تاریخچه ی:
اسید سیتریک
تفاوت با نگارش: 1
| !نگاه کلی | | !نگاه کلی |
- | اسید استیک جز ((انواع اسیدهای کربوکسیلیک|اسیدهای کربوکسیلیک)) میباشد و در ((نامگذاری آیوپاک)) به ((اسید اتانوئیک)) معروف است. این اسید دارای فرمول شیمیایی {TEX()} {CH_3COOH} {TEX} میباشد و در قسمت چشایی طعم ترش شبیه طعم سرکه میدهد. ((باکتری مخمر سرکه|باکتریهای مخمر سرکه)) به دلیل تمایل به تولید اسید استیک به این نام معروف شدهاند. این ((باکتری|باکتریها)) در مواد غذایی ، ((آب)) و ((خاک)) یافت میشوند. اسید استیک بطور طبیعی از ((میوه|میوهها)) و برخی مواد غذایی فاسد شده از ((فرایند تخمیر)) تولید میشوند و از قدیمیترین ((ترکیبات شیمیایی)) شناخته شده توسط انسان میباشد. |
+ | اسید استیک ، جزو ((اسید کربوکسیلیک|اسیدهای کربوکسیلیک)) میباشد و در نامگذاری آیوپاک به __اسید اتانوئیک__ معروف است. این اسید دارای ((فرمول شیمیایی)) __CH3COOH__ میباشد و در قسمت چشای طعم ترشی شبیه طعم ((سرکه)) میدهد. __باکتریهای مخمر سرکه__ به دلیل تمایل به تولید اسید استیک به این نام معروف شدهاند. این ((باکتری|باکتریها)) در مواد غذایی ، ((آب)) و ((خاک)) یافت میشوند.
اسید استیک بطور طبیعی از ((میوه|میوهها)) و برخی مواد غذایی فاسد شده از ((تخمیر|فرایند تخمیر)) تولید میشوند و از قدیمیترین ((ترکیبات شیمیایی)) شناخته شده توسط انسان میباشد.
{img src=img/daneshnameh_up/c/cb/acetic_s.gif}
|
ساختمان اسید استیک
|
|
| !تاریخچه | | !تاریخچه |
- | ((سرکه)) (اسید استیک رقیق) از دوران باستان برای انسان شناخته شده بود. احتمالا انسانها در دوران باستان هنگام تهیه شراب از فرایند تخمیر به وجود سرکه پی برده بودند. فیلسوف یونانی __تئوفاراستوس__ در سه قرن پیش از میلاد چگونگی واکنش سرکه با ((فلزات)) و ((تولید صنعتی رنگدانه|تولید رنگدانه)) برای استفاده در ((نقاشی)) از ((کربنات سرب)) و ((زاج سبز|زاجهای سبز)) ایجاد شده از ((نمک مس|نمکهای مس)) و ((استات مس)) را توضیح داده است.<br><br>رومیان باستان با نگهداری ((شراب ترش)) در قدحهای سربی ، شراب بسیار شیرینی به نام Sapa تولید میکردند که طعم شیرین آن ناشی از استات سرب بوده است که امروزه ((دانشمندان)) مرگ زودرس بسیاری از اشراف روم را به ((مسمومیت)) ناشی از این ماده نسبت دادهاند. ((دانشمندان شیمی|شیمیدانهای عصر رنسانس)) اسید استیک گلاسیال (منجمد) را از ((تقطیر خشک|تقطیر خشک استاتهای فلزی)) تهیه میکردند. در سال 1847 ((هرمن کولب)) شیمیدان آلمانی برای اولین بار اسید استیک را از مواد معدنی ((سنتز)) کرد. |
+ | __سرکه__ (اسید استیک رقیق) از دوران باستان برای انسان شناخته شده بود. احتمالا انسانها در دوران باستان هنگام تهیه شراب از فرایند تخمیر به وجود سرکه پی برده بودند. فیلسوف یونانی ، "__تئوفاراستوس__" ، در سه قرن پیش از میلاد چگونگی واکنش سرکه با ((فلزات)) و تولید رنگدانه برای استفاده در نقاشی از __کربنات سرب__ و زاجهای سبز ایجاد شده از ((مس|نمکهای مس)) و __استات مس__ را توضیح داده است.<br><br>رومیان باستان با نگهداری __شراب ترش__ در قدحهای ((سرب|سربی)) ، شراب بسیار شیرینی به نام __Sapa__ تولید میکردند که طعم شیرین آن ناشی از __استات سرب__ بوده است که امروزه ((دانشمندان)) ، مرگ زودرس بسیاری از اشراف روم را به ((مسمومیت)) ناشی از این ((ماده)) نسبت دادهاند. شیمیدانهای عصر رنسانس ، __اسید استیک گلاسیال__ (منجمد) را از ((تقطیر)) خشک استاتهای فلزی تهیه میکردند.
