منو
 کاربر Online
686 کاربر online

معیار فعل اخلاقی:دیگر خواهی

تازه کردن چاپ
فرهنگ > الهیات > دین اسلام > شیعه
(cached)

بعضی ها معیار اخلاق را این قرار داده اند که:

«هدف از فعل انسان، غیر خودش باشد»


در مقابل فعل اخلاقی، فعل طبیعی است می گویند انسان یک فعل طبیعی دارد و یک فعل اخلاقی کما اینکه حیوانها همه فعلهایشان طبیعی است.

هر فعلی و هر کاری که غایت و هدف آن خود انسان باشد، این یک فعل طبیعی است و اخلاقی نیست چه اینکه انسان بخواهد با آن کار جلب نفعی برای خودش کرده باشد و چه بخواهد دفع زیانی از خودش کرده باشد ولی اگر هدف فعل غیر شد این فعل می شود «اخلاقی»؛

من کاری بکنم که هدفم از آن، رسیدن به نفع به یک نفر دیگر یا دفع زیان از یک نفر دیگر است این به ظاهر بیان خوبی، به نظر می رسد؛ ولی مورد این اعتراض قرار گرفته است که ممکن است یک فعل هدفش غیر باشد و در عین حال اخلاقی هم نباشد، طبیعی باشد مثل افعال مادرانه که مادر اعم از انسان و غیر انسان انجام می دهد.

بدون شک هدف مادر در مهربانی و زحمتهای مادرانه اش غیر است که فرزند خودش باشد و در این جهت ما می بینیم حیوانات هم همین حالت را دارند یعنی کارهای مادرانه دارند ولی کار مادرانه یک کار طبیعی است یعنی مادر، به حکم غریزه طبیعی این خدمت را به غیر انجام می دهد و بنابراین میان فرزند خودش و فرزند دیگر از زمین تا آسمان تفاوت قائل است یعنی اساساً فرزند دیگری انگار چیزی نیست برای فرزند خودش است که اینهمه فداکاری می کند.

کار مادرانه از نظر عواطف خیلی با عظمت و با شکوه و عالی و رقیق است همه این صفات به جای خود ولی ما نمی توانیم آن را یک فعل اخلاقی در مقابل فعل طبیعی بشماریم فقط باید بگوییم مادر به حکم طبیعت احساساتی بسیار رقیق و عواطفی عالی دارد، نه اینکه این اخلاق مادر یک اخلاق عالی است اگر اخلاق می بود فردی نبود که فقط وقتی به این فرد می رسد خدمتگزار باشد و در مقابل فرد دیگری بی تفاوت.

این است که بعضی آمده اند یک قید اضافه کرده و گفته اند: «فعل اخلاقی فعلی است که هدف از آن غیر باشد و در حین حال ناشی از یک خلق طبیعی هم نباشد» یعنی یک امر اکتسابی باش یعنی انسان خودش را اینجور ساخته باشد که هدفش از عملش نفع رساندن به غیر باشد.

وقتی انسان بخواهد خودش را بسازد و یک خلق در خودش ایجاد کند قهراً دیگر فرقی نمی کند که آن غیر مثلاً یکی از بستگان خودش باشد پدر، مادر یا فرزندش باشد یا کسی دیگر. این یک معیار است که برای فعل اخلاقی بیان کرده اند.


تعداد بازدید ها: 9136


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..