ابو حمزه ثمالی که نام مبارکش قرین «دعای شریف ابو حمزه ثمالی » بوده برای همه شیعیان آشنا می باشد یکی از ثابت قدمان و از اصحاب خاص حضرت سجاد علیه السلام می باشد.
جمیع بزرگان علماء رجال او را مورد اعتماد و «ثقه » دانسته اند.
«نجاشی » نقل می کند که او از اخیار اصحاب و افراد مورد اعتماد و معتمدین آنها در روایت و حدیث می باشد و از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: ابو حمزه در زمان خودش مانند سلمان در زمان خودش بود.
«عامه» نیز از او روایت می کنند و در سال 150 وفات کرد و صاحب کتاب تفسیر القرآن بود. و «رساله الحقوق » حضرت سجاد علیه السلام نیز از طریق او روایت شده است.
جناب
شیخ صدوق نیز فرموده است: ابو حمزه، ثابت بن دینار الثمالی، ثقه و عدل بود و چهار نفر از امامان شیعه را ملاقات کرده بود، علی بن الحسین، محمد بن علی، جعفر بن محمد و موسی بن جعفر علیهم السلام.
فضل بن شاذان نیز گفته است که از فرد ثقه ای شنیده که امام رضا علیه السلام فرموده اند: ابو حمزه ثمالی در زمان خودش مانند
لقمان (سلمان) در زمان خودش بوده است.
«کشی » نیز از ابو بصیر نقل می کند که من وارد به حضرت صادق علیه السلام شدم، حضرت فرمود: ابو حمزه ثمالی چه می کند؟
گفتم: در حالی او را تر ک کردم که مریض بود.
فرمود: هر گاه برگشتی سلام مرا به او برسان. و او را متوجه کن که او در فلان ماه و فلان روز خواهد مرد.
ابوبصیر می گوید: عرض کردم: سوگند به خداوند، شما در مورد او انس و محبت داشتید و او «
شیعه » شما بود.
حضرت فرمود: راست می گویی آنچه که نزد ماست، خیر برای اوست.
عرض کردم: آیا شیعیان شما با شما هستند؟
فرمود: البته ولی به شرط اینکه از خداوند بترسند و پیامبر او را مراقبت داشته و از گناهان بپرهیزند. هر گاه شیعه ای چنان کند که با ما در همان درجه های ما خواهد بود.
ابو بصیر می گوید: ما همان سال بر گشتیم و چیزی طول نکشید که ابو حمزه وفات نمود.
بهر حال جناب ابو حمزه ثمالی شخصیتی برجسته و ممتاز دارد و بر اساس روایتی حضرت صادق علیه السلام به او فرمودند: من هر گاه تو را می ببینم احساس آرامش می کنم.
که این تعریف بر اوج ارجمندی و کمال او دلالت می کند ابو حمزه با حضرت سجاد علیه السلام انس خاصی داشته و دعای شریف آن حضرت که طولانی ترین دعای سحر
ماه مبارک رمضان است، از طریق او روایت شده است و به همین علت به نام او نام گذاری شده است.
منابع :
معجم رجال الحدیث ،ج 3 ، ص 385
