تاریخچه ی:
صله رحم
تفاوت با نگارش: 6
| یکی از دستورات موکد ((دین مبین اسلام)) و یکی از مهم ترین آداب اجتماعی «صله رحِم» است که با عمل صحیح به آن، ریشه بسیاری از کمبودها و نیازها از بین میرود. | | یکی از دستورات موکد ((دین مبین اسلام)) و یکی از مهم ترین آداب اجتماعی «صله رحِم» است که با عمل صحیح به آن، ریشه بسیاری از کمبودها و نیازها از بین میرود. |
| صله به معنای وصل است، و در اصطلاح به احسان و اظهار عطوفت و رعایت حال دیگران گفته میشود. | | صله به معنای وصل است، و در اصطلاح به احسان و اظهار عطوفت و رعایت حال دیگران گفته میشود. |
| رحِم به معنی جایگاه اولاد است و در اصطلاح به مادر گفته میشود. و صله رحم یعنی رسیدگی و احسان به افرادی که با انسان، مادرِ مشترک داشته باشند؛ مانند عمو، عمّه، دایی، خاله و فرزندان آنها. | | رحِم به معنی جایگاه اولاد است و در اصطلاح به مادر گفته میشود. و صله رحم یعنی رسیدگی و احسان به افرادی که با انسان، مادرِ مشترک داشته باشند؛ مانند عمو، عمّه، دایی، خاله و فرزندان آنها. |
| صله رحم از دستورات عام و پرمنفعت اسلام است و کنیه های خانوادگی را از بین میبرد: | | صله رحم از دستورات عام و پرمنفعت اسلام است و کنیه های خانوادگی را از بین میبرد: |
| ((حضرت امام جعفر صادق علیه السلام|امام صادق علیه السلام)) فرمود:«صله رحم کن، حتی اگر با دادن یک لیوان آب به نزدیکانت باشد. بهترین صله رحم بازداشتن خویش است از آزار آنها.» | | ((حضرت امام جعفر صادق علیه السلام|امام صادق علیه السلام)) فرمود:«صله رحم کن، حتی اگر با دادن یک لیوان آب به نزدیکانت باشد. بهترین صله رحم بازداشتن خویش است از آزار آنها.» |
| ((حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام)) فرمود:«صله رحم کنید حتی اگر به سلامکردن باشد.» | | ((حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام)) فرمود:«صله رحم کنید حتی اگر به سلامکردن باشد.» |
| ((حضرت امام حسین علیه السلام|امام حسین علیه السلام)) فرمود:«هر کس میخواهد اجلش به تأخیر بیفتد و روزیاش زیاد شود، صله رحم کند.» | | ((حضرت امام حسین علیه السلام|امام حسین علیه السلام)) فرمود:«هر کس میخواهد اجلش به تأخیر بیفتد و روزیاش زیاد شود، صله رحم کند.» |
| ((حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله|رسول خدا صلی الله علیه وآله سلم)) فرمود:«مردی فقط از عمرش سه سال مانده ولی صله رحم میکند و خداوند سی سال به عمرش اضافه میکند؛ و مردی از عمرش سی سال مانده اما قطع رحم میکند و خداوند سه سال او را زنده نگه می دارد. __بحمدالله مایشاء و یثبت وعنده ام الکتاب __ (سوره رعد آیه 39) (خداوند هر چه را که بخواهد محو می کند و هر چه را بخواهد، ثابت میگرداند؛ و در نزد اوست حقیقت کتاب.)» | | ((حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله|رسول خدا صلی الله علیه وآله سلم)) فرمود:«مردی فقط از عمرش سه سال مانده ولی صله رحم میکند و خداوند سی سال به عمرش اضافه میکند؛ و مردی از عمرش سی سال مانده اما قطع رحم میکند و خداوند سه سال او را زنده نگه می دارد. __بحمدالله مایشاء و یثبت وعنده ام الکتاب __ (سوره رعد آیه 39) (خداوند هر چه را که بخواهد محو می کند و هر چه را بخواهد، ثابت میگرداند؛ و در نزد اوست حقیقت کتاب.)» |
| و نیز فرمود:«نیکی به پدر و مادر و صله رحم حساب روز قیامت را آسان میگرداند.» | | و نیز فرمود:«نیکی به پدر و مادر و صله رحم حساب روز قیامت را آسان میگرداند.» |
