ابلیس نام خاص است برای موجودی که از فرمان خداوند سر باز زد و از درگاه خداوند رانده شد.
ابلیس واژه غیر عربی است ولی بعضی گفته اند که این نام ریشه عربی دارد و از ماده «أبلس» عربی مشتق است برخی نام ابلیس را « الحارث و کنیه اش را بومره» یاد کرده اند.

اخبار و روایات ما نشان می دهد که او در اصل از طائفه ((جن)) بود ولی در زمره فرشتگان می زیست او در ماجرای سجده فرشتگان بر آدم سرپیچی نمود و کافر شد و از رحمت پروردگار نومید گشت.

از این رو او آدم را علت خواری و مطرودی خود می دانست و در صدد انتقام از او و اولادش بر آمد و برای این کار از خداوند مهلت خواست؛ خداوند او را تا وقت معلوم (قیامت) مهلت داد و او سوگند خورد که آدم و فرزندانش را خواهد فریفت.

نام ابلیس یازده بار در قرآن آمده و درباره او سخن گفته شده و مهمترین عامل سجده نکردن او را تکبر و خودبینی، معرفی نموده است.

مراجعه شود به
((اعتراف شیطان به پاکی نطفه دوستان علی علیه السلام))
((پایداری بر دین و ولایت - دوری از شیطان))
((آب دهان شیطان بر صورت دشمن حضرت))

منابع :
دایرةالمعارف تشیع، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، دایرةالمعارف الشیعه العامه ج 2