و صورت قیاس|صورت)) فکر اتفاق افتاده باشد. | | 1- به طور کلی منشا خطای انسان یا به علت نادرستی محتوا و ((ماده و صورت قیاس|مواد)) اولیه ای است که ((قضیه|قضایا)) از آن ها تشکیل می شود و یا ممکن است آن مواد اولیه درست باشد و خطا در شکل و نظم و ساختمان و ((ماده و صورت قیاس|صورت)) فکر اتفاق افتاده باشد. |
| منطق عهده دار صحت صورت و شکل ((قیاس)) است و به محتوای آن کاری ندارد. | | منطق عهده دار صحت صورت و شکل ((قیاس)) است و به محتوای آن کاری ندارد. |
| به تعبیر روشن تر، علم و قواعد منطق در اصل ضامن درستی فکر از جهت ساختار و قالب تفکر است و در جنبه محتوا و ماده قضیه و فکر، هیچ قاعده و اصلی نیست که صحت فکر را تضمین کند و تنها ضامن، مراقبت و دقت شخص فکر کننده است. | | به تعبیر روشن تر، علم و قواعد منطق در اصل ضامن درستی فکر از جهت ساختار و قالب تفکر است و در جنبه محتوا و ماده قضیه و فکر، هیچ قاعده و اصلی نیست که صحت فکر را تضمین کند و تنها ضامن، مراقبت و دقت شخص فکر کننده است. |
| (البته علم منطق از این جنبه نیز غفلت نکرده و مبحث ((صناعات پنجگانه(خمس) )) را به همین دلیل به وجود آورده تا صحت محتوا و مواد قیاس و فکر را نیز بررسی نماید.) | | (البته علم منطق از این جنبه نیز غفلت نکرده و مبحث ((صناعات پنجگانه(خمس) )) را به همین دلیل به وجود آورده تا صحت محتوا و مواد قیاس و فکر را نیز بررسی نماید.) |
| مثلا ممکن است از یک سلسله قضایای تجربی قیاس هایی تشکیل شود، اما آن تجربه ها به عللی ناقص و غیر یقینی باشد و خلاف آن ها ثابت شود. این جنبه بر عهده منطق ارسطوئی نیست و به همین دلیل نیز آن را ((منطق صوری)) (صورت و قالب) می نامند. | | مثلا ممکن است از یک سلسله قضایای تجربی قیاس هایی تشکیل شود، اما آن تجربه ها به عللی ناقص و غیر یقینی باشد و خلاف آن ها ثابت شود. این جنبه بر عهده منطق ارسطوئی نیست و به همین دلیل نیز آن را ((منطق صوری)) (صورت و قالب) می نامند. |
| آنچه بر عهده این منطقمی باشد، این است که قضایا را به صورت صحیحی تالیف کند تا منشا اشتباه نگردند. | | آنچه بر عهده این منطقمی باشد، این است که قضایا را به صورت صحیحی تالیف کند تا منشا اشتباه نگردند. |
| 2- مجهز بودن تنها به قواعد منطقی برای جلوگیری از اشتباه در فکر کافی نیست. | | 2- مجهز بودن تنها به قواعد منطقی برای جلوگیری از اشتباه در فکر کافی نیست. |
| آنچه ضامن حفظ از اشتباه است، به کار بستن دقیق قواعد منطقی است. همچنانکه مجهز بودن به علم پزشکی برای معالجه بیماری کافی نیست و باید آن را با دقت به کار بست. | | آنچه ضامن حفظ از اشتباه است، به کار بستن دقیق قواعد منطقی است. همچنانکه مجهز بودن به علم پزشکی برای معالجه بیماری کافی نیست و باید آن را با دقت به کار بست. |
| اشتباهات منطقی بسیاری از عالمان به منطق، به علت نوعی شتابزدگی و تسامح در به کار بستن اصول منطقی بوده است. | | اشتباهات منطقی بسیاری از عالمان به منطق، به علت نوعی شتابزدگی و تسامح در به کار بستن اصول منطقی بوده است. |
| بنابراین، همان طور که به صرف عدم تخصص یک پزشک و نادستی معالجه او نمی توان علم پزشکی را نادست دانست، به همین ترتیب با مشاهده اشتباهات یک یا چند ((فهرست منطق دانان|منطقی دان))، نمی توان علم منطق را بی اعتبار دانست. | | بنابراین، همان طور که به صرف عدم تخصص یک پزشک و نادستی معالجه او نمی توان علم پزشکی را نادست دانست، به همین ترتیب با مشاهده اشتباهات یک یا چند ((فهرست منطق دانان|منطقی دان))، نمی توان علم منطق را بی اعتبار دانست. |
| !منابع | | !منابع |
| *مجموعه آثار شهید مطهری، جلد 5، صفحه 105 و 106 | | *مجموعه آثار شهید مطهری، جلد 5، صفحه 105 و 106 |