تئوری آزمایش :

مایع درون یک ظرف ، شکل ظرف را به خود می گیرد . این توانایی حرکت یا جریان یافتن یکی از ویژگی های بسیار مهم مایعات است . وسیکوزیته ( گرانروی )اندازه مقاومت مایعات در برابر جریان یافتن است . در این آزمایش با استفاده از گرانروی مایعات خانگی ، یک وسیکومتر خواهیم ساخت . وسیکومتر، وسیله ای است که سرعت جریان مایعات را اندازه گیری می کند . با استفاده از سرعت جریان ، شاخص گرانروی را اندازه می گیریم که از نسبت گران روی مایع مورد نظر به گران روی آب به دست می آید .
هدف آزمایش :
ساختن و استفاده کردن از یک وسیکومتر ( گران روی سنج ) برای تعیین سرعت جریان یک حجم مشخص آب .
مواد لازم :

• یک ظرف شیشه ای که دهانه آن کمی ازدهانه بطری مایع ظرفشویی کوچکتر باشد.
• قیچی
• خط کش
• ظرف شفاف پلاستیکی مایع ظرفشویی
• زمان سنج ( کرونومتر )
• بادر فشاری
• خمیر مجسمه سازی
• قلم ماژیک
• آب

روش کار :

1. انتهای بطری مایع ظرفشویی را ببرید .
2. ظرف را وارونه قرار دهید . با قلم ماژیک دو خط یکی به فاصله 5/2 سانتی متر زیر محل بریده شده و دیگری در فاصله 10 سانتی متری زیر محل بریده شده بکشید .
3. کنار اولین خط ، کلمه ( شروع ) و کنار دومین خط کلمه ( پایان ) را بنویسید .
4. در ظرف مایع ظرفشوئی را ببندید .
5. اطراف لبه بالای ظرف شیشه ای را با خمیر مجسمه سازی بپوشانید .
6. بطری مایع ظرف شوئی را وارونه روی در ظرف شیشه ای قرار دهید تا به طور عمودی روی خمیر مجسمه سازی قرار گیرد .
7. بطری را تا حدود 3/1 سانتی متر بالای خط شروع ، از آب سرد شیر پر کنید .
8. بطری را بلند کنید و در آن را باز کنید .
9. به سرعت ، بطری را روی ظرف شیشه ای قرار دهید .
10. هنگام رسیدن سطح آب به خط شروع ، زمان سنج را به کار بیندازید .
11. هنگام رسیدن سطح آب به خط پایان زمان سنج را قطع کنید .
12. این کار را سه مرتبه انجام دهید و میانگین میزان سرعت جریان آب سرد را به دست آورید .

نتایج :

• میانگین سرعت جریان آب در آزمایشی که مولف انجام داد ، برابر 3/39 ثانیه بود . باید توجه داشت که سرعت جریان متغیر است و به نوع ظرف مورد استفاده بستگی دارد .
• چرا ؟

مدت زمانی که طول می کشد تا مایع از ظرف به سمت بیرون جریان یابد ، به گران روی مایع بستگی دارد . گران روی یک مایع ، مقاومت آن مایع در برابر جریان یافتن است که علت آن هم اصطکاک بین مولکولهای مایع است . گران روی هر مایع به ساختارهای مولکولهای مایع بستگی دارد . اگر مولکول ها کوچک باشند و مانند آب ساختار ساده ای داشته باشند ، به سرعت روی هم می لغزند . اما اگر مولکولها بزرگ و در هم پیچیده باشند ، مثل روغن به آرامی روی هم حرکت می کنند . مایعی که مولکولهای آن به سرعت روی هم می لغزند ، دارای گران روی کم و مایعی که مولکولهای آن به آرامی روی هم می لغزند ، دارای گران روی بالا هستند .