خانه دانشنامه
!دید کلی *چند بار تا به حال دوده خفه کننده ماشینها را در خیابان دیدهاید؟ *چرا در روز روشن آسمان آبی را نمیبینید؟ > > *فوران دوده از کارخانجات صنعتی چه فوایدی دارد؟ > > *پناهگاه بیماران تنفسی در شهر آلوده کجا میتواند باشد؟ > > این آلودگی هواست که طبیعت زیبا را در خود گم میکند و زندگی سالم را نه تنها از انسانها بلکه از تمام موجودات سلب میکند. !موضوع چیست؟ ((اوزون)) که جزء اصلی مه دود است، گازی است که از ترکیب اکسید نیتروژن و ((هیدروکربنها)) در حضور نور آتاب بوجود میآید. در اتمسفر ، ازن بطور طبیعی به صورت لایهای ه ما را از اشعه ماورای بفش محافظت میکند، وجود دارد. ولی زمانی که در سطح زمین تولید ود، کشنده است. !اوزون از کجا میآید؟ اتومبیلها ، کامیونها و ... ، یکی از اصلی ترین منابع اوزون هستند. در سال 1986 ، مقدار حیرت انگیز 6.5 میلیون تن هدروکربنهای مختلف و 8.5 میلیون تن اکسیدهای نیتروژن توسط خودروهای موتوری وارد هوا شدد. نیروگاهها ، کارخانههای شیمیایی و ((پالیشگاه|پالایشگاههای نفت)) نیز سهم بزرگی در همین مساله دارند و نیمی از انتشار هیدروکربنها و ((نیتروژن)) در کشور آمریکا مربوط به آنهات. !خطر مه دو صدمات ریی ناشی از هوای آلوده به اوزون ، خطری است که هر 3 نفر از 5 نفر با آن روبرو هستند. اکثر مردم نمیدانند که مه ود به غر از انسان به سایر موجودات زنده هم آسیب میرساند. ((مه دود نور شیمیایی|مه دود ازنی)) ، مسئول صدمات زیاد به درختان کاج و نابودی محصولات کشاورزی در بسیاری از مناطق کشاورزی است. !هوای آلوده چیست؟ هر مادهای که وارد هوا شود ، خواص فیزیکی ، شیمیایی و زیستی آن را تغییر میدهد و به چنین هوای تغییر یافته ، __هوای آلوده__ گویند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !عوامل آلوده کننده هوا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__~~green:عوامل طبیعی:~~__ فورانهای شدید آتشفشان ، وزش توفان ، بادهای شدید و … ، گازها و ذراتی را وارد هوا میکنند و سبب آلودگی آن میشوند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__~~green:فعالیت انسان:~~__ کارخانجات صنعتی ، کشاورزی ، شهرسازی ، وسایل گرمازا ، نیروگاهها ، وسایل نقلیه و ... ، از عوامل آلوده کننده هوا هستند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !مواد آلوده کننده هوا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__((منوکسید کربن)):__ گاز سمی منوکسید کربن ، بطور عمده مربوط به خودروهایی است که مصرف سوخت آنها ((بنزین)) میباشد. این خودروها مقدار زیادی گاز __CO__ را از طریق لوله اگزوز وارد هوا میکنند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__دیاکسید گوگرد:__ عمدتا مربوط به ((نفت کوره)) (نفت سیاه) است که در بعضی صنایع و تاسیسات حرارت مرکزی و تولید نیرو مورد استفاده قرار میگیرد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__اکسیدهای نیتروژن دار:__ بطور عمده مربوط به نفت کوره ، ((گازوئیل)) و مقدار کمتری مربوط به مصرف بنزین و ((نفت سفید)) است. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__((هیدروکربنها|هیدروکربنهای سوخته نشده)):__ عمدتا مربوط به خودروهایی است که بنزین مصرف میکنند. نفت کوره و گازوئیل در این مورد سهم کمتری دارند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__ذرات ریز معلق:__ بطور عمده ، از سوختن نفت کوره حاصل میشود. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__برمید سرب:__ در نتیجه مصرف بنزین در موتور اتومبیلها حاصل میشود. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | *__سایر ترکیبات سربی:__ بنزین خودروها اغلب دارای مادهای به نام __تترا اتیل سرب__ است که به منظور روان کردن کار سوپاپها و بهسوزی بنزین به آن اضافه میشود. این ((ماده)) هنگام سوختن بنزین ، باعث پراکنده شدن ذرههای جامد و معلق ترکیبات سرب در هوا میشود که هم سمیاند و هم به صورت رسوبهای جامد وارد دستگاه تنفسی میشوند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !بالا ، بالا ، بالاتر | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | در جایی دور ، بالای سر ما ، لایه نامرئی و ظریفی از اوزون وجود دارد که ما را از تشعشعات خطرناک ماورای بنفش خورشیدی محافظت میکنند. ((لایه ازن)) قرنهاست که آنجا بوده است. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !... و دورتر | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | ولی اکنون انسان این سپر محافظ را از بین میبرد. __کلرو فلوئورو کربنها__ (__CFCS__) ، __هالونها__ (__halons__) ) و سایر ((مواد شیمیایی)) مصنوعی ، در 10 تا 50 کیلومتری بالای سر ما شناورند. آنها ((واکنش تجزیه|تجزیه)) شده ، مولکولهایی آزاد میکنند که اوزون را از بین میبرد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !CFC ها چه موادی هستند؟ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | CFC ها موادی هستند که صدها مصرف گوناگون دارند. زیرا آنها تقریبا غیر سمی و مقاوم در برابر شعله بوده ، براحتی تجزیه نمیشوند. به خاطر چنین پایداری ، آنها تا 150 سال باقی خواهند ماند. گازهای CFC به آرامی تا ارتفاعات 40 کیلومتری صعود کرده و در آنجا تحت نیروی عظیم تشعشعات ماورای بنفش خورشید شکسته شده ، ((عنصر)) شیمیایی ((کلر)) را آزاد میکنند. بعد از آزادی هر ا((تم)) کلر قبل از برگشت به زمین که سالها طول میکشد، حدود صد هزار ((مولکول)) اوزون را از بین میبرد. سه و شاید پنج درصد لایه ازن در سطح جهان تاکنون توسط گازهای CFC تخریب شده است. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !بعدش چی؟ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | با تخریب ازن در لایههای بالای اتمسفر ، کره زمین اشعه ماورای بنفش دریافت میکند که موجب بروز ((سرطان پوست)) ، بیماری آب مروارید چشم و تضعیف سیستم دفاعی بدن میشود. با نفوذ بیشتر اشعه ماورای بنفش از لایههای اتمسفر ، اثرات آن روی سلامتی بدتر شده ، بهرهدهی محصولات کشاورزی و جمعیت ماهیها کاهش خواهد یافت و آسایش هر فرد روی این سیاره تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !نگرانی روز افزون | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | اثرات زیست محیطی مقادیر عظیمی از مواد زاید خطرناک که هر ساله تولید میشود، موجب نگرانی بیش از پیش شده است. در سال 1983 ، 266 میلیون تن مواد زاید خطرناک تولید شده است. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !تهدید اکوسیستمها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | کشورهای پیشرفته بیش از هفتاد هزار ماده شیمیایی مختلف تولید میکنند که بیشتر آنها بطور کامل از نظر ایمنی آزمایش نشدهاند. استفاده نامحتاطانه از این مواد ، مواد غذایی و آب و هوای ما را آلوده کرده ، اکوسیستمهایی را که ما به آنها متکی هستیم، شدیدا" تهدید میکند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | !راهیابی مواد شیمیایی به محیط زیست | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+ | مواد شیمیایی به بخش جدا نشدنی از زندگی روزانه ما تبدیل گشتهاند. ما از وسایل رفاهی مانند ((پلاستیک|پلاستیکها)) ، پودرهای رختشویی و آروزولها که از مواد شیمیایی ساخته شدهاند، استفاده میکنیم. ولی اغلب از هزینه پنهانی که ناشی از آنهاست بیخبریم. نهایتا آنها از طریق محلهای دفن زباله ، زهکشیها و ((فاضلاب|فاضلابها)) به آب و یا زمین راه پیدا میکنند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- | ! عوامل آلوده کننده هوا: *__عوامل طبیعی :__r> وران ای شدی ((آتششان)) , وش توفان , بادهای شدید و گازها و ذراتی را رد ی کنند و سبب آلایش آن ی شوند. *__فالیت ا :__ کارخا /> ! مود آوده کننده هوا: *__((مونوکسید کرن)) :__ گ سمی مونوکسید کربن ب و مده مط به ودروهایی است که مصرف سوخت آنها بنین میباشد. این خودوها مقار زیادی ا CO ا از طریق لوله او وارد هو میکند. *__((دی اکسید گرد)) :__ عمدتا مربوط به ((نفت کور)) ((«نف کوره|نفت سیاه))) ست ک عضی صای و تاسیسات حرارت مرکزی ولید نیرو مورد استفاده قرار میگیرد . *__((کسیای یتروژن در)):__ ه و عمده مرط به نف کوره ((گازوئیل)) و مقدا کتری موط به م نزی و ((نفت سفید)) است. *__((هیدروکربن|هیدروکربنهای سوخته نشده)) :__ عمدتا مربو به ودرهایی ست که بنزین مرف میکنند. کوره و ازوئیل در ای مورد سهم کمتری دارند . *__رات ری ملق :__ به طور عده از سوختن نفت کوره حاصل میشود. *__((رمد سرب)) :__ در نتیجه م ((نزین)) در موتور اتومبیلها حاصل میشود . *__سایر ترکیبا بی :__ ((بزین)) خودروه اغلب ارا مادهای به نم ((تترا اتی رب)) است، که به منور ر کردن کار ((پاپ))ها و ((بهسوزی نزین)) ب آ افه میو. ین مده هنگام سوخت بنزین باعث پراکنده شدن ذرههای جامد و معلق ترکیبات سرب در هوا میشود ه هم سمیان و هم به صورت رسوبهای جامد وارد ((دستگاه تنفسی)) میشوند. /> ! آلودگی هوا و ((باران اسیدی)): *__باران اسیدی چیست ؟__ یکی از آثار و نتایج آلودگی هوا باران اسیدی است. در دو دهه اخیر و در برخی نواحی صنعتی و بر اثر فعالیتهای کارخانهها میزان دی اکسید گوگرد و دی اکسید ازت در هوا افزایش یافته است. این دو ماده در ((اتمسفر)) با ((اکسیژن)) و بخار آب ((واکنش شیمیایی)) ایجاد می کند و به صورت ((اسید نیتریک)) و ((اسید سولفوریک)) در میآید. این ذرات اسیدی مسافت های طولانی را بوسیله باد طی میکنند و به صورت باران اسیدی بر سطح زمین فرو میریزند. چنین بارشهایی ممکن است به صورت برف یا باران یا مه نیز در بیاید. *__پیامدهای باران اسیدی :__ **((باران اسیدی)) باعث از بین رفتن بناها و آثار تاریخی بخصوص در ساختمانهایی که از ((سنگ مرمر)) یا ((آهک)) ساخته شده باشند ، می شود. **باران اسیدی میزان حاصلخیزی خاک را کاهش میدهد و حتی ممکن است ((مواد سمی)) را وارد خاکها کند . **باران اسیدی موجب نابودی ((درختان)) ، کاهش مقاومت آنها بخصوص در برابر سرما میشود. ! مباحث مرتبط با عنوان: |
+ |
|