V{maketoc}
!جمهوری آذربایجان
{picture file=img/daneshnameh_up/aj-lgflag-min.jpg}
|
__نام رسمی __: جمهوری آذربایجان (Azarbaijchan)
__عضو__ : ((سازمان ملل متحد ))، کنفرانس امنیت و همکاری در اروپا .
__مساحت__ : 600/86 کیلومتر مربع .
__جمعیت__ :در سال ۲۰۰۲، ۸۱۶۷۰۰۰ نفر( هشتاد و ششمین کشور از نظر جمعیت ) .
__پایتخت__:__باکو__
__شهرهای عمده __:از شهرهای مهم آن میتوان __سومقاییت__ ، __مینگه چویر__ اشاره کرد.
__زبان__ : __آذری__ ( 83%) ،(رسمی 6 % )،__ارمنی__ (2 %) .
__مذهب__ : پیرامون ۷۰ درصد مردم جمهوری آذربایجان شیعه هستند. کلاً ۹۳٫۴ درصد مردم این کشور مسلمان بوده و ۴٫۸ درصد ارتدکس و بقیه (۲٫۴ درصد) پیرو کیشهای دیگرند.
__امید طول عمر__ : 71 سال .
__واحد پول__:__منات__ آذربایجان است.
!حکومت
نوع حکومت آن جمهوری فدرال چند حزبی با یک مجلس قانونگذاری است.رئیس جمهور و 350 عضو پارلمان با رأی تمامی افراد بالغ برای چهار سال انتخاب میشوند . سیاست حزبی در مراحل اولیه است و احزاب کوچک آذری و گروهبندیهای سیاسی بسیاری وجود دارد . __احزاب عمده __عبارتند از :
__جبهه خلق آذربایجان__ و __ گروه سیاسیال دموکرات __.
! آموزش
__میزان باسوادی__ : بیش از 99 % ( 1970 )
__سنین تحصیل اجباری __: 5 تا 15 سال .
__تعداد دانشگاه __: 2 .
!دفاع
__خدمت سربازی__ :مدت انجام خدمت سریازی 2 سال میباشد.
!جغرافی
آذربایجان متشکل است از زمینهای پست کرانه ((دریای خزر ))، بخشی از __کوههای قفقاز __در شمال و قفقاز کوچک در جنوب غربی . این جمهوری شامل سرزمین__ نخجوان __در غرب ((ارمنستان)) است .
__رودهای مهم__ : کوراارس .
__بلند ترین نقطه __: __قله بازار دیوزی __، 44480 متر .
__آب و هوا __: آذربایجان آب و هوای متنوعی دارد از جمله نیمه استوایی خشک و مرطوب در کنار دریای خزر و تنوع دمایی در کوهها.
!اقتصاد
ذخایر مهم ((نفت)) و __گاز طبیعی __نقطه اتکای اقتصاد و اساس صنایع سنگین است . هر چند صنعت بر اقتصاد حکم فرماست ، بخش کشاورزی کالاهای مختلف صادراتی از جمله __پنبه__ و __تنباکو __را تولید می کند . ((ماهی خاویار)) برای صنعت مهم خاویار در دریای خزر صید می گردد . اقدامات اولیه برای ایجاد اقتصاد بازار انجام گرفته ،و موافقتنامه های تجاری با ((ترکیه)) به امضا رسیده است .
!تاریخچه
مدارک تاریخی نشان میدهد که جمهوری آذربایجان در زمانهای کهن __آلبانیا__ نام داشت.
مردم آنجا نخست از نژاد قفقازی (آسیانی) و همتبار با گرجیها و چچنها و داغستانیهای امروز بودند. سپس با آمدن تیره های آریایی به جنوب، آلبانیا نیز مانند بقیه ایران آریایی نشین شد و خون بیشینه مردم آلبانیا از تبار همان آریایی های مهاجر است. بعدها این بخش بارها تغییر نام داده و هر بار بخشی از خاک مناطق همکنار خود بشمار میرفته. گاه بخشی از ارمنستان، گاه تالش، گاه آذرپایگان و جز اینها.
استفاده از نام استان ایرانی آذربایجان برای این منطقه بوسیله عثمانیهای مهاجم که بخشهایی از ایران را اشغال کرده بودند انجام پذیرفت و شوروی نیزهمیمن کار را ادامه داد و هدف از آن ادعا پیدا کردن بر روی استان و منطقه ایرانی آذربایجان بود.
!تاریخ معاصر
((روسیه ))در اوایل قرن نوزدهم آذربایجان شمالی را تسخیر کرد ، ولی بخش اعظم سرزمین آذریها تحت حکومت ایرانیان باقی ماند . طی جنگ جهانی اول ، جنبش ملی گرای آذری با ترکها متحد شد .
در 1918 کشور مستقل آذری با کمک ترکها ایجاد شد ، ولی در 1920 به تسخیر ارتش سرخ شوروی در آمد . آذربایجان از 1922 تا 1936 بخشی از جمهوری ماوراء قفقاز شوروی بود و سپس به صورت یکی از جمهوریهای شوروی در آمد . آذربایجان به دنبال کودتای نافرجام کمونیستهای تندرو در مسکو ( سپتامبر 1991 ) اعلام استقلال کرد و در زمان انحلال شوروی ( دسامبر 1991 ) از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شد .
از 1990 نیرهای آذری و ارمنی بر سر حاکمیت __قره باغ علیا__ درگیر کشمکش خشونت باری بوده اند .
این سرزمین که اکثریت جمعیت آن را ارمنیان مسیحی ارتودوکس تشکیل می دهد در محاصره آذریهای شیعه قرار دارد . در 1992 آذربایجان از جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع خارج شد و روابط نزدیکی با ترکیه ایجاد کرد .