تاریخچه ی:
سیاهرگ
تفاوت با نگارش: 2
| ||سیاهرگها یا وریدها (veins) گروهی از رگها هستند که از بهم پیوستن مویرگها پدید میآیند این رگها خون را از ارگانها جمع کرده و آن را برای تصفیه دوباره به ((قلب)) باز میگردانند.|| | | ||سیاهرگها یا وریدها (veins) گروهی از رگها هستند که از بهم پیوستن مویرگها پدید میآیند این رگها خون را از ارگانها جمع کرده و آن را برای تصفیه دوباره به ((قلب)) باز میگردانند.|| |
| !دید کلی | | !دید کلی |
| ((دستگاه گردش خون)) و ((دستگاه لنفاوی|لنف)) شامل قلب ، ((سرخرگ|شریانها)) ، ((ورید و اعمال آن|وریدها)) ، ((مویرگ|مویرگها)) و رگهای لنفی است. خون پمپ شده از قلب که حاوی مواد غذایی و ((اکسیژن)) میباشد، توسط سرخرگها در بدن توزیع میگردند. شریانها پس از انشعاب به شاخههای باریک ، شریانچهها را بوجود می آورند. شریانچهها نیز به انشعابات باریکتری به نام مویرگ ختم میشوند. مبادله مواد بین ((بافت خون|خون)) و سلولهای اندامهای مختلف در سطح مویرگها انجام میگیرد.
پس از مبادله مواد ، خون مویرگی به وریدچه منتقل شده و نهایتا توسط وریدهای بزرگ مجددا به قلب بر میگردد پس از مبادله مواد بین خون و محیط خارج سلولی ، در سطح مویرگها ، خون مویرگی به ترتیب از طریق وریدچهها ، وریدهای متوسط و وریدهای بزرگ به قلب منتقل میشود. وریدها در هر ارگان معمولا همراه با شریانهای مربوطه میباشند و قطر آنها بزرگتر از شریانها است. دیواره سیاهرگها همیشه نازکتر و لایه خارجی ضخیمتر میباشد. قطر سیاهرگ 9 -1 میلیمتر میباشد. | | ((دستگاه گردش خون)) و ((دستگاه لنفاوی|لنف)) شامل قلب ، ((سرخرگ|شریانها)) ، ((ورید و اعمال آن|وریدها)) ، ((مویرگ|مویرگها)) و رگهای لنفی است. خون پمپ شده از قلب که حاوی مواد غذایی و ((اکسیژن)) میباشد، توسط سرخرگها در بدن توزیع میگردند. شریانها پس از انشعاب به شاخههای باریک ، شریانچهها را بوجود می آورند. شریانچهها نیز به انشعابات باریکتری به نام مویرگ ختم میشوند. مبادله مواد بین ((بافت خون|خون)) و سلولهای اندامهای مختلف در سطح مویرگها انجام میگیرد.
پس از مبادله مواد ، خون مویرگی به وریدچه منتقل شده و نهایتا توسط وریدهای بزرگ مجددا به قلب بر میگردد پس از مبادله مواد بین خون و محیط خارج سلولی ، در سطح مویرگها ، خون مویرگی به ترتیب از طریق وریدچهها ، وریدهای متوسط و وریدهای بزرگ به قلب منتقل میشود. وریدها در هر ارگان معمولا همراه با شریانهای مربوطه میباشند و قطر آنها بزرگتر از شریانها است. دیواره سیاهرگها همیشه نازکتر و لایه خارجی ضخیمتر میباشد. قطر سیاهرگ 9 -1 میلیمتر میباشد. |
| + |
|
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {img src=img/daneshnameh_up/f/fd/vein.1.gif} |
| + | |
| + | |
| + | | |
| !وریدهای بزرگ | | !وریدهای بزرگ |
| در سیاهرگهای بزرگ نظیر بزرگ سیاهرگها (__~~green:Vena Cava~~__) لایه داخلی از آندوتلیوم و لایه زیر آندوتلیال نسبتا ضخیم تشکیل شده است. لایه میانی و لایه داخلی ضخیم ترین لایه میباشد. لایه خارجی وریدهای بزرگ حاوی دستهای از ((عضله صاف|عضلات صاف)) طولی ، الیاف ((کلاژن)) و الاستیک میباشد. | | در سیاهرگهای بزرگ نظیر بزرگ سیاهرگها (__~~green:Vena Cava~~__) لایه داخلی از آندوتلیوم و لایه زیر آندوتلیال نسبتا ضخیم تشکیل شده است. لایه میانی و لایه داخلی ضخیم ترین لایه میباشد. لایه خارجی وریدهای بزرگ حاوی دستهای از ((عضله صاف|عضلات صاف)) طولی ، الیاف ((کلاژن)) و الاستیک میباشد. |