در سال 1847، "__هرمن کولب__" شیمیدان آلمانی برای اولین بار اسید استیک را از مواد ((شیمی معدنی|معدنی)) سنتز کرد. |
| !خواص | | !خواص |
- | اسید استیک خالص ، مایعی بیرنگ با بویی تیز ، مایعی خورنده و قابل اشتعال میباشد. این اسید در 16.6 درجه سانتیگراد منجمد میشود. به این دلیل و همچنین ظاهر یخ مانند آن به نام اسید استیک گلاسیال معروف است. اسید استیک در ((محلول آبی|محلولهای آبی)) میتواند تفکیک شده و یون استات تولید کند. PH آن برابر با 4.8 میباشد، یعنی در PH=4.8 نیمی از مولکولهای اسید استیک در محلول آبی به صورت ((یون استات)) هستند.<br><br>اسید استیک در ((بخار|حالت بخار)) شامل دیمرهایی از دو مولکول اسید استیک میباشد که با ((پیوند هیدروژنی)) با یکدیگر ارتباط دارند. بنابراین اسید استیک در ((حالت گای ماده|حالت گازی)) از قانون گازهای ایدهآل تبعیت نمیکند. خواص عمومی اسید استیک مانند سایر اسیدهای کربوکسیلیک میباشد. اسید استیک با ((الکل|الکلها)) و ((آمین|آمینها)) واکنش داده و به ترتیب تولید ((استرو آمید)) میکند. همچنین در اثر واکنش با ((آلکن|آلکنها)) تولید ((استر استات)) میکند. این اسید در اثر حرارت تا دماهای بالاتر از 440C تجزیه شده و تولید {TEX()} {CO_2} {TEX} و ((متان)) میکند. |
+ | اسید استیک خالص ، مایعی بیرنگ با بویی تیز ، مایعی ((خوردگی فلزات|خورنده)) و قابل اشتعال میباشد. این اسید در 16.6 درجه سانتگراد منجمد میشود. به این دلیل و همچنین ظاهر یخ مانند آن به نام __~~green:اسید استیک گلاسیال~~__ معروف است. اسید استیک در محلولهای آبی میتواند تفکیک شده و ((آنیون و کاتیون|یون)) __استات__ تولید کند. ((معرف PH|PH)) آن برابر با 4.8 میباشد، یعنی در __PH=4.8__ نیمی از ((مولکول|مولکولهای)) اسید استیک در محلول آبی به صورت یون استات هستند.<br><br>اسید استیک در ((بخار|حالت بخار)) شامل دیمرهایی از دو مولکول اسید استیک میباشد که با ((پیوند هیدروژنی)) با یکدیگر ارتباط دارند. بنابراین اسید استیک در ((حالا ماده|حالت گازی)) از قانون گازهای ایدهآل تبعیت نمیکند. خواص عمومی اسید استیک مانند سایر __اسیدهای کربوکسیلیک__ میباشد. اسید استیک با ((الکل|الکلها)) و ((آمین|آمینها)) واکنش داده و بترتیب تولید __استرو آمید__ میکند. همچنین در اثر واکنش با ((آلکن|آلکنها)) تولید ((استر)) __استات__ میکند. این اسید در اثر حرارت تا دماهای بالاتر از 44 درج سانتیگراد ((واکنش تجزیه|تجزیه)) شده و تولید CO2 و ((متان)) میکند. |
| !تولید | | !تولید |
- | ((سرکه)) از فرایند تخمیر مواد غذایی دارای ((نشاسته)) و ((قند)) و ((مواد الکلی)) توسط ((باکتری مخمر سرکه)) (بچه سرکه) تولید میشود. برای تولید سرکه عموما از میوههایی مانند ((سیب)) ، ((انگور)) ، دانههایی مثل ((جو)) و گاهی هم از شراب استفاده میشود. سرکه معمولا دارای اسید استیک با وزن حجمی 4 الی 8 درصد میباشد. !روشهای تلید صنعتی اسید اسیتیک #__کربونیلاسیون متانول :__<br>در این روش ((متانول)) با ((مونوکسید کربن)) در فشارهای بالا (200atm) واکنش داده و اسید استیک تولید میکند. این روش از سال 1920 ابداع شده است و به دلیل ارزان بودن متانول و {TEX()} {CO} {TEX} از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. ::{TEX()} {CH_3OH + CO → CH_3COOH} {TEX}::<br><br> #__اکسیداسیون بوتان :__ <br>از حرارت دادن ((بوتان)) با ((اکسیژن|اکسیژن هوا)) در حضور ((یون منگنز|یونهای فلزی منگنز)) ، ((یون