تغییر مسیر از:
Dysprosium
|
عمومی |
نام , علامت اختصاری , شماره | Dysprosium, Dy, 66 |
گروه شیمیایی | لانتانیدها |
گروه , تناوب , بلوک | 6 , f |
جرم حجمی , سختی | 8551 kg/m3, اطلاعات موجود نیست |
رنگ | سفید نقرهای
|
خواص اتمی |
وزن اتمی | 1 E-25 kg |
شعاع اتمی calc. | 1 E-10 m |
شعاع کووالانسی | اطلاعات موجود نیست |
شعاع واندروالس | اطلاعات موجود نیست |
ساختار الکترونی | Xe]6s²4f10] |
-e بازای هر سطح انرژی | 2, 8, 18, 28, 8, 2 |
درجه اکسیداسیون (اکسید) | 3 (باز ضعیف) |
ساختار کریستالی | شش گوش |
خواص فیزیکی |
حالت ماده | جامد |
نقطه ذوب | 1680 K (2565 °F) |
نقطه جوش | 2840 K (4653 °F) |
حجم مولی | 19.01 ((scientific notation|ש»10-6 m3/mol |
گرمای تبخیر | 230 kJ/mol |
گرمای همجوشی | 11.06 kJ/mol |
فشار بخار | اطلاعات موجود نیست |
سرعت صوت | 2170 m/s at 293.15 K |
متفرقه |
الکترونگاتیویته | 1.22 (درجه پائولینگ) |
ظرفیت گرمایی ویژه | 170 J/kg*K |
رسانائی الکتریکی | 1.08 106/m اهم |
رسانائی گرمایی | 10.7 W/m*K |
1st پتانسیل یونیزاسیون | 573.0 kJ/mol |
2nd پتانسیل یونیزاسیون | 1130 kJ/mol |
3rd پتانسیل یونیزاسیون | 2200 kJ/mol |
4th پتانسیل یونیزاسیون | 3990 kJ/mol |
پایدارترین ایزوتوپها |
ایزو | وفور طبیعی | نیم عمر | DM | DE MeV | DP |
154Dy | {syn.} | 3.0E+6 y | α | 2.947 | 150Gd |
156Dy | 0.06% | 156Dy با 90 نوترون پایدار است |
158Dy | 0.10% | 158Dy با 92 نوترون پایدار است |
160Dy | 2.34% | 160Dy با 94 نوترون پایدار است |
161Dy | 18.91% | 161Dy با 95 نوترون پایدار است |
162Dy | 25.51% | 162Dy با 96 نوترون پایدار است |
163Dy | 24.90% | 163Dy با 97 نوترون پایدار است |
164Dy | 28.18% | 164Dy با 98 نوترون پایدار است |
|
واحدهای SI & STP استفاده شده ، مگر آنکه ذکر شده باشد. |
|
اطلاعات اولیه
دیسپروزیم ،
عنصر شیمیایی است که با نشان
Dy و
عدد اتمی 66 در
جدول تناوبی قرار دارد.
تاریخچه
"
Paul Emile Lecoq de Boisbaudran " شیمیدان فرانسوی ، در سال 1886 در پاریس برای اولین بار دیسپروزیم را شناسایی نمود؛ اما تا قبل ازابداع روشهای تبادل یونی و کاهش فلزنگاری در دهه 60، این عنصر به شکل نسبتا" خالص بدست نیامده بود. نام دیسپوزیم از واژه یونانی
dysprositos به معنی
مشکل بدست آمدن گرفته شده است.
پیدایش
دیسپوزیم هرگز بصورت عنصری آزاد دیده نشده است، اما اغلب به همراه اربیم و هولمیم یا سایر عناصر خاکی کمیاب در بسیاری از کانیها از جمله xenotime ، fergusonite gadolinite ، euxenite ، polycrase ، blomstrandine ، monazite ، bastnasite یافت میشود.