| !وریدهای متوسط | | !وریدهای متوسط |
| در وریدهای متوسط نظیر وریدهای جلدی و اندامی، از نظر ساختمانی لایه داخلی نازک ، لایه میانی در مقایسه با وریدهای بزرگ نسبتا ضخیم و لایه داخلی عمدتا از الیاف کلاژن طولی و الیاف الاستیک پراکنده تشکیل شده و بطور واضحی ضخیمتر از لایه میانی میباشد. این وریدها دارای دریچههایی (Valves) هستند. دریچهها از دو چین نیم هلالی لایه داخلی ، که غنی از رشتههای الاستیک میباشند، تشکیل شده اند، و در هر سطح ، آندوتلیوم آنها را میپوشاند. این دریچهها باعث رفتن خون وریدی به طرف قلب میشوند و از بازگشت آن جلوگیری میکنند. نیروی پیش برنده قلب ، توسط انقباض ((بافت ماهیچهای|عضلات اسکلتی)) اطراف این وریدها تقویت میشود. | | در وریدهای متوسط نظیر وریدهای جلدی و اندامی، از نظر ساختمانی لایه داخلی نازک ، لایه میانی در مقایسه با وریدهای بزرگ نسبتا ضخیم و لایه داخلی عمدتا از الیاف کلاژن طولی و الیاف الاستیک پراکنده تشکیل شده و بطور واضحی ضخیمتر از لایه میانی میباشد. این وریدها دارای دریچههایی (Valves) هستند. دریچهها از دو چین نیم هلالی لایه داخلی ، که غنی از رشتههای الاستیک میباشند، تشکیل شده اند، و در هر سطح ، آندوتلیوم آنها را میپوشاند. این دریچهها باعث رفتن خون وریدی به طرف قلب میشوند و از بازگشت آن جلوگیری میکنند. نیروی پیش برنده قلب ، توسط انقباض ((بافت ماهیچهای|عضلات اسکلتی)) اطراف این وریدها تقویت میشود. |
| !وریدچهها | | !وریدچهها |
| وریدچهها یا ونولها عروقی هستند به قطر 1-0.2 میلیمتر که در آنها لایه داخلی از یک ردیف سلول آندوتلیال و غشا پایه تشکیل شده است. لایه میانی بسیار نازک و حاوی 3-1 لایه عضلانی و یا در مواردی فاقد عضله میباشد. لایه خارجی که ضخیمترین لایه میباشد عمدتا حاوی الیاف عمدتا الیاف کلاژن است. وریدیچههای مرتبط با شبکه مویرگی بسیار کوچک بوده و به وریدچههای پشت مویرگی موسومند. وریدچههای پشت مویرگی از نظر ساختمانی شبیه مویرگها هستند و دارای دو عمل مهم میباشند:
| | وریدچهها یا ونولها عروقی هستند به قطر 1-0.2 میلیمتر که در آنها لایه داخلی از یک ردیف سلول آندوتلیال و غشا پایه تشکیل شده است. لایه میانی بسیار نازک و حاوی 3-1 لایه عضلانی و یا در مواردی فاقد عضله میباشد. لایه خارجی که ضخیمترین لایه میباشد عمدتا حاوی الیاف عمدتا الیاف کلاژن است. وریدیچههای مرتبط با شبکه مویرگی بسیار کوچک بوده و به وریدچههای پشت مویرگی موسومند. وریدچههای پشت مویرگی از نظر ساختمانی شبیه مویرگها هستند و دارای دو عمل مهم میباشند:
|
| *چون فشار خون در این وریدچهها پایینتر از مویرگها میباشد، این امر به برگشت مایعات خارج شده از مویرگها به سیستم گردش خون کمک میکند.
| | *چون فشار خون در این وریدچهها پایینتر از مویرگها میباشد، این امر به برگشت مایعات خارج شده از مویرگها به سیستم گردش خون کمک میکند.
|
| *افزایش نفوذپذیری این وریدچهها در پاسخ به ((هیستامین و آنتی هیستامین|هیستامین)) و سایر مواد سبب میشود که در ((التهاب بافت|واکنشهای التهابی)) نیز دخیل باشند. وریدچههای پشت مویرگی در اعضای لنفاوی ساختمان ویژهای دارند که خروج ((گویچههای سفید خون|لنفوسیتها)) را از آنها امکانپذیر میسازد. | | *افزایش نفوذپذیری این وریدچهها در پاسخ به ((هیستامین و آنتی هیستامین|هیستامین)) و سایر مواد سبب میشود که در ((التهاب بافت|واکنشهای التهابی)) نیز دخیل باشند. وریدچههای پشت مویرگی در اعضای لنفاوی ساختمان ویژهای دارند که خروج ((گویچههای سفید خون|لنفوسیتها)) را از آنها امکانپذیر میسازد. |
| !رگ رگهها (Vasa Vasarum) | | !رگ رگهها (Vasa Vasarum) |
| چون در عروق خونی بزرگ همه سلولهای تشکیل دهنده دیواره نمیتوانند از طریق ((انتشار)) ، مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کنند. تغذیه آنها را رگهای کوچک دیگری موسوم به رگ رگها عهدهدار میباشند. این رگها به تعداد زیاد در لایه خارجی رگها یافت میشوند و انشعابات آنها با لایه میانی نیز نفوذ میکند که میزان نفوذ آنها در وریدها بیشتر از شریانها میباشد. رگهای خونی بزرگ علاوه بر رگ رگ ، حاوی مویرگهای لنفی نیز در دیواره خود هستند. مویرگهای لنفی در شریانها محدود به لایه خارجی میباشند ولی در وریدها به لایه میانی نیز نفوذ میکنند. | | چون در عروق خونی بزرگ همه سلولهای تشکیل دهنده دیواره نمیتوانند از طریق ((انتشار)) ، مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کنند. تغذیه آنها را رگهای کوچک دیگری موسوم به رگ رگها عهدهدار میباشند. این رگها به تعداد زیاد در لایه خارجی رگها یافت میشوند و انشعابات آنها با لایه میانی نیز نفوذ میکند که میزان نفوذ آنها در وریدها بیشتر از شریانها میباشد. رگهای خونی بزرگ علاوه بر رگ رگ ، حاوی مویرگهای لنفی نیز در دیواره خود هستند. مویرگهای لنفی در شریانها محدود به لایه خارجی میباشند ولی در وریدها به لایه میانی نیز نفوذ میکنند. |
| + |
|
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {img src=img/daneshnameh_up/7/7f/vein.2.bmp} |
| + | |
| + | |
| + | | |
| !ورید اجوف تحتانی و وظیفه آن | | !ورید اجوف تحتانی و وظیفه آن |
| ورید اجوف تحتانی بزرگترین ورید بدن است و خون قسمتهای پایین بدن را به قلب میرساند. خون وریدی ((ساختمان معده|معده)) و ((روده کوچک|روده)) ابتدا بوسیله ورید باب داخل ((کبد)) و پس از عبور از کبد بوسیله دو یا سه ورید فوق کلیوی داخل ورید اجوف تحتانی میگردد. ورید اجوف تحتانی که به موازات چهارمین مهره کمر از دو ورید خاصره اصلی راست و چپ تشکیل مییابد از سمت راست ((ستون فقرات)) بالا آمده و وارد دهلیز راست قلب میگردد. در این مسیر به ترتیب وریدهای کلیوی ، ((غدد فوق کلیوی)) ، اعضای تناسلی ، و وریدهای فوق کبدی داخل آن میشوند. | | ورید اجوف تحتانی بزرگترین ورید بدن است و خون قسمتهای پایین بدن را به قلب میرساند. خون وریدی ((ساختمان معده|معده)) و ((روده کوچک|روده)) ابتدا بوسیله ورید باب داخل ((کبد)) و پس از عبور از کبد بوسیله دو یا سه ورید فوق کلیوی داخل ورید اجوف تحتانی میگردد. ورید اجوف تحتانی که به موازات چهارمین مهره کمر از دو ورید خاصره اصلی راست و چپ تشکیل مییابد از سمت راست ((ستون فقرات)) بالا آمده و وارد دهلیز راست قلب میگردد. در این مسیر به ترتیب وریدهای کلیوی ، ((غدد فوق کلیوی)) ، اعضای تناسلی ، و وریدهای فوق کبدی داخل آن میشوند. |
