جریانهایی که
شدت موثر ثابتی ندارند. در بسیاری از موارد کاربردی میتوانند نتایج رضایت بخشی داشته باشند. لذا امروزه بیشتر توجهها به جریانهای پرفرکانس با دامنه ثابت ، معطوف گشته است. برای تولید چنین جریانهایی ، اغلب از
لامپهای سه قطبی استفاده میکنند.
مدارهای الکتریکی متعددی برای این کار منظور طرح ریزی شدهاند که اساس کار سادهترین نوع آن را در اینجا توضیح میدهیم.
ساختمان مدار
این مدار که طرح ساده آن نمایش داده شده است شامل دو
ترانسفورماتور است، یکی ترانسفورماتور کاهنده برای گرم کردن فیلدمان (
رشته تنگستنی) ، لامپ سه قطبی ، دیگری ترانسفورماتور افزاینده برای تامین اختلاف سطح الکتریکی آند لامپ مزبور ،
سیمپیچ اولیه XY و بوبین CD قرار دارد. بوبین AB در مجاورت
بوبین نوسان ساز در مدار شبکه و
کاتد ، از طریق GL واقع شده است، مدار بیمار یا دزناتور که شامل EF و خازن HK است. در مجاورت بوبین نوسان ساز به شکل ترکیب با آن قرار گرفته است.
طرز کار مدار
- با ارتباط سیمپیچی اولیه ترانسفوماتور به یک منبع جریان متناوب ، ترانسفوماتور کاهنده ولتاژ لازم برای گرم کردن فیله مان (20 - 25 ولت) را تامین مینماید. با برقراری چنین ولتاژی ، فیلمان گرم میشود. پدیده ترموالکترونیک ظاهر و لامپ قادر به هدایت و عبور جریان میگردد. در ثانویه ترانسفورماتور افزاینده نیز نیروی الکتروموتوری در حدود 4000 ولت القا و با قطبی شدن تریود شکلی که نسبت به فیلمان ثبت گردد. جریان میتواند از لامپ عبور کند.
- با برقراری جریان صفحه و حرکت الکترونها در بوبین نوسانساز از سوی C به D جریان این مدار در ترانسفورماتور مجددا باز میگردد. وقتی که شدت جریان در بوبین مزبور افزایش مییابد که نیروی محرکه الکتریکی القایی در بوبین AB القا میشود و الکترونها از B به قسمت A حرکت میکند. پتانسیل شبکه منفی و جریان صفحه متوقف میشود و با سقوط شدت جریان در بوبین CD نیروی محرکه خودالقایی برقرار میشود. که سبب مداومت عبور جریان میشود. این جریان خازن Xj را به نحوی که صفحه X مثبت و Y منفی شود شارژ میکند.
- با از بین رفتن نیروی محرکه خودالقا خازن در بوبین نوسان ساز تخلیه و الکترونها از D به C حرکت میکنند. در این حالت نطر به اینکه CD یک بوبین با ضریب خودالقا مناسب انتخاب شده است، اولین موج تخلیه نوسانی ظاهر میگردد. و نیروی محرکه خودالقایی مجدا خازن را به نحوی پر میکند. که جوشن X منفی و جوشن Y مثبت باشد. عبور جریان در بوبین CD سبب القا نیروی محرکه در بین AB میشود. و باعث حرکت الکترون از A به B میگردند و به این ترتیب شبکه پتانسیل منفی خود را از دست میدهد و مجددا جریان صفحه برقرار میشود. الکترون موجگیر تخلیه نوسانی شروع و جریان الکتریکی از X به Y جاری شده و جریان صفحه که مجددا در بوبین CD جریان دارد به آن افزوده میشود و در نتیجه با عث تقویت این موج میشود. این سری رویدادها مرتبا ادامه خواهد داشت و هر بار خازن در جهت X به Y تخلیه و بوسیله جریان صفحه تقویت میگردد.
- بدین ترتیب دامنه نوسان ثابت میماند و جریان مستهلک شونده بوجود میآید. در مدار فوق الذکر ، چون لامپ سه قطبی از جریان متناوب تغذیه بوجود میآید. بنابراین جریان فقط در یک آلترنانس و فقط هنگامی که پلاک به قطب مثبت و فیلهمان به قطب منفی متصل است، ادامه دارد و آن مربوط به زمانی است که جریان لامپ نمیگذارد. برای تولید سلسله موجهای روان انقطاع یابد چراغ تریود ، با جریان مستقی تغذیه شود. بدین علت اغلب جریان متناوب را بوسیله تکثیر کنندههای مناسب قبلا یکسو کرده و سپس وارد لامپ سه قطبی میکنند.
نشر شبکه
با عبور جریان از لامپ سه قطبی ، بعضی از الکترونها جذب شبکه میشوند و با پدید آمدن نشر شبکه الکترونها در روی شبکه جمع و پتانسیل منفی آنرا پایین میآورند. برای فرار الکترونها از شبکه به
کاتد ، یک مقاومت در مدار فیلمان شبکه قرار میدهیم تا اختلاف سطح الکتریکی بین این دو مدار برقرار شود.
مباحث مرتبط با عنوان