منو
 کاربر Online
689 کاربر online

واژه نامه ی پارسه- فارسی

چاپ
دانشنامه > متفرقه

Donbelid Parsah-Persian Dictionary
فرهنگ واژگان پارسه-پارسی دنبلید با بهره گیری از گنجینه ی پارسی باستان در دانشگاه شیکاگو نوشته شده است. در نگارش این فرهنگ، از منابع با ارزش دیگری چون کتاب واج شناسی تاریخی زبان فارسی، اثر دکتر مهری باقری نیز استفاده شده است.

 

دعا، خواهش : jad

زدن، شكست دادن : jan

به جلو فشردن،  (با abi )افزودن : jav

زندگي كردن : jiv

كندن : kan

كين : kaina- (kaena-)

كم : kamna

كردن، ساختن : kar

كاپادوسيه : kapatuka

(ضمبر موصولي) : ka

آرزو : ka~ma

مردم، ارتش : ka~ra

مربوط به استخوان گرانبها : ka~sakaina

(در كِهتر و...) كِه، كوچك : kathyah

كوه : kaufa

كوش، اتيوپي : Kusha

كوشي، اتيوپيايي : Kushiya

لب : lap

مرد مكي : Maciya

مغ : magu

مكه : Maka

انديشيدن : man

خواست، قدرت انديشه : manah

در انديشه ي، زودخشم، خودكامه : manahuvin

(مالش، ماليدن ) مال : mard-*

مرده : marta

مُرد : martiya

بزرگترين : mathishta

 (در مِهتر و...) مِه : mathyah

ميخ : mayukha

نه : ma~

سنجش، اندازه گيري : ma~

ماد، مادي : ma~da

ماه : ma~da

من : mana~

مادر : ma~tar

ملخ : math(z)akha~

ميرد (?) : ">  mryataiy

نادرست، اهريمني : mithah

ميترا، مهر : misa

مو، موي : muda-*

مصر، مصري : Mudra~ya

ناي، نِي : na~da

زيبا، خوب : naiba

نيم، نصف : naima- (naeama-)