کبالت|کبالت)) و ((یون کروم|کروم)) ، ((پروکسید)) تولید میشود. پروکسید در اثر تجزیه اسید استیک ایجاد میکند. {::TEX()} {2C_4HiO + CO_2 → 4CH_3COOH + 2H_2O} {TEX}::<br><br> #__اکسیداسیون استالدئید :__<br> ((استالدئید)) در شرایط ملایم و در حضور ((کاتالیزور فلزی|کاتالیزورهای ساده فلزی)) مثل ((منگنز)) و ((کروم)) و... توسط اکسیژن هوا ((اکسید)) شده و اسید استیک تولید میکند. {::TEX()} {2CH_3CHO + 2O_2 → 2CH_3COOH} {TEX}::<br> محصولات جانبی تولید شده در این واکنش مانند ((اسید فرمیک)) یا ((استات اتیل)) و... به دلیل داشتن ((نقطه جوش)) پایینتر از اسید استیک توسط ((تقطیر)) جداسازی میشوند. |
+ | سرکه از فرایند تخمیر مواد غذایی دارای ((نشاسته)) و ((مواد قندی طبیعی|قند)) و ((الکل|مواد الکلی)) توسط __باکتری مخمر سرکه __(بچه سرکه) تولید میشود. برای تولید سرکه عموما از میوههایی مانند __سیب__ ، __انگور__ ، دانههایی مثل __جو__ و گاهی هم از شراب استفاده میشود. سرکه معمولا دارای اسید استیک با وزن حجمی 4 الی 8 درصد میباشد. !روشهای تولید صنعتی اسید اسیتیک !!کربونیلاسیون متانول <br />در این روش ((متانول)) با ((مونوکسید کربن)) در فشارهای بالا (200atm) واکنش داده و __اسید استیک__ تولید میکند. این روش از سال 1920 ابداع شده است و بدلیل ارزان بودن متانول و __CO__ از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است.
__~~green:::CH3OH + CO → CH3COOH::~~__ !!اکسیداسیون بوتان<br />از حرارت دادن __بوتان__ با ((اکسیژن|اکسیژن هوا)) در حضور ((منگنز|یونهای فلزی منگنز)) ، ((کبالت)) و ((کروم)) ، __پروکسید__ تولید میشود. پروکسید در اثر تجزیه ، __اسید استیک__ ایجاد میکند. !!اکسیداسیون استالدئید <br />__استالدئید__ در شرایط ملایم و در حضور ((کاتالیزور|کاتالیزورهای ساده فلزی)) مثل ((منگنز)) و ((کروم)) و... ، توسط اکسیژن هوا ((اکسیداسیون-احیا|اکسید)) شده و __اسید استیک__ تولید میکند.
~~green:::__2CH3CHO + 2O2 → 2CH3COOH__::~~ محصولات جانبی تولید شده در این واکنش مانند ((اسید فرمیک)) یا __استات اتیل__ و... بدلیل داشتن ((نقطه جوش)) پایینتر از اسید استیک توسط ((تقطیر)) جداسازی میشوند. |
| !کاربرد | | !کاربرد |
- | اسید استیک به صورت سرکه به عنوان ((چاشنی غذا)) و ((روش تهیه انواع ترشی|تهیه انواع ترشی)) استفاده میشود. اسید استیک رقیق به عنوان افشانه برای از بین بردن ((قارچ|قارچهای گیاهان)) استفاده میشود. اسید استیک گلاسیال در ((صنایع شیمیایی)) در ((ولید لم عکاسی|تولید فیلمهای عکاسی)) ، ((تولید پلاستیک پلیاتیلن تریفتالات)) (PET) استفاده میشود. همچنین به عنوان ماده واسطه در ((تولید استات وینیل)) که ترکیب مهمی در ((تولید صنعتی چسب|تولید چسب)) و رنگ میباشد، کاربرد دارد. برخی از ((استر اسید استیک|استرهای اسید استیک)) به عنوان ((حلال)) در تولید مواد معطر مصنوعی استفاده میشود. |
+ | __اسید استیک__ به صورت سرکه به عنوان __چاشنی غذا__ و __تهیه انواع ترشی__ استفاده میشود. اسید استیک رقیق به عنوان افشانه برای از بین بردن ((قارچ|قارچهای گیاهان)) استفاده میشود. __اسید استیک گلاسیال__ در ((صنایع شیمیایی)) در ((یی عکاسی|تولید فیلمهای عکاسی)) ، __تولید ((پلاستیک)) پلیاتیلن تریفتالات__ (PET) استفاده میشود. همچنین به عنوان ماده واسطه در __تولید استات وینیل__ که ترکیب مهمی در ((تولید صنعتی چسب|تولید چسب)) و ((رنگ)) میباشد، کاربرد دارد.
