ابلیس نام خاص است برای موجودی که از فرمان خداوند سر باز زد و از درگاه خداوند رانده شد.
ابلیس واژه غیر عربی است ولی بعضی گفته اند که این نام ریشه عربی دارد و از ماده «أبلس» عربی مشتق است برخی نام ابلیس را« الحارث و کنیه اش را بومره» یاد کرده اند.
اخبار و روایات ما نشان می دهد که او در اصل از طائفه
جن بود ولی در زمره فرشتگان می زیست او در ماجرای سجده فرشتگان بر آدم سر پیچی نمود و کافر شد و از رحمت پروردگار نومید گشت.
از این رو او آدم را علت خواری و مطرودی خود می دانست و در صدد انتقام از او و اولادش بر آمد و برای این کار از خداوند مهلت خواست؛ خداوند او را تا وقت معلوم (قیامت) مهلت داد و او سوگند خورد که آدم و فرزندانش را خواهد فریفت.
نام ابلیس یازده بار در قرآن آمده و درباره او سخن گفته شده و مهمترین عامل سجده نکردن او را تکبر و خود بینی ، معرفی نموده است.
مراجعه شود به
اعتراف شیطان به پاکی نطفه دوستان علی علیه السلام
پایداری بر دین و ولایت - دوری از شیطان
آب دهان شیطان بر صورت دشمن حضرت
منابع :
دایره المعارف تشیع، دایره المعارف بزرگ اسلامی، دایره المعارف الشیعه العامه ج 2
