: آذرخش

صفحه های تصادفی

کاربر Online

669 کاربر online

تفاوت با نگارش: 5

Lines: 1-58

Lines: 1-67

V{maketoc} />!دید کلی




	{picture=Lightning.jpg}		{picture=Lightning.jpg}

پدیده زیبا ولی خطرناک آذرخش یا برق ، ((تخلیه الکتریکی)) در ((جو زمین)) است. همه شما تا به حال غرش آسمان (((رعد و برق))) و نیز تلاطم ابرها و ایجاد نورهای درخشان لحظه‌ای در آسمان را دیده‌اید. و سوالات زیادی که... />

!دید کلی
پدیده زیبا ولی خطرناک آذرخش یا برق ، ((تخلیه الکتریکی)) در ((جو زمین)) است. همه شما تا به حال غرش آسمان (رعد و برق) و نیز تلاطم ((ابرها)) و ایجاد نورهای درخشان لحظه‌ای در آسمان را دیده‌اید. و سؤالات زیادی که ... .>>

*این صدا چه بود؟

*این نور چگونه تولید می‌شود؟

*چگونه از نور آذرخش استفاده کنیم؟

*برق آسمان چه فواید و مضراتی دارد؟ و هزاران سوال از این قبیل

*برق آسمان چه فواید و مضراتی دارد؟ و هزاران سؤال از این قبیل

{img src=img/daneshnameh_up/d/dd/ani-lightning-166x179.gif}

!تاریخچه

تشابه بین آذرخش و ((تخلیه ��رقه��ای|جرقه الکتریکی)) در همان اوایل قرن هجدهم مورد توجه قرار گرفت. تصور می شد که ابری طوفانی ((بار الکتریکی)) زیادی حمل می کنند، و آذرخش جرقه غول آسایی است که فقط ازنظر اندازه با جرقه بین الکترودهای ((ماشین ویمچورست)) متفاوت است.

این مطلب را مثلاً لومونوسوف (M.V.Lomonosov) فیزیکدان و شیمی دان روسی که ((الکتریسته جو)) را همراه با مسائل علمی دیگر مطالعه کرد، خاطر نشان نمود. این مطلب با آزمایش هایی که لومونوسوف در سال های 1752 و 1753 و فرانکلین (B.Franklin)پژوهشگر آمریکایی بطور مستقل انجام دادند، تایید شده است.

تشابه بین آذرخش و ((تخلیه ��لکتر��کی|جرقه الکتریکی)) در همان اوایل قرن هجدهم مورد توجه قرار گرفت. تصور می‌شد که ابری طوفانی ((بار الکتریکی)) زیادی حمل می‌کنند، و آذرخش جرقه غول آسایی است که فقط از نظر اندازه با جرقه بین الکترودهای ((ماشین ویمچورست)) متفاوت است. این مطلب را مثلاً __لومونوسوف__ (__M. V. Lomonosov__) فیزیکدان و شیمیدان روسی که ((الکتریسته جو)) را همراه با مسائل علمی دیگر مطالعه کرد، خاطر نشان نمود. این مطلب با آزمایشهایی که لومونوسوف در سالهای 1752 و 1753 و __فرانکلین__ (__B. Franklin__) پژوهشگر آمریکایی بطور مستقل انجام دادند، تأیید شده است.
!ماشین تندر لومونوسوف
لومونوسوف یک ماشین تندر ساخت. خازنی که در آزمایشگاه او نصب شده بود و با سیمی که انتهایش از اتاق خارج و بر تیرک بلند بالا برده شده بود، با الکتریسته جو باردار می شد. در مدت طوفانهای تندری ، با لمس کردن خازن می شد جرقه را از آن خارج کرد.

dir align = left>

>

>

{picture=Azarakhsh1.jpg}		{picture=Azarakhsh1.jpg}
	+
	+

!ماشین تندر لومونوسوف
لومونوسوف یک ماشین تندر ساخت. خازنی که در آزمایشگاه او نصب شده بود و با سیمی که انتهایش از اتاق خارج و بر تیرک بلند بالابرده شده بود، با الکتریسته جو باردار می شد. در مدت ((طوقان تندری|طوفان های تندری)) ، با لمس کردن خازن می شد جرقه را از آن خارج کرد.
!((آزمایش فرانکلین))
فرانکلین در مواقع ((طوفان تندری)) بادبادکی را با یک میله آهنی به هوا فرستاد. انتهای پایین ریسمانی که به بادبادک متصل بود به کلید دری بسته می شد. وقتی که ریسمان مرطوب و به ((اجسام رسانا|رسانای الکتریکی)) تبدیل می شد، فرانکلین می‌توانست جرقه ها را از کلید بگیرد، ((بطری لید)) را پرکند. و سایر آزمایشهایی را که معمولاً با ماشین ویمچورست صورت می‌پذیرفت، انجام دهد.

