پدیده های ناشی از زلزله
به هنگام وقوع
زلزله پدیده های مختلفی روی می دهد:
لرزش زمین
در اثر زلزله زمین به ارتعاش در می آید و در مواردی که شدت این ارتعاشات زیاد باشد باعث تخریب ساختمان ها می شود.
معمولا قبل و بعد از زلزله ، ارتعاشات خفیق تری ایجاد می شود که به ترتیب
پیشلرزه و
پسلرزه نامیده می شوند.
مثلا قبل از زلزله 4 خرداد سال 1339 لار ، دو زلزله خفیف تر در دستگاه های لرزه نگار تهران و شیراز ثبت شد. و بعد از زلزله اصلی نیز در حدود 58 پسلرزه خفیف دیگر اندازه گیری شد.
معمولا لرزه های اولیه خفیف است و هرچه به زمان زلزله اصلی نزدیک می شویم ، شدت لرزه ها افزایش می یابد. این مساله در مورد تعداد لرزه ها نیر صادق است.
بایستی توجه داشت که تمام زلزله ها با پیشلرزه همراه نیستند. و نیز همیشه پیشلرزه ها را نمی توان مقدمه وقوع یک زلزله بزرگ دانست. در بسیاری موارد ، لرزش های خفیفی ثبت شده که حرکات شدیدی به دنبال نداشته اند. گاهی نیز یک زلزله مخرب خود پیشلرزه زلزله فوق العاده مخربی بوده .
صداهای زلزله
غالبا وقوع زلزله همراه با صداهایی است که در بعضی موارد به وسیله گوش انسان نیز قابل شنیدن است.
این صدا در بعضی موارد ماننپ صدای رعدو برق و گاهی شبیه صدای وزش باد ، انفجار گلوله بزرگ توپ و نظایر آنست که غیر از صدای تخریب ساختمان هاست.
نورهای زلزله
به هنگام وقوع بعضی از زلزله ها آثار نورانی مختلفی مثل نورافشانی در آسمان ،برق ، جرقه های نورانی و نظایر آن دیده شده است.
حتی در زلزله بزرگ ناحیه وژ در سپتامبر 1669 ، شعله های آتش در حال خروج از زمین دیده شده است.
هنوز پاسخ درستی برای آن در دست نیست!
حرکات آب دریاها
هنگامی که کانون زلزله در کف دریا یا نزدیکی آن باشد در اثر زلزله امواج متعددی در آب تولید می شود که به نام
تسونامی معروف است.
زلزله مهمی که در 27 نوامبر 1946 در
دریای عمان اتفاق افتاد باعث بالا آمدن شدید آب دریا و بروز خسارات زیاد در سواحل پاکستان و هندوستان شد.
تغییر مشخصات آب چشمه ها
در اثر زلزله در وضع آب چشمه ها و چاه ها تغییراتی به وجود می آید . زیرا در اثر ارتعاش مجاری زیرزمینی تنگ و یا گشاد شده و در بعضی موارد ممکن است کاملا مسدود شوند. همچنین دمای آب نیز مممن است تغییر کند.
ایجاد شکاف و گسله
در اثر زلزله ممکن است تعدادی شکاف در زمین به وجود آید و گاهی نیز
گسله هایی تشکیل شود.
به عنوان مثال گسله معروف سان آندریاس واقع در ایالت کالیفرنیا .
مهدیار نوید
مرجع : زمین شناسی عمومی - حسن مدنی ، سیروس شفیقی - دانشگاه صنعتی امیرکبیر