| و نیز فرمود:«ای میسّر! گمان میکنم تو زیاد به اقوامت رسیدگی میکنی.» | | و نیز فرمود:«ای میسّر! گمان میکنم تو زیاد به اقوامت رسیدگی میکنی.» |
| میسّر گفت:«بله. من وقتی در بازار کار میکردم و دو درهم مزد میگرفتم، یک درهم آن را به عمّهام میدادم و یک درهمش را به خالهام.» | | میسّر گفت:«بله. من وقتی در بازار کار میکردم و دو درهم مزد میگرفتم، یک درهم آن را به عمّهام میدادم و یک درهمش را به خالهام.» |
| امام فرمود:«به خدا قسم اجل تو دو بار فرا رسید ولی هر بار تأخیر افتاد.» | | امام فرمود:«به خدا قسم اجل تو دو بار فرا رسید ولی هر بار تأخیر افتاد.» |
| قطع رحم: | | قطع رحم: |
| قطع رحم به معنای رسیدگی نکردن و محبت نداشتن نسبت به نزدیکان است و امر بسیار ناپسندی به شمار میرود، به طوری که در روایات چنین آمده است:«اگر نزدیکان شما ارتباط خود را با شما قطع کردند، شما وصل کنید؛ زیرا گناه قاطع رحم بسیار عظیم است.» | | قطع رحم به معنای رسیدگی نکردن و محبت نداشتن نسبت به نزدیکان است و امر بسیار ناپسندی به شمار میرود، به طوری که در روایات چنین آمده است:«اگر نزدیکان شما ارتباط خود را با شما قطع کردند، شما وصل کنید؛ زیرا گناه قاطع رحم بسیار عظیم است.» |
| امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:«صله کنید با ارحام خود، گرچه آنها با شما قطع کرده باشند.» | | امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:«صله کنید با ارحام خود، گرچه آنها با شما قطع کرده باشند.» |
| رسول خدا فرمود:«((جبرئیل|جبرئیل)) علیه السلام به من خبر داد که بوی ((بهشت|بهشت))، از فاصله هزار سال راه شنیده میشود ولی ((عقوق والدین|عاق والدین)) و قاطع رحم و مرد سالخورده زناکار آن را نخواهند شنید- (یعنی به این اندازه از بهشت دورند).» | | رسول خدا فرمود:«((جبرئیل|جبرئیل)) علیه السلام به من خبر داد که بوی ((بهشت|بهشت))، از فاصله هزار سال راه شنیده میشود ولی ((عقوق والدین|عاق والدین)) و قاطع رحم و مرد سالخورده زناکار آن را نخواهند شنید- (یعنی به این اندازه از بهشت دورند).» |
| 9- کنیز امام صادق علیه السلام می گوید:«امام در بستر بیماری و شهادت افتاده بود و گاهی از هوش میرفت. یک بار که به هوش آمد، فرمود به حسین بن علی بن علی - که پسر عموی پدر امام بود- هفتار دینار بدهید و به فلانی، فلان مقدار و به فلانی، فلان مقدار بدهید. | | 9- کنیز امام صادق علیه السلام می گوید:«امام در بستر بیماری و شهادت افتاده بود و گاهی از هوش میرفت. یک بار که به هوش آمد، فرمود به حسین بن علی بن علی - که پسر عموی پدر امام بود- هفتار دینار بدهید و به فلانی، فلان مقدار و به فلانی، فلان مقدار بدهید. |
| به امام عرض کردم:«آیا به مردی بخشش میکنید که میخواست شما را به قتل برساند؟» | | به امام عرض کردم:«آیا به مردی بخشش میکنید که میخواست شما را به قتل برساند؟» |
| امام فرمود:«آیا میخواهی من از آنها نباشم که خداوند توصیف کرده است:« و کسانی که بنا به امر خدا صله می کند و از پروردگارشان میترسند و از بدی حساب بیمناکند.» بله خداوند بهشت را آفرید و آن را خوشبو ساخت و بوی بهشت تا هزار سال راه میرود ولی عاق والدین و قاطع رحم آن بو را نمیشنوند.» | | امام فرمود:«آیا میخواهی من از آنها نباشم که خداوند توصیف کرده است:« و کسانی که بنا به امر خدا صله می کند و از پروردگارشان میترسند و از بدی حساب بیمناکند.» بله خداوند بهشت را آفرید و آن را خوشبو ساخت و بوی بهشت تا هزار سال راه میرود ولی عاق والدین و قاطع رحم آن بو را نمیشنوند.» |