خصوصیات قابل توجه
دیسپروزیم ، عنصر خاکی کمیابی است که دارای رنگ نقرهای درخشان و در حرارت اطاق نسبتا" پایدار است، اما بهسرعت در اسیدهای معدنی رقیق یا غلیظ حل شده ،
هیدروژن آزاد میکند. این عنصر به قدری نرم است که با چاقو بریده میشود و اگر زیاد گرم نشود، بدون جرقه تراشیده میشود. ویژگیهای دیسپروزیم حتی با مقادیر بسیار کمی ناخالصی تحت تاثیر قرار میگیرد.
کاربردها
از دیسپروزیم به همراه
وانادیم و عناصر دیگر در ساخت مواد
لیزر استفاده میشود؛ قابلیت جذب بالای نوترون حرارتی و نیز نقطه ذوبش ، موجب کاربرد آن در میلههای کنترل اتمی شده است. ازاکسید دیسپروزیم ( نام دیگر آن
dysprosia است ) ، به همراه ترکیبات چسبناک
نیکل که در بمباران طولانی مدت نوترون بیهیچ افزایش یا کاهشی بهآسانی نوترون جذب میکنند، درمیلههای خنک کننده موجود در رآکتورهای اتمی استفاده میشود.
Chalcogenide های
کادمیم - دیسپروزیم منابع اشعه مادون قرمز برای مطالعه
واکنشهای شیمیایی هستند؛ علاوه بر آن از دیسپروزیم در تولید لوحهای فشرده (CD) استفاده میگردد.
ویژگیهای بیولوژیکی
هیچگونه ویژگی بیولوژیکی برای دیسپروزیم شناخته نشده است.
ترکیبات
- فلورایدها
- کلریدهــا
- برومیدها
- یدیدها
- اکسیدهـا
- سولفیدها
- نیتریدهـا
ایزوتوپها
دیسپوزیم بصورت طبیعی دارای 7
ایزوتوپ پایدار 156Dy, 158-Dy, 160-Dy, 161-Dy, 162-Dy, 163-Dy and 164-Dy, with 164-Dy میباشد که فراوان ترین آنها Dy-164 است( فراوانی طبیعی 28,18% ). برای این عنصر 28 رادیوایزوتوپ شناخته شده که پایدارترین آنها Dy-154 با
نیم عمر E+6 0،3 سال ، Dy-159 با نیمه عمر 144،4 روز و Dy-166 با نیمه عمر 81،6 ساعت میباشد.
بقیه ایزوتوپهای
رادیواکتیو این عنصر ، نیمه عمری کمتر از 10 ساعت دارند که نیمه عمر اکثر آنها کمتر از 30 ثانیه است. همچنین دیسپوزیم دارای 5 حالت برانگیخته است که پایدارتریــــــــــنشان 165m-Dy با نیمه عمر 1.257 دقیقه ، 147m-Dy با نیمه عمر 55.7 ثانیه و 145m-Dy با نیمه عمر 13.6 ثانیه میباشد.
حالت فروپاشی اصلی قبل از فراوانترین ایزوتوپ پایدار 164-Dy ، جذب الکترون و روش اولیه بعد از آن فروپاشی کاهش بتا میباشد. محصولات فروپاشی اولیه قبل از Dy-164 ، ایزوتوپهای عنصر Tb ( تربیم ) و محصول اولیه بعد ، ایزوتوپهای عنصر Ho ( هولمیم ) هستند.
هشدارها
تمامی ترکیبات دیسپروزیم را باید کمی تا نیمه سمی در نظر گرفت، اگر چه میزان سمیت آنها بطور دقیق اعلام نشده است. گرد این فلز خطر انفجار و آتش سوزی به همراه دارد. برای دیسپروزیوم هیچ خاصیت بیولوژیکی شناخته شده ای ندارد.
مباحث مرتبط با عنوان
منبع
اتصالات خارجی