باید خاطرنشان کرد که چنین آزمایشاتی بسیار خطرناکند زیرا آذرخش ممکن است به بادبادک بخورد و آن وقت بار زیادی از بدن آزمایشگر به زمین برسد (((برق گرفتگی)) شدید). در ((تاریخ فیزیک)) چنین موارد دردناکی وجود دارند. مثلاً در سال1753ریچمن (G.Richman) که با لومونوسوف کار می کرد در سن پترزبورک توسط آذرخش کشته شد.

__''~~green:البته با این آزمایشات نشان دادند که ابری طوفانی واقعا بار الکتریکی دارند.~~''__

!آزمایش فرانکلین
فرانکلین در مواقع طوفان تندری بادبادکی را با یک میله آهنی به هوا فرستاد. انتهای پایین ریسمانی که به بادبادک متصل بود به کلید دری بسته می‌شد. وقتی که ریسمان مرطوب و به ((اجسام رسانا|رسانای الکتریکی)) تبدیل می‌شد، فرانکلین می‌توانست جرقه‌ها را از کلید بگیرد، بطری لید را پرکند. و سایر آزمایشهایی را که معمولاً با ماشین ویمچورست صورت می‌پذیرفت، انجام دهد.

باید خاطرنشان کرد که چنین آزمایشاتی بسیار خطرناکند زیرا آذرخش ممکن است به بادبادک بخورد و آن وقت بار زیادی از بدن آزمایشگر به زمین برسد (((خطرات الکتریسیته ساکن|برق گرفتگی شدید))). در ((تاریخ فیزیک)) چنین موارد دردناکی وجود دارند. مثلاً در سال 1753__ریچمن__ (__G. Richman__) که با لومونوسوف کار می‌کرد در سن پترزبورک توسط آذرخش کشته شد.

__''~~green:::البته با این آزمایشات نشان دادند که ابرهای طوفانی واقعا بار الکتریکی دارند.::~~''__

!چگونگی شکل گیری آذرخش

قسمتهای مختلف ابر بارهایی با علامتهای مختلف حمل می‌کنند. در بیشترین موارد پایین ابر (که به زمین است) دارای بار منفی است. در حالیکه قسمت بالا به طور مثبت باردار است. بنابر این اگر دو ((ابر)) چنان بهم نزدیک شوند که قسمت هایی که بار غیر همنام دارند، به طرف یکدیگر باشند، ممکن است بین آنها ~~green:جرقه آسمانی~~ (آذرخش) بوجود آید. /> />همچنین تخلیه آذرخش ممکن است به طریقه دیگری نیز صورت گیرد ابر طوفانی با حرکت در بالای زمین بار زیادی بر سطح زمین القا می کند و ابر سطح زمین بصورت صفحات خازنی بزرگی در می آیند. ((اختلاف پتاسیل الکتریکی)) بین ابر و زمین به مقادیر عظیم صدها میلیون ولت می رسد و ((میدان الکتریکی)) شدیدی در هوا به وجود می‌آید. اگر شدت این میدان به قدر کافی زیاد باشد، ممکن است جرقه زنی روی دهد یعنی آذرخش به زمین بربخورد. گاهی آذرخش ها به زمین می خورند یا باعث ((آتش سوزی آذرخش|آتش سوزی)) می‌شوند.

قسمتهای مختلف ابر بارهایی با علامتهای مختلف حمل می‌کنند. در بیشترین موارد پایین ابر (که به زمین است) دارای بار منفی است. در حالیکه قسمت بالا بطور مثبت باردار است. بنابراین اگر دو ابر چنان بهم نزدیک شوند که قسمتهایی که بار غیر همنام دارند، به طرف یکدیگر باشند، ممکن است بین آنها ~~green:جرقه آسمانی~~ (آذرخش) بوجود آید.

همچنین تخلیه آذرخش ممکن است به طریقه دیگری نیز صورت گیرد، ابر طوفانی با حرکت در بالای زمین بار زیادی بر سطح زمین القا می‌کند و ابر سطح زمین بصورت صفحات خازنی بزرگی در می‌آیند. ((پتانسیل الکتریکی|اختلاف پتاسیل الکتریکی)) بین ابر و زمین به مقادیر عظیم صدها میلیون ولت می رسد و ((میدان الکتریکی)) شدیدی در هوا به وجود می‌آید. اگر شدت این میدان به قدر کافی زیاد باشد، ممکن است جرقه زنی روی دهد یعنی آذرخش به زمین بربخورد. گاهی آذرخشها به زمین می‌خورند یا باعث آتش سوزی می‌شوند.

!پارامترهای مشخص کننده آذرخش

بنا بر مشاهدات دراز مدت ((تخلیه ��رقه��ای)) آذرخش با عوامل زیر مشخص می‌شود.

*__((ولتاژ بین ابر و زمین))__ که حدودا 10⁸ ولت است.
*__((جریان در آذرخش))__ که حدودا 10⁵ آمپر است.

