منو
 صفحه های تصادفی
خوارج
حرکت محمدعلیشاه علیه مشروطه
تخلخل
کاهش آلودگی
رسانه دانش:CompactTOC2
کندی
Bouy
پیدا کردن موقعیت یک عنصر در جدول تناوبی
فشارسنجی
باطیه «صورت فلکی»
 کاربر Online
352 کاربر online

نامگذاری داروها

تازه کردن چاپ
علوم طبیعت > علوم پزشکی (طب) > داروسازی
(cached)



هر دارو، برخلاف محصولات دیگر، حداقل دارای سه نوع نام مختلف است:

نام شیمیایی

نام شیمیایی یک دارو در واقع جنبه انتخابی ندارد، بلکه بر اساس قوانین و مقرررات مربو به نامگذاری شیمیایی، با توجه به ساختار مولکولی آن از پبش مشخص است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که نام شیمیایی یک دارو در واقع ارائه دهنده تصویری واضح از مولکول داروست و یک شیمیدان ورزیده می‌تواند با استفاده از آن، ساختار مولکولی دارو را ترسیم کند. اغلب داروها مولکولهای بزرگ و پیچیده‌ای هستند که نام شیمیایی آنها چندین خط را اشغال می‌کند. از همین رو نمی‌توان در پزشکی و تجارت از این روش نامگذاری استفاده کرد. برای مثال نام شیمیایی داروی آرام بخش، فلورازپام می‌باشد.

نام غیر تملیکی، ژنریک یا عمومی

با توجه به مشکلات کاربرد نام شیمیایی یک دارو، به هر داروی جدید تحت مجموعه‌ای از قوانین بین المللی خاص، یک نام عمومی داده می‌شود که بسیار کوتاهتر است. بنابراین کاربرد نام عمومی یا ژنریک یک دارو چند مزیت دارد:

  • نخست آنکه با توجه به نام ژنریک، اغلب می‌توان دریافت که دارو به کدام گروه دارویی تعلق دارد و به اینصورت فردی که با داروی مورد نظر آشنا نیست، تنها از روی نام آن می‌تواند تا حدی به خواص درمانی دارو نیز آگاه شود. برای مثال پسوند Azepam... تعلق دارو را به گروه داروهای آرام بخش بنزودیازپینی می‌رساند، مثل داروهای دیازپام، اگزازپام، فلورازپام و ... .
  • دیگر آنکه هر دارو تنها یک نام عمومی منحصر به فرد دارد و بدین علت در مقالات معتبر علمی از این نام به عنوان نام مرجع استفاده می شود و سازمان بهداشت جهانی نیز از آن به رسمیت می شناسد.

نام تملیکی یا تجاری

مراحل تحقیق و پژوهش برای ساخت یک دارو و بررسی ایمنی کاربرد آن بیش از عرضه به بازار دارویی مستلزم صرف زمان طولانی و هزینه‌های هنگفتی از سوی صنایع دارویی پیشرو در این زمینه است و به علاوه سرمایه گذاری پر خطری محسوب می‌شود، زیرا از 5 تا 10 هزار ترکیب شیمیایی معرفی شده تنها یک ترکیب تمامی مراحل را تا کسب مجوز برای عرضه به بازار دارویی با موفقیت طی می‌کند و تازه باز هم این احتمال هست که در مرحله ارزیابیهای پس از عرضه، قبل از آنکه فروش دارو سرمایه گذاریهای اولیه را جبران کند، به دلیل برخی مشکلات پیش بینی نشده از رده خارج شود.

بنابراین بسیاری از کارخانه ها و شرکتهای دارویی پس از کسب مجوز عرضه دارو، "امتیاز انحصاری" آن را برای مدتی معلوم، به خود اختصاص می دهند. این حق امتیاز در ایالات متحده 17 سال است (ولی توجه زمانی که سازمان "اف دی ای" صرف بررسیهای لازم برای تائید مدارک ارائه شده می‌کند و گاه تا 5 سال به طول می‌انجامد، به مدت مذکو اضافه شود). پس از انقضای این مدت هر شرکت دیگری مجاز خواهد بود تولید و بازاریابی دارو را بدون پرداخت حق امتیاز به شرکت امتیازدار اولیه به عهده بگیرد. با این حال یک علامت تجاری (یعنی نامی تملیکی که یک شرکت به داروی ساخت خود می‌دهد) می‌تواند برای مدتی نامحدوده، اسم مورد نظر را در چهار چوب حقوق انحصاری شرکت سازنده نگه دارد.

