{img src=img/daneshnameh_up/4/49/acetone_collage_hj85.jpg}

!نگاه کلی
__~~green:استون~~__ ، اولین و مهمترین عضو گروهی است که ((کتونها|کتون)) نام دارند. این ماده مایعی سمی ، روان ، بی‌رنگ با بویی نسبتا خوب شبیه بوی میوه است. بدلیل قطبیت بالا ، حلال خوبی برای اکثر ترکیبات آلی بشمار می‌رود. استون ، بخوبی در ((آب)) ، ((الکل صنعتی|اتانول)) و ((اتر)) حل می‌شود. معمولا بعنوان ((حلال)) و پاک‌کننده ((لاک ناخن)) استفاده می‌شود. استون به اندازه کم در خون و ادرار یافت می‌شود، اما مقدار آن در موقع گرسنگی و همچنین در بیماری دیابت با کمبود شدید ((اکسیژن)) در خون و ادرار افزایش می‌یابد.

__بوی میوه‌ای هوای بازدم افراد دیابتی__ ، ناشی از __استون__ است که در بسیاری اوقات این بو در نفس یک فرد ، نشانه ابتلا به دیابت است.
!منبع
استون بطور طبیعی در ((گیاهان)) ، ((درختان)) ، گازهای آتشفشانی و از تجزیه چربی‌های بدن تولید می‌شود. (در متابولیسم ناقص ((چربی|چربی‌ها)) مقدار زیادی از سه ترکیب __استو استیک اسید__ و __بتاهیدروکسی بوتریک__ و __استون__ در خون و ادرار دیده می‌شود که نشانه ابتلا به دیابت است.) استون در دود حاصل از اگزوز خودروها و دود سیگار وجود دارد. فرایندهای صنعتی در مقایسه با فرایندهای طبیعی ، استون بیشتری را وارد ((محیط زیست)) می‌کنند.

استون در میان محصولات تولید شده از تخمیر ((شیمی چوب|چوب)) و ((گلوکز)) یافت می‌شود و مقادیری از آن ، در ((الکل|الکل چوب خام)) ( تقطیر نشده ) وجود دارد که بعد از تقطیر الکل چوب (متانول) ، مقادیر زیادی استون از باقیمانده تبخیر بازیافت می‌شود.
!واکنشها
استون دراثر واکنش با فنیل هیدرازین ، تولید هیدرازون می‌کند. با هیدروکسیل آمین وارد واکنش شده ، ترکیبی به نام اکسیم تولید می‌کند. در اثر ((اکسیداسیون-احیا|احیا)) به ایزوپروپیل الکل تبدیل می‌شود. در اثر ((اکسیداسیون-احیا|اکسیداسیون)) با ((اسیدکرومیک)) ((دی اکسیدکربن)) و ((اسید استیک)) آزاد می‌کند. در اثر واکنش با ((آمونیاک)) ، دی و تری استون آمین تولید می‌کند. بطور مستقیم با اسید هیدروسیانیک ترکیب شده ، نیتریل ایجاد می‌کند.

استون در اثر واکنش با واکنشگرهای مختلف مانند ((آهک)) ، ((سود و پتاس|پتاس)) ، ((اسید کلریدریک)) محصولاتی با چگالی بالا مانند __C₆H₁₀O__ و __C₉H₁₂__ ایجاد می‌کند. در اثر واکنش با __H₂SO₄__ ، فریتیلن __C₉H₁₂__ ( تری متیل بنزن متقارن ) تولید می‌کند. در اثر واکنش با ((ید)) در حضور ((باز)) ، محصول یدوفرم تولید می‌کند.

{img src=img/daneshnameh_up/4/45/S524C.jpg}

ساختمان استون

!کاربرد
استون بعنوان حلال بسیاری از ترکیبات آلی استفاده می‌شود. در تولید ((پلاستیک)) ، الیاف مصنوعی ، ((دارو)) و سایر ((ترکیبات شیمیایی)) کاربرد دارد. همچنین در تولید صنعتی رنگهای __ایندیگو__ هم مصرف می‌شود.
!نکات ایمنی
استون مایعی سمی است. نوشیدن حجم بالایی از آن ، سبب بیهوشی و آسیب به مخاط دهانی می‌شود. در اثر تماس با ((پوست)) باعث سوزش ، تحریک پوست و صدمه زدن به آن می‌شود. بررسیهای انجام شده روی حیوانات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که تنفس استون و قرار گرفتن در معرض آن بمدت طولانی ، باعث آسیبهای کلیوی ، کبدی و صدمه به دستگاه عصبی ، نقصهای مادرزادی و پائین آمدن قدرت باروری در جنس نر می‌شود.

البته هنوز مشخص نیست که آیا استون همین تاثیرات را روی انسان هم دارد یا نه. نکته جالب توجه این است که غلظتهای میلی‌مولار استون در حیوانات آزمایشگاهی مبتلا به صرع ، اثرهای ضد تشنجی نشان می‌دهد.
!جدول خواص فیزیکی
||
نام|نام آیوپاک|فرمول شیمیایی|وزن مولکولی|نقطه ذوب|نقطه جوش|دانسیته
استون|2-پروپانول|CH₃-CO-CH₃|58.08| 9,9- درجه سانتی‌گراد|درجه سانتی‌گراد 56,3 |0,79 g/cm³
||
!مباحث مرتبط با عنوان
*((الکل))
*((الکل صنعتی))
*((پلاستیک))
*((حلال‌))
*((داروسازی))
*((شیمی آلی))
*((کتونها))