بنا بر مشاهدات دراز مدت تخلیه ��لکتر��کی آذرخش با عوامل زیر مشخص می‌شود.
*__ولتاژ بین ابر و زمین__ که حدودا 10⁸ ولت است.
*__جریان در آذرخش__ که حدودا 10⁵ آمپر است.

*~~green:__مدت آذرخش__~~ که حدودا ^6-10 ثانیه است.

*~~green:__قطر کانال تابان آذرخش__~~ که حدودا 10 تا 20 سانتیمتر است.

!تندر آذرخش

تندر که بعد از آذرخش شنیده می‌شود، دارای همان منش�� ترق ترقی است که در مدت جرقه در آزمایشگاه بوجود می آید. یعنی هوای درون کانال تابان آذرخش به شدت گرم و منبسط می شود و ((موج صوتی|موجهای صوتی)) ایجاد می‌کند. در نتیجه بازتاب از ابرها ، کوه ها و غیره ((پژواک ��وت|��واک ��ر��های تندر)) را اغلب می‌��وان شنید.

*کاربرد��ای آ��رخش را در ((برقگیر)) ملا��ه کنید.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آ��ش سو��ی ��ر��))

تندر که بعد از آذرخش شنیده می‌شود، دارای همان منش�� ترق ترقی است که در مدت جرقه در آزمایشگاه بوجود می‌آید. یعنی هوای درون کانال تابان آذرخش به شدت گرم و منبسط می شود و ((موج صوتی|موجهای صوتی)) ایجاد می‌کند. در نتیجه بازتاب از ابرها ، کوه ها و غیره پژواک ��رشهای تندر را اغلب می‌توان شنید.
!فواید و برکات رعد �� برق
!!~~green:آبیاری~~
برقها معمولا حرارت فوق العاده زیاد ��اه در حدود 15 هزار درجه سانتیگراد تولید می‌کنند و ��ین حر��رت کافی است که مقدار زیادی از هوای اطراف را بسوزاند و در نتیجه فشار هوا فورا کم شود و می‌دانیم در فشار کم ، ابرها می‌بارند و به همین دلیل غالبا بعد از جهش برق رگبارهایی شروع می‌��ود و دانه‌های درشت باران فرو می ریزند. از اینرو برق در واقع یکی از وظایفش آبیاری است.
!!~~green:سمپاشی~~
هنگامی که برق با آن حرارتش آشکار می‌شود، قطرات باران با مقداری اکسیژ�� اضافی ترکیب می‌شوند و آ�� سنگین یعنی آب اکسیژنه ایجاد می‌کنند و هنگام بارش تخم آفت و بیماریهای گیاهی را از میان می‌برد و در واقع عمل سمپاشی انجام می‌دهد. هر سال که رعد و رق کم باشد آفات گیاهی بیشتر است!
!!~~green:تغذیه و کود رسانی~~
قطرات باران بر اثر برق و حرارت شدید ، تر��یب اسی�� کربنی پیدا می‌کنند و به هنگام پاشیده شدن بر زمین و ترکیب با آن یک نوع کود مؤثر گیاهی می‌سازند و گیاهان از این طریق تغذیه می‌شوند. بعضی از دانشمندان گفته‌اند مقدار کودی که در یک سال ا�� م��موع برقهای آسمان در کره زمین بوجود می‌آید دهها میلیون تن است، که رقم فوق العاده بالایی می‌باشد.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آ��مایش فرانکلین))
*((الکتریسته جو))
*((��رق گرفتگی)) />*((��قگیر))
*((��ری لید))

*((تخلیه الکتریکی))

*((جو زمین))

*((رعد و برق))

*((��لی�� رقه‌��ی))

*((ک��ن��ل تابا�� ذر��ش))

*((ماشین ویمچورست))

*((الکتریسته جو))

*((ماشین تندر لومونوسوف))

*((طوقان تندری))

*((کانال تابان آذرخش))

*((آزمایش فرانکلین))

*((بطری لید))

*((ولتاژ بین ابر و زمین))

*((برق گرفتگی))
*((برقگیر))
*((جریان در آذرخش))

تاریخچه

توجه:

از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..

تاریخ	شماره نسخه	کاربر	توضیح	اقدام
یکشنبه 21 اسفند 1384 [13:57 ]	6	مجید آقاپور		جاری
پنج شنبه 31 شهریور 1384 [04:50 ]	5	حسین خادم		v c d s
سه شنبه 01 دی 1383 [12:15 ]	4	حسین خادم		v c d s
سه شنبه 01 دی 1383 [12:04 ]	3	حسین خادم		v c d s
سه شنبه 24 آذر 1383 [09:49 ]	2	نفیسه ناجی		v c d s
دوشنبه 04 آبان 1383 [14:59 ]	1	مهدی سالم		v c d s

تفاوت با نگارش: 5

سرویس‌های رشد:

فهرست: