منو
 کاربر Online
948 کاربر online
تاریخچه ی: :فصل دوم :راهکارهاى درست نویسى

نگارش: 11



درست نویسی دستوری

رجوع شود به:دستور زبان فارسی

درست نویسى واژگان

از دیگر پایه هاى درست نویسى، رعایت اصول واژه گزینى است.

گرته بردارى

یکى از آفات واژه گزینى در زبان امروز «گرته بردارى» است. گرته بردارى یعنى تقلید محض از یک زبان بیگانه در گزینش واژه ها; تقلیدى که با فرهنگ و فضاى زبان ما سازگارى نداشته باشد. این آفت پس از استوارى نظام مشروطه نمودار شد و آرام آرام در همه اجزاى فرهنگ و اندیشه ما رسوخ کرد. سیل ترجمه هاى ناشیانه و غیر ناشیانه، به همه گیرى این آفت کمک کرد و سرانجام زبانى را به نسل امروز تحویل داد که گوشه گوشه اش از گرته بردارى هاى نا بجا نشان دارد.

براى مبارزه با این آفت فرهنگ سوز و زبان ستیز باید زبان شناسان دست به دست هم دهند و با ارائه برابرهاى دقیق و عرف پسند، زبان ما را از این واژه هاپاک سازند.

برخى از این موارد در ساخت جمله نیز دخالت دارند و از این رو در حوزه «گرته بردارى ساختارى» جاى مى گیرند; لیکن براى یکدست سازى بحث، از آن ها نیز در همین جا یاد کرده ایم:

دوش گرفتن a showerto take
او مى رود که...(فعل آینده) to ... is goingHe
کسى را فهمیدن one understandto
وقت کمى روى درسم گذاشتم. . on my lessonI spent a little time
یک لطفى کردن favorto do a
گرفتنِ تا کسى a taxito catch
کسى را روى فُرم نگه داشتن on form onetoo keep
روى چیزى متمرکز شدن ... onto consentrate
دیر یا زود (به معنى بالاخره) sooner or later

اصول گزینش واژه

هر واژه، ترجمه ی موجودى است ذهنى; و تناسب میان آن دو بر پایه رابطه هایى استوار است. امّا پس از این مرحله، یعنى برگرداندن آن موجود ذهنى به یک واژه، مرحله اى مهم تر فرا مى رسد که عبارت است از «گزینش بهترین مترجم و درست ترین و زیباترین واژه». در این مرحله است که نویسنده خود را با چند واژه براى یک مفهوم روبه رو مى بیند، در حالى که تنها یکى از این واژه ها دقیق تر، اصیل، زیباتر، و استوارتر است. نویسنده خوب کسى است که این بهترین را بیابد.

در گزینش بهترین واژه، رعایت این اصول ضرورت دارد:

درستى

معیارِ درستى، واژه نامه هاى معتبر، ذوق سلیم ادبى، و کاربردهاى بهنجار است. در این میان، استعمال مردم کوچه و بازار یا فلان شاعر و نویسنده، به تنهایى هرگز اعتبار ندارد. به ویژه باید از این اشتباه پرهیز کرد که اگر نویسنده یا شاعرى بزرگ واژه اى نادرست را به کار برده باشد، معیار درستىِ آن واژه خواهد بود.

اصالت

واژه باید از زبانِ خودى بجوشد ودست کم، با اصول آن ناسازگار نباشد، نه آن که نتیجه تقلیدى نادرست از زبان هاى بیگانه باشد.

صیقل یافتگى

واژه باید آن قدر تراشیده شود و ظریف گردد که کاملا در ظرفِ معنى جاگیرد; نه آن از این ظرف بیرون ریزد و نه این ظرف براى آن واژه بزرگ باشد.

تناسب با سبک و مخاطب

واژه نه باید فنّى و خاص باشد و نه کوچه بازارى و سَبُک; مگر آن که سَبْکْ چنین اقتضا کند. باید حدّ اعتدال رعایت گردد و سعى شود که مخاطب با واژه هاى نوشته به راحتى ارتباط برقرار کند. همین جا اشاره می کنیم که یکى از آفات گویندگى و نویسندگى «به کارگیرى واژه هاى خاص و اصطلاحى» است.

خوش آهنگى

کلمات یک متن باید به گونه اى کنار هم قرار گیرند که آهنگى نرم و لطیف در جمله جارى باشد.

توانمندى

باید دانست که در هر زبان، واژه هایى محدود وجود دارند. امّا این محدودیّت هرگز سبب نمى شود که نویسنده در به کارگیرى آن ها احساس محدودیّت کند. این از آن روست که هرچند واژه ها محدودند، نیروى آن ها نامحدود است.
خوب است در این جا از گفتار استادمهرداد اوستایاد کنیم:

«بى تردید، زبان پارسى از نظر استعداد ترکیبى، یکى از مستعدترین زبان هاى عالم است. از این روى، شاید آن را بتوان به جریان زندگى در وجود یک جنگل کوهستانى تشبیه کرد که ... شاخسارهاى جوان هر درختش از هوایى پر از تَرى و سرشار از تازگى، پیوسته جوانه مى زند و ریشه اش از منابع پایان ناپذیر زمین نیرو مى گیرد; و به جاى هر درخت که فرو افتد چندین نهال سر بر مى کشد تا خود را به خورشید رساند.»

رعایت قواعد نشانه گذاری

...صفحه ی بعد




تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 یکشنبه 22 مرداد 1385 [11:12 ]   13   لیلا مهرمحمدی      جاری 
 چهارشنبه 18 مرداد 1385 [10:20 ]   12   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 شنبه 07 مرداد 1385 [06:04 ]   11   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 شنبه 07 مرداد 1385 [06:03 ]   10   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 شنبه 07 مرداد 1385 [05:53 ]   9   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 04 مرداد 1385 [12:20 ]   8   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 04 مرداد 1385 [12:19 ]   7   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 04 مرداد 1385 [12:08 ]   6   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 21 تیر 1385 [09:18 ]   5   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 تیر 1385 [11:04 ]   4   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 تیر 1385 [11:00 ]   3   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 تیر 1385 [10:51 ]   2   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 تیر 1385 [10:50 ]   1   لیلا مهرمحمدی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..