| در روایت است که «اگر برای نیکی به پدر و مادرت مجبور باشی راهی به درازای دو سال را بپیمایی، برو و این نیکی را انجام ده، و برای صله رحم هم تا یک سال راه را طی کن!» | | در روایت است که «اگر برای نیکی به پدر و مادرت مجبور باشی راهی به درازای دو سال را بپیمایی، برو و این نیکی را انجام ده، و برای صله رحم هم تا یک سال راه را طی کن!» |
| شخصی به رسول خدا عرض کرد:«من اقوامی دارم که به آنها احسان میکنم ولی آنها مرا اذیّت میکنند. می خواهم دیگر کاری به آنها نداشته باشم.» | | شخصی به رسول خدا عرض کرد:«من اقوامی دارم که به آنها احسان میکنم ولی آنها مرا اذیّت میکنند. می خواهم دیگر کاری به آنها نداشته باشم.» |
| امام فرمود:«در این صورت خداوند همه شما را رها می کند.» | | امام فرمود:«در این صورت خداوند همه شما را رها می کند.» |
| عرض کرد:«پس چه کنم؟» | | عرض کرد:«پس چه کنم؟» |
| امام فرمود:«به آن کس که تو را محروم ساخته بخشش کن و با آن کس که از تو قطع کرده بپیوند و آن را که به تو ظلم کرده، ببخش. و اگر چنین کنی خداوند پشتیبان تو خواهد بود.» | | امام فرمود:«به آن کس که تو را محروم ساخته بخشش کن و با آن کس که از تو قطع کرده بپیوند و آن را که به تو ظلم کرده، ببخش. و اگر چنین کنی خداوند پشتیبان تو خواهد بود.» |
| رسول خدا فرمود:«آیا میخواهید بگویم بهترین اخلاق دنیا و آخرت چیست؟» | | رسول خدا فرمود:«آیا میخواهید بگویم بهترین اخلاق دنیا و آخرت چیست؟» |
| گفتند:«بله یا رسول الله!» | | گفتند:«بله یا رسول الله!» |
| فرمود:«اخلاق کسی است که با آن کس که از او بریده آشتی کند، و به آن کس که او را محروم کرده ببخشد، و آن را که بر او ستم کرده ببخشاید. و هر کس بخواهد مرگش به عقب بیفتد و روزی اش فراوان شود، باید تقوای الهی را پیشه سازد و صله رحم کند.» | | فرمود:«اخلاق کسی است که با آن کس که از او بریده آشتی کند، و به آن کس که او را محروم کرده ببخشد، و آن را که بر او ستم کرده ببخشاید. و هر کس بخواهد مرگش به عقب بیفتد و روزی اش فراوان شود، باید تقوای الهی را پیشه سازد و صله رحم کند.» |
| به رسول خدا عرض کردند:« بهترین ((صدقه و دفع بلا|صدقه)) کدام است؟» | | به رسول خدا عرض کردند:« بهترین ((صدقه و دفع بلا|صدقه)) کدام است؟» |
| فرمود:«صدقه به خویشاوندی که دشمنی شما را در دل داشته باشد. پس صله رحم به خویشان، عام است و حتی بدخواهان را نیز شامل میشود.» | | فرمود:«صدقه به خویشاوندی که دشمنی شما را در دل داشته باشد. پس صله رحم به خویشان، عام است و حتی بدخواهان را نیز شامل میشود.» |
| + | البته مواردی هم وجود دارد که قطع رحم اجازه داده شده است: |
| + | مواردی که ارتباط فامیلی با انسان کافر و مشرک یا منافق موجب تأثیرپذیری انسان و افتادن به وادی خطرناک کفر و شرک و انحراف می گردد. |
| + | مواردی که رفت و آمد با فامیل آلوده و گنهکار موجب تایید اعمال وی در دید دیگران و جذب سایرین به وادی گناه میشود. |
| + | با این حال، قطع رحم غلط است و در این موارد به حداقل رابطه باید کفایت کرد، نه قطع کلی؛ مثلاً یک احوالپرسی تلفنی سالیانه ضرری ندارد. |
| منابع: | | منابع: |
| معراج السعاده حاج محمد احمد نراقی. | | معراج السعاده حاج محمد احمد نراقی. |
| بحارالانوار، ج 74، باب 3، از صفحه 87 تا 139. | | بحارالانوار، ج 74، باب 3، از صفحه 87 تا 139. |