بنابراین بسیاری از کارخانه‌ها به منظور مشخص و متمایز ساختن ترکیب دارویی ساخت خود و نیز به منظور اهداف تجاری و اقتصادی نام تملیکی خاصی را برای محصول خود بر می‌گزینند و در تبلیغات دارویی حتی اگر هم به نام ژنری یا دارو اشاره شده باشد، نام تجارتی آن را با حروف بزرگتر می‌نویسند. برای مثال داروی فلوراپازم با نامهای تجارتی APO-flurazepam, Dalmane, Durapam, Navoflupam, Sam-Pam, Samnol , ... توسط کارخانه‌های مختلف عرضه شده است یا داروی پروپرانولل (در فشار خون و آریتیم) هم اکنون با 60 نام مختلف در بازار مصرف یافت می‌شود.

اهمیت انتخاب نام تجاری، برای کارخانه‌های سازنده دارو

انتخاب نامی که در طح بین المللی با پذیرش عموم مواجه شود، به مفهوم موفقیتهای تجاری آتی برای کارخانه سازنده دارو خواهد بود. از این رو شرکتهای دارویی، توجهی خاص به این مساله مبذول می‌کنند. انتخاب نام تجاری، روندی طولانی و پرهزینه است که نیازمند دانش فنی و مهارت است. قبل از نامگذاری یک دارو بررسیهای مختلفی روی زمینه‌های فرهنگی جامعه و برای شناسی آن انجام می‌گیرد. با این حال انتخاب نام تجاری در واقع امری سلیقه‌ای محسوب می‌شود و بسیاری از شرکتهای داروسازی مایل به استفاده از اسامی کوتاه می‌باشند. این مساله نشان دهنده محدودیت امکان انتخاب اسامی جدید، احتمال بروز اشتباه میان اسمی گوناگون است.

از میان بزرگترین صاحب نظران در زمینه انتخاب اسامی تجاری برای داروها، می‌توان شرکت اینترابرانمد را نام برد. این شرکت برای فرآورده‌های بیش از 40 کارخانه داروسازی مختلف اسم انتخاب می‌کند. به اعتقاد مسئولان اینترابرانمد باید این تصور را که لازم است هر دارویی اسمی با معنا داشته باشد، کنار گذاشت. این شرکت اخیرا یک داروی ضد افسردگی را "دیالوگ" نامیده است. دلیل این انتخاب توسط آنها، القای این مطلب بوده است که بیماران شدیدا افسرده و انزواطلب پس از درمان با این دارو خواهند توانست براحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند. بررسیهای بازاریابی نشان داده‌اند که نام "دیالوگ" به سهولت از سوی جامعه پزشکی پذیرفته خواهد شد.

مشکلات حاصل از تعدد نامها

در سال 1991 در نشریه BMJ مقاله ای به چاپ رسیده بود که نشان دهنده روند روبه افزایش بروز اشتباه میان داروهایی بود که اسامی آنها هجی مشابهی داشتند. برای مثال در اوایل سال 1990 میلادی داروی امپرازول (مهار کننده ترشح اسید معده) با نام تجارتی Losec وارد بازار دارویی شد. چند ماه نگذشته بود که پزشکان در مرکز پزشکی بیمارستان کرنل در نیویورک به دو مورد تحویل اشتباه داروی فوروزماید (داروی ضد فشار خون) با نام تجاری Lasix به جای آن برخوردند. در این مورد همانندی مقدار مصرف دو دارو، علاوه بر تشابه امی آنها، مزید بر علت شده بود. چندی بعد پزشکان بلژیکی نیز مود دیگری از همین اشتباه را گزارش کردند که متاسفانه بیمار 59 ساله‌ای بر اثر این اشتباه دچار افت شدید پتاسیم خون، ایست قلبی و مرگ شده بود. به دنبال این گونه حوادث کارخانه سازنده امپرازول مجبور شد تا نام تجارتی محصول خود را از Losec به Prilosec تغییر دهد.

امروزه در کشورهای غربی توصیه می‌شود که پزشکان در تجویز دارو از اسامی ژنریک استفاده کنند. با این حال اگر پزشکی مایل باشد بیمارش از یک داروی تجارتی خاص استفاده کند، باید با ذکر نام تجارتی مورد نظر این مساله را در نسخه قید نماید. در این صورت داروخانه از نظر قانونی موظف است تا همان داروی تجارتی را ارائه دهد. متاسفانه عدم رعایت اصول صحیح نسخه نویسی و بخصوص ناخوانا بودن برخی از نسخه‌ها از دیگر عوامل اصلی بروز اشتباه در ارائه دارو هستند. از این توصیه شده است که تا حد امکان پزشکان نسخ خود را به صورت تایپ شده ارائه دهند.

مباحث مرتبط با عنوان


تعداد بازدید ها: 57957


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..