| !جریان خون وریدی | | !جریان خون وریدی |
| علت اصلی گردش خون سیاهرگها باقیمانده فشاری است که با انقباض قلب در سرخرگها تولید کرده و به واسطه مقاومت مویرگها کم شده است. کشش سینه نیز به گردش خون در سیاهرگها کمک میکند. ریهها میل دارند روی خود فرد نشینند ، اما ((قفسه سینه|جدار قفسه سینه)) مانع فرو نشستن آنها میشود، لذا همیشه یک فشار منفی در درون قفسه سینه وجود دارد که هنگام ((دم و بازدم|دم)) و از هم باز شدن قفسه سینه بیشتر میگردد و این فشار منفی است که موجب گشاد شدن سیاهرگهای درون قفسه سینه و کشیده شده خون به داخل آنها میشود. انقباضهای متناوب و منظم عضلات پا هنگام دویدن نیز خون سیاهرگهای پا را به جریان میاندازند. | | علت اصلی گردش خون سیاهرگها باقیمانده فشاری است که با انقباض قلب در سرخرگها تولید کرده و به واسطه مقاومت مویرگها کم شده است. کشش سینه نیز به گردش خون در سیاهرگها کمک میکند. ریهها میل دارند روی خود فرد نشینند ، اما ((قفسه سینه|جدار قفسه سینه)) مانع فرو نشستن آنها میشود، لذا همیشه یک فشار منفی در درون قفسه سینه وجود دارد که هنگام ((دم و بازدم|دم)) و از هم باز شدن قفسه سینه بیشتر میگردد و این فشار منفی است که موجب گشاد شدن سیاهرگهای درون قفسه سینه و کشیده شده خون به داخل آنها میشود. انقباضهای متناوب و منظم عضلات پا هنگام دویدن نیز خون سیاهرگهای پا را به جریان میاندازند. |
| !واریس Varice | | !واریس Varice |
| ((انبساط رگی|اتساع ورید)) را واریس گویند که اکثرا در پا دیده میشود. علل پیدایش واریس پا سستی عضلات پا ، پای پهن و ایستادن دائم میباشد. بیمار مبتلا به واریس پا ، هنگام حرکت حس سنگینی و کشش و درد پا میکند. یکی از عوارض واریس ، خون بستگی یا __~~green:ترومبوز~~__ است که به علت وقفه جریان خون در ورید متسع بوجود میآید. واریس بیشتر در نارسایی دریچههای وریدی دیده میشود. معالجه واریس برداشتن وریدهای متسع بوسیله عمل جراحی میباشد. | | ((انبساط رگی|اتساع ورید)) را واریس گویند که اکثرا در پا دیده میشود. علل پیدایش واریس پا سستی عضلات پا ، پای پهن و ایستادن دائم میباشد. بیمار مبتلا به واریس پا ، هنگام حرکت حس سنگینی و کشش و درد پا میکند. یکی از عوارض واریس ، خون بستگی یا __~~green:ترومبوز~~__ است که به علت وقفه جریان خون در ورید متسع بوجود میآید. واریس بیشتر در نارسایی دریچههای وریدی دیده میشود. معالجه واریس برداشتن وریدهای متسع بوسیله عمل جراحی میباشد. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((انبساط رگی)) | | *((انبساط رگی)) |
| *((بافت خون)) | | *((بافت خون)) |
| *((پلاسمای خون)) | | *((پلاسمای خون)) |
| *((سرخرگ)) | | *((سرخرگ)) |
| *((دستگاه لنفاوی)) | | *((دستگاه لنفاوی)) |
| *((دستگاه گردش خون)) | | *((دستگاه گردش خون)) |
| *((طحال)) | | *((طحال)) |
| *((فشار خون)) | | *((فشار خون)) |
| *((قلب)) | | *((قلب)) |
| *((گویچههای سفید خون)) | | *((گویچههای سفید خون)) |
| *((گویچههای قرمز خون)) | | *((گویچههای قرمز خون)) |
| *((مغز استخوان)) | | *((مغز استخوان)) |
| *((مویرگ)) | | *((مویرگ)) |
| *((ورید و اعمال آن)) | | *((ورید و اعمال آن)) |
| *((هیستامین و آنتی هیستامین)) | | *((هیستامین و آنتی هیستامین)) |