تاریخچه ی:
آل کرت
تفاوت با نگارش: 5
| V{maketoc} | | V{maketoc} |
| !ملوک هرات / ملوک آل کرت | | !ملوک هرات / ملوک آل کرت |
| «783 643 ق/ 1381 1345م» | | «783 643 ق/ 1381 1345م» |
| مقارن ایام ((ایلخانان))، دولتی محلی در ((هرات)) و غور و نواحی مجاور کسب قدرت کرد که به آن خاندان ملوک هرات یا ملوک کرت میگفتند. وجه تسمیه نام این سلاله به کرت، بیشتر به خاطر کرت نامه و اشعاری است که ربیعی پوشنجی در مدح ملک فخرالدین سرود و تا حدی به خاطر شرح مْطَول تفتازانی بر تلخیص است که نویسنده ، آن را به معزالدین آل کرت اهدا کرد و در ادبیات باقی ماند. دولت آل کرت هم مثل طفا ((تیموریان)) ، در اواخر عهد با سربداران سبزوار درگیری پیدا کرد. در مقابله با سربداران که مظهر مقاومت ((تشیع)) بودند، دولت آنها قلعه محکم ((تسنن)) محسوب میشد و در مقایسه با نظام سربداران که تجسم یک آنارشی لجام گسیخته طبقات ناراضی بود، دولت آل کرت، تجسم یک حیلهگر و قدرت طلب محسوب میشد، با شیوههایی که گویی بیش از وقت، درس سیاست به ماکیاولی میداد. | | مقارن ایام ((ایلخانان))، دولتی محلی در ((هرات)) و غور و نواحی مجاور کسب قدرت کرد که به آن خاندان ملوک هرات یا ملوک کرت میگفتند. وجه تسمیه نام این سلاله به کرت، بیشتر به خاطر کرت نامه و اشعاری است که ربیعی پوشنجی در مدح ملک فخرالدین سرود و تا حدی به خاطر شرح مْطَول تفتازانی بر تلخیص است که نویسنده ، آن را به معزالدین آل کرت اهدا کرد و در ادبیات باقی ماند. دولت آل کرت هم مثل طفا ((تیموریان)) ، در اواخر عهد با سربداران سبزوار درگیری پیدا کرد. در مقابله با سربداران که مظهر مقاومت ((تشیع)) بودند، دولت آنها قلعه محکم ((تسنن)) محسوب میشد و در مقایسه با نظام سربداران که تجسم یک آنارشی لجام گسیخته طبقات ناراضی بود، دولت آل کرت، تجسم یک حیلهگر و قدرت طلب محسوب میشد، با شیوههایی که گویی بیش از وقت، درس سیاست به ماکیاولی میداد. |
| آل کرت منسوب به شمسالدین محمد غوری ، معروف به کرت بودند که نژاد آنها به پادشاهان غوری میرسید و حکومت او و اخلافش هم مثل حکومت غوریان نشانههایی از خشونت کوه نشینان و بیرحمی طوایف و اقوام محرومیت کشیده نواحی دور از تمدن را با خود همراه داشت. اکثر پادشاهان این سلسله به سست عهدی و بیوفایی و خشونت طبع و بیاعتمادی شهرت داشتند. بسیاری از آنها نیز فرمانروایی خود را با اظهار تبعیت نسبت به ایلخانان آغاز کردند و کارشان در طی فرمانرواییشان به تمرد و عصیان نسبت به آنها میکشید. گویی حکومت را اعمال خشونت لجام گسیختهای و بیحد و حصری میدانستند که بدون اعمال نیرنگ و فریب، چاشنی مطبوع نمییافت. | | آل کرت منسوب به شمسالدین محمد غوری ، معروف به کرت بودند که نژاد آنها به پادشاهان غوری میرسید و حکومت او و اخلافش هم مثل حکومت غوریان نشانههایی از خشونت کوه نشینان و بیرحمی طوایف و اقوام محرومیت