نه ( not ) : naiy

نم : namna

نوه : napa~t

نيرو : naryava-*

كشتن، نابود كردن، خراب كردن : nath

نام : na~man

(پيشوند) پايين : ni

نوشتن : nipaith

نوشتن : nipishtanaiy

پايين رفتن، سرازير شدن : nirasa

نشستن، (سببي) قرار دادن : nishad

نشين، آشيانه : nishadman*

فرمان : nista~

پايين رسيدن،(سببي) قرار دادن، زمين گذاشتن : niyam

پا : pa~da

پيش : paishiya~

حك كردن، نقاشي كردن : paith

پناه : paitina~tha-*

پنجم : panchama

پنهان : panha~n

فرا : para

رفتار كردن : pariay

پاداش، اعطا كردن : paribar

پيرامون، اطراف : pariy

پهلو : parthava

پارت، پارتي : Parthava

 خشونت : partana~ya~

پر، بسيار : paru

پيشين، قبلي : paruva

از گونه هاي متنوع : paruzana

پس از : pasa~

(در پاسداري، پاسباني،و...) پاس : pa~sa

سپس : pasa~va

سرباز پياده : pasti

(پسوند معادل پِي در ”پيكار“ در فارسي امروزي) : pati

پيام : patiga~ma-*

فرمانروايي بر : patikhshay

پذيره : patirya

پسند : patisand-*

دوباره، بر خلافِ، در طول : patiy

(پسوند در سپهبد، موبد، هيربد...)  - بد : patiy

(حرف اضافه) به : patiy

اعلام كردن : patizbaya

پيكار : patka~r

پيوند : patvand

حمايت كردن، محافظت كردن : pa~

پا : pa~da

پارسي، پارس : pa~rsa

پوست : pavasta~

پدر : pitar

پل : prthu

پسر : pusa

ليبيايي : Puta~ya

 (شهر ري) رِي : Raga~

رفتن، آمدن : rasa

را، از، بوسيله ي، بدليل : ra~diy

راه : ra~thu

درست، راست (مستقيم) : ra~sta

روز : rausah

رود، رودخانه : rautah

سگ : saka-*

سبك : sapuka-*

(پي بست) اون، به او : sha

برنامه ريختن، رفتن : shiyav

شاد : shiya~ta

رفاه، شادي : shiya~ti

(شوم، شوي، شود،...) شَو : shiyav

سكايي، سكا : Saca

سر : sara

سردار : sarada~ra

شكن : skand

فقير، ضعيف : skauthi

(در شبه جزيره ي بالكان) تراس، تراسي : Skudra

سپاه : spa~da

سارد : Sparda

ساردي : Spardiya

جنگ، اردوگاه : spa~thmaida

گذاشتن، ايستادن : sta~

سغد، سغدي : Sugda

( som ) سم : sumba-*

دلپذير : thandu

گفتن : thanh

كمانگير : thanuvaniya

گفتن، اعلام كردن : tha~

كاخ : tacara

 

 

 

 

(در يونان باستان، احتمالا كلاهي پهن و لبه دار)

پوشش پتاسوس : tacabara

تهم، تهمتن، چابك، شجاع : takhma

بدن، تن، خود : tanu~

ترس : tars

ترس : tarsa

تخم، تبار، خانواده : tauma~

توان، تحمل كردن، توانايي داشتن : tav

فعال بودن : takhsh

كه، آنكه : taya

سه : thitiya

سي : thithat

تير : tigra~

پوشش كلاهِ نوك تيز : tigrakhauda

تنومند، نيرومند، توانمند : tunuvant

تو : tuvam

كه، آنكه : tya

هردو، جفت : uba

(در خوزستان) خوز : (h)uja

افزار : upacha~ra-*

با : upaka

بر، روي، بالاي : upariy

افسر : upasara-*

كمك : upasta~

زيرِ، در هنگامِ : upa~

 خرد، هوش : ushi

خشك، سرزمين اصلي : ushka

پلكان، راه پله : ustashana~

شتر : ushtra

  (واو عطف) وُ : uta~

خوارزمي : Uva~razmiya

ايلام : U~ja

بهمن : vahumanah

بهار : va~hara

به، بهتر : vahyah

ديدن، به نظر رسيدن : vaina

بنفشه : vanavakhsha-*

پوشش، (در ميان) باور داشتن : var

خواست، پسند : vashna

بسيار : vasida~ra-*

بُس، به دلخواه، كاملا : vasiy

بزرگ : vazraka

(پيشوند) دور، جدا : vi

گزير : vichrya

ويران كردن : vikan

(سببي) آسيب رساندن، خراب كردن : vinath

( Gondafar ) گندفر : Vindafarnah

گرگان : Vrka~na

گرد، پهلوان : vrta-*

گرسنه : vrsna

همه : visa

visdahyu- :

از همه يا  براي همه ي فرمانروايان يا استانداران :

بستر : vistarka-*

گشادن : vishta~ta

ويشتاسپ : Vista~spa

خانه : vith

گذر : vitryati

برنج : vrinji-*

خرد ورزيدن، انديشه كردن  : khrathu

پادشاهي : khshasa

فرمان راندن : khshay

خشايارشا : Khshaya~rshan

شاه : khsha~yathiya

گوش دادن، شنيدن، راضي كردن : khshnav

شنيده، راضي، خشنود : khshnuta

شب : xshap

خوردن : khwar

هركس : yaciy

پرستيدن : yad

جايي كه : yada~

اگر، هنگاميكه : yadiy

(دست) بلند كردن : yam

هنگاميكه، پس از آنكه : yatha~

تا : yata~

در آشوب بسر بردن : yaud

لونيه، لونيايي : Yauna

پسند : ya~na

ماهر، چيره دست، متصدي و ريسس : ya~umani

جوي، جو : yauviya~

زين : zaina- (zaena-)

انسان : zana

ناميدن : zba~

زيان : zya~na

 

 

آوردن : a~bar

اين : a

(معني عجيب در شگفت و...) افد : abda-

برخلاف چيزي بودن، بعلاوه abiy:

سپس (؟) : aciy

سپس : ada

آفريد : adada~

سپس : adakaiy

هراس، ترس از مرگ : afuva

گيرُد : agrba~ya

بودن : ah

اهورا : ahura

اين : aita

(پسوند) يك : aiva

(پسوند اعداد بجاي ام در فارسي امروزي) : -ama

از آنجا : amata

(شناسه ي اول شخص مفرد)  َم : amiy

(علامت جمع) ان : a~n~m

ناهيد، نيالوده : ana~hita~

ناب، بدون آب : ana~pa

انداختن : anda~khtan

انگاره : anga~re

انگاشتن : anga~shtan

ديگر : aniya

اندر، درون ، اندرون : antar

بر اساسِ ، در راستاي : anu

افگندن : apakan-*

آوام، وام : apamna

بعدا ، سپس : apara

افسوس : apasausa-*

فراتر : apataram

آب : a~pi

به آنجا ، بسيار : apiy

آبستن : a~pusatanu-*

رفتن ، آمدن : ar

عربي ، عرب : arabaya

قابِ پنجره : ardastana

آريا : ariya

  از تبار آريايي : ariyaccisa

ايران : Ariya~na~m

ارمنستان : armina

ارمنستان ، ارمني : -   arminiya

(اشكانيان) اشك : Arshaka

دادگري ، عدالت : arta

ارداي، اردا (مقدس) : arta~va~

ارديبهشت : artavahishta-*

پارسا ، نيكوكار : artavan

فعاليت ، چالاكي : aruvasta

اسب : asa

سوار : asaba~ra

استر : asatara

استخوان : asta

استودان : asta

سنگي ، از سنگ : at’angaina

آسور : at’ura

آسوري : at’uriya

اهورامزدا : auramazda~

آن : ava

آنجا ، سپس : avada~

او : avah

ايشان : avaisha~m

(بمعني بدين جهت در ازيرا، زيرا و...)ايرا : avara~diy-

ايدون، اينچنين، بنابراين : avatha~

از اينگونه : ava~kara

بي گزند ، آسيب نديده : axshata

رفتن : ay

پيشوند معادلِ to در زبان انگليسي : a~

در ( ya~ta~a~ ): تا آنجا كه : a~

وفادار : a~gaiya~

نيزه دار ، زوبين افكن : a~rshrika

نيزه دار ، زوبين افكن : a~rstika

شنودن، راضي كردن ، خرسند كردن : a~xshnav

باج : ba~jim

خدا : baga

بستن : band

بنده : bandaka

بردن ، بلند كردن ، (با a~ ، انجام دادن) : bar

(پسوند دارندگي) وُر : bara

آنها مي برند (حمل مي كنند) : barantiy

بالا : bardah-*

بلند : bardant-*

بردن : bartanaiy

شدن ، بودن : bav

بود ( bovad ) : bavati

بابِل ، بابِلي : ba~biru

باج، خراج ، گزيت : ba~ji

باختران : ba~xtri

برادر : bra~tar

برازمانيا ، فروتن : brazmaniya

بوم، زمين : bumi

بنياد : bundada~ti-*

(پِي بست واژه) وُ : ca

چرم : charman

چهر، نژاد : chisa

چيز : chishchiy

) وُندِ تاكيدي ( : ciy

دادن : da~

دُه، دهم، دهش،... : dada~

دِه، سرزمين ، استان ، ناحيه : dahyu

دهان : dafa~n-*

دين : daina- (daena-)

ديو ، خداي دروغين : (daeva) daiva

معبد ديو : daivada~na

دانستن : da~n

نگهداشتن ، زيستن : *dar

زر، طلا : daraniya

دارا : da~rayavahu

دير : darga

دراز : dargam

توانگرانه ، نيرومندانه ، سترگ : darsham

دست : dasta

دوش، كتف : daosa

دوست : daushtar

دادن -: da~

آفريدن ، ساختن ، گذاشتن : da~

دانستن : da~n

داريوش : da~rayavahu

دار، درخت : da~ru

قانون ، فرمان، داد : da~ta

داور : da~tabara

(پِي بست، ضمير مفعولي) او را ، به او : di

ديدن : di


تعداد بازدید ها: 6823


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..