برخی از ((استر|استرهای اسید استیک)) به عنوان ((حلال)) در ((عطر|تولید مواد معطر)) مصنوعی استفاده میشود.
{img src=img/daneshnameh_up/8/8d/Acetic_acid.gif}
|
ساختمان اسید استیک
|
|
| !نکات ایمنی | | !نکات ایمنی |
- | اسید استیک غلیظ مادهای خورنده میباشد. در تماس با ((پوست)) باعث ((سوختگی شیمیایی پوست)) وایجاد تاول میشود. در صورت تماس با ((چشم)) میتواند آسیبهای جدی به چشم وارد کند، تنفس بخار غلیظ آن باعث ((سوزش دهان)) ، ((سوزش بینی|بینی)) و ((سوزش گلو|گلو)) میشود. هر چند سرکه یک مایع بدون ضرر میباشد اما نوشیدن اسید استیک گلاسیال خطرناک بوده و باعث ایجاد زخمهای شدید در ((دستگاه گوارشی)) میشود و ممکن است با تغییر ((اسیدیته خون)) آسیبهای جدی به سلامتی انسان وارد کند.<br><br> |
+ | اسید استیک غلیظ __مادهای خورنده__ میباشد. در تماس با ((پوست)) باعث __سوختگی__ شیمیایی پوست و ایجاد __تاول__ میشود. در صورت تماس با ((چشم)) میتواند آسیبهای جدی به چشم وارد کند، تنفس بخار غلیظ آن باعث __سوزش دهان__ ، __بینی__ و __گلو__ میشود. هر چند سرکه یک ((مایع)) بدون ضرر میباشد، اما نوشیدن اسید استیک گلاسیال خطرناک بوده و باعث ایجاد زخمهای شدید در ((دستگاه گوارشی)) میشود و ممکن است با تغییر اسیدیته خون ، آسیبهای جدی به سلامتی انسان وارد کند.<br><br> |
| || | | || |
| ::__خواص فیزیکی__:: | | ::__خواص فیزیکی__:: |
| اسید استیک|نام | | اسید استیک|نام |
- | متان کربوکسیلیک اسید و اتانوئیکاسید|نام آیوپاک |
+ | متان کربوکسیلیک اسید و اتانوئیک اسید|نام آیوپاک |
| 60.05gr/mol|وزن مولکولی | | 60.05gr/mol|وزن مولکولی |
| 16.5Cْ|نقطه ذوب | | 16.5Cْ|نقطه ذوب |
| 118.1Cْ|نقطه جوش | | 118.1Cْ|نقطه جوش |
- | 1.05gr/cm<sup>3</sup>| دانسیته |
+ | 1.05gr/cm<sup>3</sup>| دانسیته |
| || | | || |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
- | *((انواع اسیدهای کربوکسیلیک)) *((اسید اتانوئیک)) *((استر استات)) |
+ | *((استر)) |
| *((اسید فرمیک)) | | *((اسید فرمیک)) |
- | *((استات اتیل)) *((استو آمید)) *((باکتری مخمر)) *((باکتری)) |
+ | *((الکل)) *((تمیر)) |
| *((ترکیبات شیمیایی)) | | *((ترکیبات شیمیایی)) |
- | *((تولید استات وینیل)) | |
| *((تولید صنعتی چسب)) | | *((تولید صنعتی چسب)) |
- | *((ولی فیلم عکاسی)) *((لید پلستیک پلیایلن تریفتالات)) *((فرایند تخمیر)) *((سنتز)) |
+ | *((که)) *((یی کای)) |
| *((صنایع شیمیایی)) | | *((صنایع شیمیایی)) |
- | *((لول ی)) *((اای یپک)) |
+ | *((اند تری شدن)) *((رای میر)) />*((م)) |