کشیده نواحی دور از تمدن را با خود همراه داشت. اکثر پادشاهان این سلسله به سست عهدی و بیوفایی و خشونت طبع و بیاعتمادی شهرت داشتند. بسیاری از آنها نیز فرمانروایی خود را با اظهار تبعیت نسبت به ایلخانان آغاز کردند و کارشان در طی فرمانرواییشان به تمرد و عصیان نسبت به آنها میکشید. گویی حکومت را اعمال خشونت لجام گسیختهای و بیحد و حصری میدانستند که بدون اعمال نیرنگ و فریب، چاشنی مطبوع نمییافت. |
| + | !محمد کرت, بنیانگذار ملوک هرات |
| بنیانگذار در این سلسله شمسالدین محمد کرت بود که پدرش ملک رکن الدین غوری حکومت کوچکی در نواحی غور و حلقه خیسار بین غور و هرات به دست آورده بود. وی بعد از جلب اعتماد خانان ((مغول)) در خراسان ، ولایت غور جام، سیستان ، هرات و نواحی اطراف را ضمیمه قلمرو خود کرد و با فتح غرجستان ، قدرت خود را که در واقع تفاوتی با قدرت مغولان نداشت و متکی بر آن بود، در سراسر نواحی تحت تصرف خود بسط داد. | | بنیانگذار در این سلسله شمسالدین محمد کرت بود که پدرش ملک رکن الدین غوری حکومت کوچکی در نواحی غور و حلقه خیسار بین غور و هرات به دست آورده بود. وی بعد از جلب اعتماد خانان ((مغول)) در خراسان ، ولایت غور جام، سیستان ، هرات و نواحی اطراف را ضمیمه قلمرو خود کرد و با فتح غرجستان ، قدرت خود را که در واقع تفاوتی با قدرت مغولان نداشت و متکی بر آن بود، در سراسر نواحی تحت تصرف خود بسط داد. |
| !فرمانروایان آل کرت : | | !فرمانروایان آل کرت : |
| *((شمس الدین محمد بن ابیبکر کرت )) 672 643 ق/ 1277 1245 م | | *((شمس الدین محمد بن ابیبکر کرت )) 672 643 ق/ 1277 1245 م |
| *((رکنالدین بن شمس الدین )) 705 677 ق/ 1305 1278 م | | *((رکنالدین بن شمس الدین )) 705 677 ق/ 1305 1278 م |
| *((فخرالدین بن رکنالدین )) 706 697 ق/ 1307 1298 م | | *((فخرالدین بن رکنالدین )) 706 697 ق/ 1307 1298 م |
| *((غیاث الدین بن رکنالدین )) 729 707 ق/ 1329 1307 م | | *((غیاث الدین بن رکنالدین )) 729 707 ق/ 1329 1307 م |
| *((شمس الدین محمد بن غیاث الدین)) 730 729 ق/1330 1329 م | | *((شمس الدین محمد بن غیاث الدین)) 730 729 ق/1330 1329 م |
| *((حافظ بن غیاث الدین)) 732 730 ق/ 1332 1330 م | | *((حافظ بن غیاث الدین)) 732 730 ق/ 1332 1330 م |
| *((معزالدین حسین بن غیاث الدین )) 771 732 ق/ 1369 1332 م | | *((معزالدین حسین بن غیاث الدین )) 771 732 ق/ 1369 1332 م |
| *((غیاث الدین پیر عالی بن معزالدین)) 783 771 ق/ 1381 1369 م | | *((غیاث الدین پیر عالی بن معزالدین)) 783 771 ق/ 1381 1369 م |
| + | !اوضاع هرات در عهد فرمانروایی آل کرت |
| آل کرت پس از 140 سال حکومت که فرمانروایان آن سرمشقی از خشونت ، تعصب، نیرنگ، بد عهدی و بیوفایی بودند، با فتح هرات به دست تیمور در 783 ق/ 1381 م فرو پاشید. در روزگار آل کرت، هنر و ادبیات به سبب تشویق برخی از فرمانروایان آن ، رونق گرفت و تعدادی از شاعران و هنرمندان سایر شهرهای ایران به هرات روی آوردند. برخی از پادشاهان این سلسله همچون شمسالدین محمد، غیاث الدین بن فخرالدین و فخرالدین بن رکن الدین خود شعر میسرودند که ابیاتی از سرودههای آنان باقی است. از شاعران این دوره یکی خواجه معین الدین محمد بن شمس الدین -وفات 783 ق / 1381 م -است که مادرش دختر ملک رکن الدین ، دومین حکمران این سلسله است. نامدار ترین شاعر دربار این پادشاهان، صدرالدین خطیب معروف به ربیعی پوشنگی (= پوشنجی ) است که دارای منظومهای تاریخی است. از عالمان و ادیبان بزرگ روزگار آل کرت، سعدالدین تفتازانی است . وی از نزدیکان ملک فخرالدین بود و کتاب مشهور مطول را به نام او تألیف کرد. تفتازانی بعدها به دعوت تیمور به ((سمرقند)) رفت و در همان جا درگذشت. | | آل کرت پس از 140 سال حکومت که فرمانروایان آن سرمشقی از خشونت ، تعصب، نیرنگ، بد عهدی و بیوفایی بودند، با فتح هرات به دست تیمور در 783 ق/ 1381 م فرو پاشید. در روزگار آل کرت، هنر و ادبیات به سبب تشویق برخی از فرمانروایان آن ، رونق گرفت و تعدادی از شاعران و هنرمندان سایر شهرهای ایران به هرات روی آوردند. برخی از پادشاهان این سلسله همچون شمسالدین محمد، غیاث الدین بن فخرالدین و فخرالدین بن رکن الدین خود شعر میسرودند که ابیاتی از سرودههای آنان باقی است. از شاعران این دوره یکی خواجه معین الدین محمد بن شمس الدین -وفات 783 ق / 1381 م -است که مادرش دختر ملک رکن الدین ، دومین حکمران این سلسله است. نامدار ترین شاعر دربار این پادشاهان، صدرالدین خطیب معروف به ربیعی پوشنگی (= پوشنجی ) است که دارای منظومهای تاریخی است. از عالمان و ادیبان بزرگ روزگار آل کرت، سعدالدین تفتازانی است . وی از نزدیکان ملک فخرالدین بود و کتاب مشهور مطول را به نام او تألیف کرد. تفتازانی بعدها به دعوت تیمور به ((سمرقند)) رفت و در همان جا درگذشت. |
| شاهان آل کرت در دوره زمامداری خود در آبادانی هرات اهتمام داشتند و بناهای مهمی نیز در آن دیار احداث کردند. از جمله آثار این سلاله : قلعه خیسار است که از قلاع مهم و تسخیر ناپذیر آن دوره بود. قلعه امان کوه، قلعه اختیار الدین که همان ((ارگ)) کنونی هرات است از بناهای دوره ملک فخرالدین به شمار میرود. ((مسجد)) فلک الدین ، بارگاه و ((خانقاه)) ملک فخرالدین، و مصلای هرات از بناهای عصر معزالدین است. | | شاهان آل کرت در دوره زمامداری خود در آبادانی هرات اهتمام داشتند و بناهای مهمی نیز در آن دیار احداث کردند. از جمله آثار این سلاله : قلعه خیسار است که از قلاع مهم و تسخیر ناپذیر آن دوره بود. قلعه امان کوه، قلعه اختیار الدین که همان ((ارگ)) کنونی هرات است از بناهای دوره ملک فخرالدین به شمار میرود. ((مسجد)) فلک الدین ، بارگاه و ((خانقاه)) ملک فخرالدین، و مصلای هرات از بناهای عصر معزالدین است. |