مقدمه
تیره لاله عباسی Nytaginaceae دارای 300 گونه و در حدود 30 جنس است که گونه‌های آن غالبا در آمریکا انتشار دارند و در دیگر نقاط دنیا بسیار نادر هستند. این گیاهان علفی ، درختچه‌ای ، درختی و دارای برگهای غالبا متقابل ، بندرت متناوب ، بدون گوشوارک و با گل آذینهای گرزنی هستند. گل یا گل آذین را در این گیاهان غالبا برگه‌هایی سبز رنگ یا رنگین به صورت گریبان احاطه کرده است.
هر گل دارای کاسه‌ای پیوسته و لوله‌ای شکل ، فشرده با 5 لبه و یا کاملا قیفی شکل ، سفید رنگ یا رنگین و گلبرگ مانند است. بخش پایینی آن معمولا در اطراف میوه که به صورت فندقه است باقی مانده و سخت میشود. تعداد برگه‌های گریبان معمولا 2 تا 5 عدد ، در گلهای منفرد سبز رنگ و در گل آذینهای رنگین است. مادگی شامل تخمدان یک برچه‌ای ، با یک تخمک نیمه واژگون یا تقریبا واژگون و نافه دارای 3 تا 6 پرچم است.
جنسهای تیره لاله عباسی
جنس کومی کارپوس
گیاهانی چوبی ، دارای ساقه ایستاده ، سفید رنگ ، گره‌دار و مفصلی ، با شاخه‌های فرعی سبز رنگ ، پوشیده از کرکهای غده‌ای و برگهایی مدور. بیضی و در قاعده مقطع ، کرکپوش ، زیتونی رنگ و دارای گلهایی است که در پایین سبز رنگ ودر انتها سفید یا متمایل به صورتی و ارغوانی با بخش آزاد گسترده هستند. پرچمها دارای میله بلندتر از جام ، میوه استوانه‌ای-مخروطی ، در سطح شیاردار و پوشیده از برجستگیهای غده مانند است. این جنس یک گونه به نام کومی کارپوس استنو کارپوس دارد که در نواحی جنوبی ایران در مکران و جزیره هرمز نام برده شده است.
جنس برهاویا
گیاهانی علفی ، پایا ، در پایه چوبی ، با گلهای نرماده و فاقد گریبان هستند. گلپوش استکانی یا قیفی ، پهنک آن 5 لبه ، پس از خشک شدن باقی مانده یا مطابق معمول بی‌دوام و با بخش بالایی لوله یکجا می‌افتد. بساکها برون ریز یا اکستروز ، دارای 2 خانه ، تخمدان نوک تیز ، خامه نازک و نخی ، کلاله در انتها مدور ، میوه استوانه‌ای- فشرده و غده‌دار است. این جنس در ایران دارای 3 گونه است که همگی آنها در نواحی جنوبی ، بخصوص بلوچستان می‌رویند.
جنس آلونیا
گیاهان علفی ، دارای ساقه دوبخشی ، برگهای متقابل ، گوشوارک‌دار یا فاقد آن با پهنکی ساده هستند. گل آذین پانیکول انتهایی ، هر 1 تا 3 گل در یک گریبان دارای 5 لبه برگی قرار دارد. برگه‌ها کمی باهم پیوسته ، بعد از باز شدن گل بر اثر رشد بزرگ شده و دارای رگه‌های مشبک می‌شوند. گلها در بیشتر موارد صورتی یا قرمز رنگ در گریبانی از برگه‌ها محصورند. گلپوش ساده ، استکانی یا قیفی شکل با لوله‌ای کوتاه و با 3 پرچم غیر مساوی که بطور مختصر در پایه بهم چسبیده‌اند. از این جنس فقط گونه آلونیا نیکتا ژینه‌آ در جنوب شرقی دریای خزر در بندر گز نام برده شده است.
جنس میرابیلیس یا لاله عباسی
گیاهانی علفی هستند. یک گونه آن به نام میرابیلیس ژالایا یا لاله عباسی است که به آن زیبای شب ، گل شب و گل مغربی نیز می‌گویند و در نواحی شمالی و برخی نقاط ایران کاشته میشود. گل درشت و بوقی شکل به رنگهای مختلف درخشان و زیباست که پس از غروب آفتاب باز شده و دارای عطر ملایمی است. این گیاه یکساله در شمال ایران بطور طبیعی تکثیر پیدا می‌کند و در سراسر سواحل دریای خزر حتی روی ماسه‌ها به فراوانی می‌روید.
جنس بوگن ویله‌آ یا گل کاغذی
فقط یک گونه به نام بوگن ویله‌آ اسپکتا بیلیس را در ایران دارد. این گیاه از عناصر طبیعی رویشهای این سرزمین نیست و چون گیاهی گرما طلب است از قدیم بیشتر در جزایر و سواحل جنوی ایران کاشته میشود و در این مناطق تشکیل درختچه‌هایی نسبتا بلند و پر گل و زیبا را داده است. در سایر نقاط ایران در گلدانها نگهداری میشود. در فصل سرما معمولا خزان می‌کند و باید در جای گرم حفظ شود.
مباحث مرتبط با عنوان
