ابیراهی رنگی

!دید کلی :
ضریب شکست همه مواد با طول موج تغییر می کند این پاشندگی در مواد اپتیکی عامل بیراهی رنگی است . تاثیرات بیراهی رنگی را می توان با استفاده از ردیابی پیرا عمودی مورد بررسی قرار داد . پس از محاسبه میزان بیراهی رنگی موجود در یک سیستم این امکان وجود دارد که از طریق به کار گیری شیشه هایی با ضریب پاشندگی متفاوت ، به کمک برخی فرمولهای عدسی نازک در جهت کاهش این ابیراهی عمل کرد .
!ابیراهی رنگی از چه چیزی ناشی می شود ؟
ضریب شکست همه محیط ها با رنگ تغییر می کند یک تک عدسی از یک شیء نه تنها یک تصویر بلکه، یک رشته تصویر ارائه می کند که هر کدام برای یک رنگ موجود در باریکه نور است . اثر منشور گونه عدسی که با نزدیک شدن به لبه ها افزایش ی یابد چنان است که باعث پاشیدگی می شود و تمرکز نور بنفش را در نزدیکترین فاصله از عدسی قرار می دهد .
!انواع ابیراهی رنگی
* ابیراهی رنگی محوری یا طولی : در نتیجه تغییرات فاصله کانونی یک عدسی با رنگ بزرگنمایی جانبی نیز باید تغییر کند در نتیجه تصاویر قرمز و بنفش یک نقطه شیء دور از محور ، روی محور طولی از هم جدا می شوند و این فاصله افقی تحت عنوان ابیراهی رنگی طولی نامیده می شود . ابیراهی رنگی طولی یک عدسی محدب را میتوان به راحتی قابل مقایسه با ابیراهی کروی برای پرتوها در بزرگترین دهانه دانست .
* ابیراهی رنگی عرضی : اگر به جای بررسی توزیع پرتوها حول یک کانون ، تصویر تشکیل شده در نقطه ای خارج از محور اپتیکی یک عدسی که برابر ابیراهی رنگی تصحیح نشده مورد بررسی قرار گیرد کناره های تصویر تیز نبوده بلکه به شکل رنگهای محو و نامشخص است به دلیل پاشندگی ، بزرگنمایی عدسی برای طول موجهای مختلف متفاوت خواهد بود که این منجر به یک سری تصاویر با اندازه های مختلف برای هر رنگ می شود این ابیراهی گرچه از همان منشاء بیراهی رنگی ناشی می شود و لذا مانند پرتو اصلی با تغییر موضع دریچه ها تغییر می کند .
!یک آزمایش رای مشاهده ابیراهی رنگی :
یک عدسی ضخیم را بین منبع شیشه ای که نور چند فام تولید می کند و پرده قرار می دهیم . با دور و نزدیک کردن پرده به عدسی تصویر حقیقی چشه روی پرده ایجاد می شود رنگ این تصویر از سرخ – نارنجی به آبی – بنفش تغییر می کند . و بهترین تصویر بین این دو حالت تشکیل می شود .
!چگونه می توان دستگاهی ساخت که فاقد ابیراهی رنگی باشد ؟
تصحیح برای یکی از بیراهی های رنگی معمولا بیراهی های دیگر را نیز کاهش می دهد البته میزان تصحیح ممکن است برایی هر دو به یک اندازه نباشد . ابیراهی رنگی با استفاده از عناصر شکستی چندگانه با توانهای مخالف حذف شود . مهمترین راه حل عادی استفاده از یک دوتایی نافام تشکیل شده از یک عدسی محدب و یک عدسی مقعر با شیشه های مختلف است که بهم چسبیده اند فواصل کانونی ، توانهای عدسی ها به واسطه شکل سطوح آنها متفاوتند و این باعث می شود تا توان خالصی که برای چشم تولید می شود یا مثبت باشد یا منفی . حاصل یک عدسی مرکب است که دارای یک فاصله کانونی خالص است اما دارای پاشندگی کاهش یافتهای در بخش وسیعی از بیناب مرئی می باشد.